یک رسانه انگلیسی گزارش داده با توجه به مخالفت اکثر اعضای شورای امنیت با تلاش آمریکا برای بازگشت خودکار تحریمها علیه ایران، رئیس دورهای شورای امنیت موظف به ارائه پیشنویس قطعنامهای با موضوع «ادامه لغو تحریمهای ایران» نیست.
خبرگزاری رویترز این موضوع را در بخشی از خبر روز جمعه خود درباره مخالفت ۱۳ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت با تلاش امریکا برای بازگشت تحریمها علیه ایران به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داده است. (جزئیات این خبر را در اینجا بخوانید)
طبق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که در سال ۲۰۱۵ برای تأیید برجام صادر شده، چنانچه هیچیک از اعضای شورا به فاصله ۱۰ روز بعد از دریافت شکایت درباره عدم پایبندی ایران به برجام پیشنویس قطعنامهای با موضوع «ادامه رفع تحریمها» پیشنهاد نکند، رئیس شورای امنیت باید ظرف ۲۰ روز آینده چنین پیشنویسی را ارائه کند.
در بندهای ۱۱ و ۱۲ متن پیشنویس قطعنامه شورای امنیت در مورد روند اجرایی در شورای امنیت سازمان ملل آمده است:
11. ذیل بند ۴۱ منشور ملل متحد، تصمیم میگیرد که ظرف ۳۰ روز از دریافت تذکر یکی از طرفهای برجام در مورد موضوعی که یک کشور طرف برجام اعتقاد دارد مصداق عدم اجرای تعهدات ذیل برجام است، ادامه اجرای لغو مصرح در پاراگراف 7 (a) این قطعنامه باید به رأی گذاشته شود، علاوه بر این، تصمیم میگیرد که اگر ظرف ۱۰ روز از تذکر اشاره شده در فوق، هیچیک از اعضای شورای امنیت چنین پیشنویس قطعنامهای برای رأیگیری ارائه نکرد، آنگاه رئیس شورای امنیت بایستی چنین پیشنویس قطعنامهای را ارائه کرده و آن را ظرف ۳۰ روز از زمان تذکر اشاره شده در فوق، به رأی بگذارد و قصد خود را برای در نظر گرفتن دیدگاههای کشورهای دخیل در موضوع و هر نظری در مورد موضوع از سوی هیئت مشاور شکلگرفته در برجام، ابراز میدارد.
12. ذیل بند ۴۱ منشور ملل متحد، تصمیم میگیرد که اگر شورای امنیت یک قطعنامه ذیل پاراگراف ۱۱ برای ادامه اجرای لغو مصرح در پاراگراف 7 (a) تصویب نکرد، آنگاه در نیمه شب به وقت گرینویچ سیامین روز پس از دریافت تذکر اشاره شده در پاراگراف ۱۱ به شورای امنیت، تمام قوانین قطعنامههای 1696 (2006)، 1737 (2006)، 1747 (2007)، 1803 (2008)، 1835 (2008) و 1929 (2010) که بر اساس پاراگراف 7 (a) لغو شده بود، بایستی به همان نحوی که پیش از تصویب این قطعنامه اعمال میشد، اعمال شود و تمهیدات اعلامی در پاراگرافهای ۷،۸ و ۱۶ تا ۲۰ این قطعنامه لغو میشوند، مگر آنکه شورای امنیت تصمیمی غیر از این بگیرد.
به صورت خلاصه، این دو بند توضیح میدهند که شورای امنیت سازمان ملل ظرف ۳۰ روز پس از دریافت ابلاغیه کشور شاکی مبنی بر «عدم پایبندی اساسی» طرف مقابل، باید «ادامه لغو تحریمهای ایران» را به رأی بگذارد.
در صورتی که چنین قطعنامهای ارائه شود آمریکا میتواند با استفاده از حق وتو، مانع تصویب ادامه لغو شده و موجب شود که قطعنامههای پیشین و تحریمهای مربوطه به صورت خودکار «از نیمه شب به وقت گرینویچ سیامین روز پس از دریافت تذکر» (یعنی نیمه شب ۱۹ سپتامبر، برابر با ۰۴:۳۰ بامداد ۲۹ شهریورماه) به طور کامل احیا شوند.
با این حال، طبق نوشته رویترز، در متن قطعنامه ۲۲۳۱ این مسئله هم تصریح شده که رئیس شورای امنیت «دیدگاههای کشورهای دخیل در موضوع» را در نظر خواهد گرفت.
بر همین اساس، برخی از دیپلماتها به خبرگزاری رویترز گفتهاند با توجه مخالفتهای شدید موجود با اقدام آمریکا، رئیس دورهای شورای امنیت -که در ماه آگوست اندونزی و در ماه سپتامبر نیجر- است، مجبور به ارائه پیشنویس قطعنامهای با موضوع «ادامه لغو تحریمهای ایران» نخواهد بود.
یک دیپلمات در شورای امنیت به شرط عدم افشای نام گفت: «با توجه به وجود این دیدگاه قوی در میان اکثریت اعضای شورای امنیت مبنی بر اینکه روند بازگشت خودکار تحریمها آغاز نشده است آنها در کسوت رئیس شورای امنیت موظف به معرفی چنین قطعنامهای نخواهند بود.»
«مایک پامپئو»، وزیر خارجه آمریکا و «برایان هوک»، نماینده مستعفی دولت آمریکا در امور ایران گفتهاند انتظار دارند اندونزی یا نیجر چنین پیشنویسی را ارائه کنند.
خبرگزاری رویترز نوشته یکی دیگر از گزینههای آمریکا این است که خودش این قطعنامه را ارائه کند و یا اینکه از جمهوری دومینیکن بخواهد که این کار را انجام دهد.