بیرقی که برافراشته خواهد ماند

محرم 1442 هجری‌قمری یکی از متفاوت‌ترین ماه‌های محرم از ابتدا تاکنون است. زمانی که کرونا به وجود آمد و تمام جهان را درنوردید، شاید بسیاری فکرش را هم نمی‌کردند کرونا عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) را تحت تأثیر قرار بدهد، اما حالا محرم آغاز شده و کرونا انگار در زندگی ما جا خوش کرده است و فعلا هم خیال رفتن ندارد.

در روزها و هفته‌های منتهی به محرم بسیاری دغدغه آن را داشتند که امسال تکلیف عزاداری‌های‌شان چه می‌شود. دغدغه‌ای که با افزایش آمار مبتلایان و فوتی‌ها در یکی دوماه اخیر شدت گرفت و تبدیل به یک دغدغه ملی شد. هر دو طرف ماجرا خود را در این باره محق می‌دانستند و عقیده داشتند باید بر مبنای نظر آنها رفتار شود. کسانی که مخالف برگزاری عزاداری بودند، به دو دسته تقسیم می‌شدند: عده‌ای واقعا دغدغه حفظ جان و سلامتی مردم را داشتند، اما کم نبودند عده دیگری که هدف‌شان از مطرح کردن این مباحث ضربه زدن به ریشه آیین‌های مذهبی مانند عزاداری‌ها بود.

سه جریان مخالف عزاداری‌های امام حسین(ع)

در نگاه کلی سه جریان در مقابل عزاداری‌ها برای سیدالشهدا(ع) ایستاده‌اند و قصد ضربه زدن به آن را دارند؛ جریان اول، دشمنان اسلام ناب محمدی(ص) هستند. آنان که از ناحیه تشیع احساس خطر می‌کنند و می‌دانند گذشته سرخی که جریان شیعی دارد آن را در میادین مختلف شکست‌ناپذیر کرده است. اینها همان کسانی هستند که در طول تاریخ در مقابل عزاداریِ آمیخته با عقلانیت ایستاده‌اند. این موضوع چیزی نیست که صرفا منحصر به کرونا و اتفاقات پیرامونش باشد. دشمنان همواره تلاش کرده‌اند جلوه بدی از عزاداری شیعیان برای امام حسین(ع) در این باره به دنیا نشان دهند.

جریان دوم، کسانی هستند که در طول سالیان گذشته همواره دنبال دوقطبی‌سازی جامعه با ایجاد دوگانه‌های مختلفی بوده‌اند. در سال‌های گذشته یک سر این دوگانه اقامه عزا بود و سر دیگر آن دلسوزی برای معیشت نیازمندان و همین که به محرم نزدیک می‌شدیم، عده‌ای این‌طور القا می‌کردند که بهتر است به جای آنکه پول‌مان را خرج برپایی عزاداری کنیم، به فقرا و نیازمندان بدهیم. ظاهر این سخن البته بسیاری را فریب می‌دهد، اما زمانی که به منبع سخن رجوع می‌کنیم، متوجه می‌شویم که این افراد تقریبا هیچ‌گاه دغدغه فقرا را نداشته‌اند؛ بلکه فقط هدف‌شان تضعیف عزاداری حسین(ع) است. امسال هم که کرونا بهانه‌ای شده تا دوگانه هیئت‌ـ سلامت را علم کنند. این فضاسازی‌ها را کسانی انجام می‌دهند که در همین ایام اخیر تصاویری از دورهمی‌شان بدون رعایت هیچ گونه پروتکلی منتشر شده است.

و جریان سومی که به تضعیف عزاداری امام حسین(ع) مبادرت می‌کند افرادی هستند که خود را طرفدار عزاداری می‌دانند. جلودار این جریان کسانی هستند که ما آنها را با عنوان شیعه انگلیسی می‌شناسیم. شاید این جمله را شنیده باشید که «اگر می‌خواهید حقیقتی را خراب کنید، خوب به آن حمله نکنید، بلکه بد از آن دفاع کنید» این دقیقا مصداق همین کاری است که شیعیان انگلیسی با عزاداری خود می‌کنند. یعنی عزاداری را آنقدر بد نشان می‌دهند که هر فردی از بیرون نگاه می‌کند، فکر کند شیعیان بویی از عقلانیت نبرده‌اند. اتفاقا رسانه‌های معاند هم دنبال چنین صحنه‌هایی هستند تا برای تضعیف تشیع از آن استفاده کنند.

