نزدیک به یک ماه از وقوع انفجار مهیب ناشی از مخازن نیترات آمونیوم در بندر بیروت و تحولات سیاسی پس از آن به که به استعفای دولت حسان دیاب منجر شد می گذرد.
برخلاف روال معمولی که در سال های اخیر در لبنان شاهد بوده ایم و انتخاب رئیس جمهور و نخست وزیر روندی پیچیده و درعین حال طولانی ناشی از اعمال نفوذ نیروهای سیاسی داخلی و قدرت های خارجی پشت سر می گذاشت، این بار اما این روند به شکلی سریع در حال پیش رفتن است.
به گونه ای که بیشتر از دو هفته از استعفای دولت می گذرد که گروه های سیاسی برای انتخاب نخست وزیر جدید به توافق رسیده اند.
پس از شرط و شروطی که سعد حریری برای نخست وزیری گذاشت و عدم استقبال گروه های سیاسی از او، اکنون مصطفی ادیب از سوی میشل عون برای تشکیل کابینه معرفی شده است.
سیاستمدار ۴۸ ساله، زاده شهر طرابلس که مدرک دکترای حقوق و علوم سیاسی دارد و در دانشگاههای لبنان و فرانسه تدریس کرده است. او که تابعیت فرانسه را نیز دارد از سال ۲۰۱۳، به عنوان سفیر لبنان در آلمان مشغول فعالیت شده و همچنین مدتی مشاور نجیب میقاتی، نخستوزیر پیشین این کشور بود.
در مورد روند سریع معرفی مصطفی ادیب می توان گفت که انتخاب وی از سوی گروه های سیاسی درواقع نوعی واکنش به خواست افکار عمومی و معترضانی است که خواستار روی کار آمدن دولتی به رهبری یک شخص مستقل بودند و از همین رو سعد حریری رئیس جریان المستقبل برای عهده دار شدن دوباره پست نخست وزیری توفیقی نداشت. ضمن اینکه در این زمینه از توصیه دولت تحت رهبری امانوئل ماکرون در فرانسه - که در کمتر از یک ماه برای دومین بار به لبنان سفر کرده است - نیز نباید غافل شد.
درواقع فرانسوی ها به دنبال این بودند که با معرفی یک شخصیت غیرحزبی شرایط به سمتی نرود که نوعی رقابت بین گروه های سیاسی پدید آید.
از سوی دیگر شرایط اقتصادی کنونی لبنان به ویژه پس از انفجار بیروت به گونه ای است که این کشور به شدت و به صورت فوری نیازمند کمک های خارجی است. کمک هایی که ارسال آن به لبنان منوط به انجام اصلاحات مد نظر فرانسوی ها بوده و تشکیل سریع دولت را هم باید در چارچوب همین اصلاحات ارزیابی کرد.
به هرحال، در شرایط کنونی سوالی که مطرح می شود این است که آیا دولت تحت رهبری مصطفی ادیب در انجام ماموریت های خود موفق خواهد شد یا اینکه همچون دولت حسان دیاب در داخل با مشکل تراشی و دامن زدن احزاب و گروه های سیاسی مخالف به اعتراضات مواجه خواهد شد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که مجموعه ای از عوامل وجود دارد که می تواند به موفقیت نسبی نخست وزیر جدید منجر شود:
-حمایت فرانسه از روی کار آمدن نخست وزیری نسبتا مستقل که احتمالا در این زمینه با ایالات متحده امریکا نیز هماهنگی های لازم انجام شده است.
- از لحاظ سیاسی مصطفی ادیب به هیچ حزب سیاسی وابسته نیست. هرچند که از افراد نزدیک به نجیب میقاتی نخست وزیر اسبق لبنان به حساب می آید.
- از نگاه بسیاری از احزاب و گروه های سیاسی مصطفی ادیب شخصیت متخصص و شایسته ای است که امکان همکاری با او وجود دارد.
- مصطفی ادیب از اهالی طرابلس، واقع در شمال لبنان، است و از همین رو در بین طرفداران حریری در بیروت حساسیت کمتری برای وارد شدن به یک رقابت سیاسی ایجاد می کند و حتی می توان گفت که رقبای حریری از خاندان کرامی در طرابلس را تحت فشار قرار می دهد.
- از نگاه کسانی که مصطفی ادیب و شخصیت او را می شناسند، نخست وزیر جدید فردی جاه طلب نیست که بخواهد خود را در قالب یک رهبر سیاسی نشان دهد؛ بلکه او به دنبال تشکیل دولتی متشکل از نیروهای تکنوکرات است تا از طریق آن بتواند اصلاحاتی را پیش ببرد که خواسته افکار عمومی در داخل و حامیان خارجی مثل فرانسه است.