قصه گرم، کارگردانی سرد

شاید غافلگیرکننده‌ترین نکته درباره سریال «زمین گرم» کارگردانی آن از سوی«سعیدنعمت‌الله» باشد؛ فیلمنامه‌نویس صاحب سبکی که طی یک دهه اخیر، متن و روایت تعداد قابل توجهی از سریال‌های تلویزیون را نوشته‌ (رستگاران، جراحت، شیدایی، دیوار، مدینه، میکائیل و...‌) و با این سریال، برای اولین بار یکی از نوشته‌های خودش را ساخته است! «زمین گرم» به دلیل پرداختن به اتفاقاتی مماس با شرایط روز جامعه و آدم‌هایی مهجور و تک افتاده و خاص، اما نزدیک به عامه مردم، مورد توجه قرار می‌گیرد. شاید فضاسازی سریال، کمی کهنه به نظر برسد و مخاطب در نگاه اول، جذابیتی در این سریال نبیند؛ اما مضمون و آدم‌ها و نحوه رخ دادن حوادث، تازگی دارند. مخاطب در این سریال با شخصیت‌هایی همراه می‌شود که هر روز در اطراف و زندگی خودش با آنها سر و کار دارد. «علیار» جوان ساده‌دل روستایی، درآستانه رسیدن به بزرگ‌ترین آرزوی خودش، یعنی ازدواج با دختر مورد علاقه‌اش است؛ اما وصیت برادر بزرگ‌ترش که از او می‌خواهد بار زندگی و به ویژه فرزند خردسالِ او را به دوش بگیرد، علیار را در مسیری دیگر قرار می‌دهد. چون برادرش با گروه خلافکار در ارتباط بود و حالا علیار با آنها طرف شده است! علیار قهرمان داستان «زمین گرم» برای اطرافیانش از همه خواسته‌های خودش می‌گذرد؛ حتی ازدواج با دختری که عاشقش بود را هم فدای هدفی مهم‌تر می‌کند. کنار هم قرار گرفتن این شخصیت متفاوت و برخوردار از خصلت‌های انسانی درست با زن سابق برادرش که کوهی از عقده و ناکامی است و همچنین درگیر شدنش با تبهکارها، درامی را شکل می‌دهد که مخاطب با غرق شدن در آن، می‌تواند به درکی تازه‌تر از زندگی برسد وفراسوی نیک و بد زندگی را تماشا کند.

نعمت‌الله در «زمین گرم» از طرح خیلی از ارزش‌های اخلاقی و مذهبی ابایی ندارد. این، حرکتی مثبت برخلاف جریان مُدِ روز در فضای هنری و شبه روشنفکری است که معمولاً مطرح کردن این گونه مسائل در فیلم و سریال را شعارزدگی می‌دانند؛ اما در این سریال دیدیم که حتی نمایش دادن مضمونی چون «وقف» اگر صادقانه و در قالب داستان صورت بگیرد، با استقبال مواجه می‌شود. موضوعی که سبب شده تا این سریال دچار شعارزدگی نشود، این است که ماجراهایش تک بعدی نیست؛ یعنی ما با سریالی پر از گل و بلبل و آدم‌های مقدس‌مآب روبه‌رو نیستیم؛بلکه با یک اثر اجتماعی متمایل به تلخی و دنیایی پرآشوب مواجه می‌شویم که در نهایت خیر در آن به پیروزی می‌رسد.

با این حال، «زمین گرم» از نظر کارگردانی، نمره چندان خوبی نمی‌گیرد. در این سال‌ها خیلی از فیلم‌نامه‌نویس‌ها را دیده‌ایم که وسوسه کارگردانی هم داشته‌اند و دست به کار هم شده‌اند؛ اما نشان داده‌اند نوشتن را بهتر از کار با دوربین بلد هستند؛ سعید نعمت‌الله هم از این دسته است! دکوپاژ ضعیف سریال سبب شده است تا اهل فن، «زمین گرم» را پر از غلط املایی با دوربین قلمداد کنند! زوایا و قاب‌هایی که دوربین نعمت‌الله خلق کرده و بازگشت به عقب‌ها موجب سرگردانی بیننده می‌شود.