هیئت‌ها طلایه‌داران سلامت

در مقابل این جریان‌های مخرب، البته جریان دیگری بودند که همیشه پای کار عزاداری حسین‌بن‌علی(ع) بوده و با تمام توان سعی کرده‌اند تا چنان اقامه عزا کنند که نه کسی آسیب ببیند و نه تشیع را در مظان اتهام قرار دهند. این جریان را همان بچه هیئتی‌هایی تشکیل می‌دهند که خواستگاه‌شان انقلاب اسلامی و در این فضا تربیت یافته‌اند.

بچه هیئتی‌ها همان‌هایی هستند که از همان روزهای آغازین کرونا وارد میدان شده بودند. شبانه و زمانی که شهر در خواب فرو می‌رفت، اینان شروع به ضدعفونی کردن مکان‌های عمومی، اتوبوس‌ها، دستگاه‌های خودپرداز و کوچه و خیابان‌ها می‌کردند. عده‌ دیگری از همین افراد بسته‌های بهداشتی درست می‌کردند و آن را میان مردم توزیع می‌کردند. زمانی که قضیه مواسات و کمک مؤمنانه از سوی رهبر حکیم انقلاب مطرح شد، باز هم بچه‌ هیئتی‌ها بودند که زودتر از همه و با تمام توان وسط میدان حاضر شدند و چه کارهای بزرگی که با دست این افراد در کشور رقم خورد.

حالا هم همان‌ها با تبعیت کامل از رهبر معظم انقلاب که فرمودند: «آنچه بنده می‌خواهم تأکید کنم این است که در عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که کارشناسان بهداشت به ما می‌گویند؛ [یعنی] ستاد ملّی کرونا. خود بنده شخصاً هر چه آنها لازم بدانند مراعات خواهم کرد.» هیئت‌ها را پر شور به پا می‌دارند.

رعایت پروتکل‌های بهداشتی نه فقط یک وظیفه ملی است که یک واجب شرعی هم هست؛ چرا که مستقیما با جان انسان‌ها در ارتباط است و حفظ جان انسان هم از اوجب واجبات. رهبر معظم انقلاب هم به عنوان ولی امر مسلمین بر رعایت پروتکل‌های ستاد ملی مقابله با کرونا تأکید می‌ورزند و این اهمیت موضوع را دوچندان می‌کند. رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جریان برگزاری مراسمات محرم اهمیتش بیشتر از مواقع دیگر است؛ چرا که اگر حضور مردم در عزاداری‌ها لطمه‌ای به جان انسانی وارد کند، موجب خواهد شد تا دستاویزی برای لطمه زدن به پرچم برافراشته محرم شود.

کژراهه‌هایی برای مقابله با تشیع ناب

رعایت کردن این پروتکل‌ها ابتدا در بعد فردی اهمیتی بسیار زیاد دارد و سپس رعایت آن در بعد اجتماعی. ماسک زدن و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی جلوه زیبایی از عقلانیت شیعی را به جهان نشان خواهد داد. این را در مقابل آن عده اندکی قرار دهید که از همان ابتدا خواستند در مقابل دستورات وزارت بهداشت بایستند. واقعیت این است که معدود افرادی همواره تلاش کرده‌اند تا در مقابل فرهنگ تشیع بایستند. اینها همان‌هایی هستند که در مقابل فتوای ممنوعیت قمه زنی می‌ایستند و می‌خواهند چهره‌ای خشن از اسلام و تشیع برای جهان به نمایش بگذارند. همان‌هایی که در روزهای آغازین شیوع کرونا به حرم‌های اهل بیت(ع) می‌رفتند و اقدام به لیس زدن ضریح کرده و تصاویر آن را منتشر می‌کردند. پس دور از انتظار نیست در عزاداری‌های محرم هم همین جریان فکری بخواهد در مقابل جریان عقلانی تشیع بایستد و خوراک رسانه‌ای برای رادیو و تلویزیون‌های غربی معاند درست کنند.

