از نوامبر تا خرداد

پیچیدگی فضای سیاسی آمریکا گویا به برخی پیچیدگی‌ها در عرصه سیاست خارجی کشورمان افزوده است. برخی در داخل به دنبال رأی آوردن بایدن هستند تا بتوانند زودتر از همیشه گفتمان سازش با آمریکا را راه بیندازند و با همین گفتمان به سمت انتخابات ریاست‌جمهوری خودمان و معرفی نامزدهایی بروند که بیشترین قرابت را با غرب دارند. در مقابل هم عده‌ای معتقدند رأی آوردن ترامپ قطعی است و نظرسنجی‌های انتخاباتی در آمریکا مانند سال 2016 نمی‌تواند نتیجه انتخابات را به‌درستی پیش‌بینی کند. این طیف سیاسی هم در انتظار هستند دولت آمریکا با توجه به صحبت‌هایی که «رابرت اوبرایان» مشاور امنیت ملی ترامپ مطرح و بیان کرد که دیگر چیزی برای تحریم کردن باقی نمانده است، دولت آمریکا در دوره دوم ترامپ علناً شکست خود در کمپین فشار حداکثری را اعلام کند. نکته جالب در این نوع تحلیل‌ها این است که هیچ‌کدام از دو گروه سیاسی که به این پیش‌بینی‌ها معتقد هستند، برای فردای روز 13 آبان و نوع مواجهه ایران با آمریکای جدیدی که یا تحت مدیریت ترامپ است یا بایدن، برنامه‌ای ندارند و درباره تأثیرگذاری آن انتخابات بر انتخابات خردادماه ایران و راهی که می‌توانند جلوی این اثربخشی را بگیرند، سخنی نمی‌گویند. در شرایطی که اقتصاد کشور به‌شدت تحت تأثیر اخبار و فضای سیاسی انتخاباتی آمریکا و مسائل بین‌المللی قرار دارد و در عین‌حال دولت مدیریت منسجمی برای قطع کردن این مسیر و از بین بردن اثرپذیری اقتصاد و سیاست کشور از اتفاقات حوزه سیاست خارجی ندارد، پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌های سیاسی انتخابات آمریکا از سوی تحلیلگران حوزه آمریکا در ایران، باید یک هدف قطعی و نهایی داشته باشد و آن، تدوین سیاست‌های مورد نیاز برای دوره تاریخی 13 آبان 1399 تا 28 خرداد 1400 است. انفعال موجود و چشم داشتن به نظرسنجی‌های انتخاباتی در آمریکا نمی‌تواند تضمینی بر این باشد که هرکسی در آمریکا رأی آورد، احساس نکند که می‌تواند از فضای سیاسی و اقتصادی ایران به نفع پیشبرد اهداف خود  استفاده کند. بیایید تصور کنیم که بایدن رئیس‌جمهور آمریکا شده است؛ او قولی برای بازگشت به برجام  نداده است. زمانی که از او درباره ایران سؤال شده، بیان کرده است که هر کاری می‌کند تا ایران به سلاح هسته‌ای دسترسی نداشته باشد و این جمله بارها در زمانی که دولت ترامپ قصد داشته تحریمی بر تحریم‌های دیگر اضافه کند، از ربان او شنیده ‌شده است. بایدن تا این جای کار قول مهمی به ایران نداده است. او به‌ احتمال ‌زیاد برای بازگرداندن آمریکا به برجام به مذاکره نیاز دارد و در همین‌جاست که مسئله افزایش یافتن میزان محدودیت‌های ایران در استفاده از فناوری هسته‌ای مطرح خواهد شد. اگر ایران نخواهد این مسئله را بپذیرد، گمان نمی‌رود رویکرد بایدن تفاوت چندانی با ترامپ داشته باشد؛ البته به جز اینکه در زمان دموکرات‌ها همیشه گزینه نظامی نیز روی میز آمریکا بوده است! مهم‌ترین دستورالعمل دولت یا تحلیلگران سیاسی کشور، در وهله فعلی نه تخمین پیروز شدن بایدن یا ترامپ در انتخابات، بلکه پیدا کردن راهی برای داشتن دست بالا در مذاکرات و مواجهات بعدی ایران با هر کسی است که ممکن است در کاخ سفید حضور داشته باشد.