برخی کسانی که خود را دلسوز مردم معرفی می‌کنند، تا توانسته‌اند در ماه‌های اخیر درباره برگزار شدن یا نشدن مراسمات عزاداری تشکیک کرده‌اند. اینکه اگر عزاداری محرم برگزار نشود چه اتفاقی می‌افتد؟! یک جواب مهم می‌توان به این پرسش داد. آن هم اینکه همان‌طور که رهبر کبیر انقلاب فرمودند: «این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه‌داشته است.» محرم و صفر به خودی خود و بدون برگزاری مراسم و شعائر مذهبی که کارکردی ندارد. در این ماه و به مناسبت ایام شهادت حضرت امام حسین(ع) است، که بسیاری از اتفاقات خوب در جهان اسلام رخ می‌دهد.

مقاومت در مقابل دشمنان و ظالمان، آزادگی، امر به معروف و ذلت نپذیرفتن همه و همه درس‌های مهم عاشوراست و اگر عاشورا کم‌رنگ شود این درس‌ها هم رفته رفته کم‌رنگ می‌شوند.

داستان عاشورا صرف گریه کردن برای امام(ع) و یاران ایشان نیست؛ بلکه تمام فرهنگ تشیع در عاشورا خلاصه می‌شود. در بحث جهاد که امروز هم عرصه، عرصه جهاد است چه اقتصادی، چه سیاسی و چه جهاد مدافعان سلامت در برابر این ویروس منحوس؛ اگر عاشورا نباشد نمونه کامل دیگر وجود ندارد که بتوان آن را به مردم معرفی کرد. هشت سال دفاع مقدس و پس از آن دفاع از حرم و انسان‌‌های فراوانی که جان‌شان را کف دست گرفته و از ناموس و کشورشان دفاع کردند، از همین فرهنگ الهام گرفته بودند.

سردار بزرگ عصر ما شهید «حاج‌قاسم سلیمانی» که قطعا مانند او در هیچ کجای جهان یافت نمی‌شود، شاگرد مکتب حسین‌بن‌علی(ع) بود و همین هم موجب شد شهادت ایشان عاشورای دیگری را رقم بزند.

اگر عزاداری محرم تعطیل یا کمرنگ شود ممکن است جوانان و نوجوانان با فرهنگ عاشورا و ایثار و شهادت بیگانه شوند. ضمن آن که معلوم نیست ویروس کرونا تا چه زمانی بماند. شما فرض کنید اگر حضور این ویروس ادامه‌دار باشد و ما انتظار داشته باشیم پس از ریشه کن شدن این ویروس به شعائر توجه کنیم، شاید یک نسل را با امام حسین(ع) بیگانه به بار آوریم و آسیبی که از این جهت می‎خوریم بسیار زیان‌بارتر از آسیبی باشد که از ویروس کرونا خورده‌ایم.

عزاداری باید پرشورتر از گذشته انجام شود؛ البته تجمع‌ها و مراسم‌های دسته‌جمعی باید با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی باشد و در کنار آن به قالب‌های نوین تعظیم و تکریم شعائر نیز توجه کرد. عزاداری مجازی موجب می‌شود بسیاری از مردم به راحتی انتخاب کنند در چه هیئتی و در چه نقطه‌ای از کشور شرکت می‌کنند.

شعار زیبای هر خانه یک هیئت هم که موجب شده است حسینیه بزرگی در کشور شکل بگیرد به وسعت کل ایران و صدای روضه از همه جای شهر بلند شود، اما واعظان،‌ مادحان و هیئت‌داران هم باید با خلاقیت و ابتکار، عزای حسینی را اقامه کنند. در گذشته این مردم بودند که به سوی هیئت‌ها حرکت می‌کردند، اما حالا مادحان اهل بیت کوچه به کوچه می‌گردند و برای مردم روضه و نوحه می‌‌خوانند. شاید اکنون بهتر درک کنیم که این ویروس منحوس، نه تنها نتوانست مجالس امام حسین(ع) را تعطیل کند، بلکه آن را گسترش هم داد.