«مختار الموسوی» عضو کمیسیون روابط خارجه در پارلمان عراق، غیبت و به حاشیه راندن توافقنامه امضاشده میان بغداد و پکن را محکوم کرد و گفت که توافق با دولت فقیری چون مصر به منزله به حاشیه راندن و نادیده گرفتن توافق با چین است و این امر در نتیجه فشارهای آمریکایی و سعودی صورت میگیرد.
وی در گفتوگو با پایگاه خبری «المعلومه» تصریح کرد:«مصطفی الکاظمی» نخستوزیر عراق مدتهاست که برای به حاشیه بردن توافق چین برای جلب رضایت برخی کشورهای خارجی مشخص تلاش میکند. امضای چندین توافقنامه با مصر از وجود فشارهای خارجی آمریکایی - سعودی خبر داد و نشان داد که الکاظمی تحت این فشارها به توافق با کشور فقیری چون مصر و رویگردانی از توافقنامه چین روی آورده است.
این نماینده عراقی گفت: تواناییهای استراتژیک و انسانی چین قابل مقایسه با تواناییهای کشور فقیر مصر نیست. لذا به احتمال زیاد آمریکا و عربستان سعودی در پشت پرده امضای توافقنامه با مصر برای به حاشیه راندن توافق با پکن قرار دارند.
وی در ادامه درباره دادن پول عراق به کشورهای فقیری که فاقد توانایی در سازندگی، صنعت و فنآوری هستند هشدار داد.
دهم آبانماه جاری، همزمان با سفر «مصطفی مدبولی» نخستوزیر مصر و هیأت همراهش به بغداد، نخستین نشست کمیته عالی مشترک مصری - عراقی پس از ۳۱ سال توقف فعالیت، در بغداد برگزار شد و طی آن ۱۵ توافقنامه و یادداشت تفاهم و همکاری میان دو کشور در زمینههای مختلف امضا شد.این نشست با حضور نخستوزیران دو کشور و شماری از وزرا و مقامات مسئول برگزار شد.(جزئیات بیشتر)
پیشتر کمیته روابط خارجی پارلمان عراق از «فؤاد حسین» وزیر خارجه این کشور خواسته بود درباره سرنوشت توافق بغداد-پکن توضیح بدهد و از این امر طفره نرود.
در سپتامبر ۲۰۱۹ یک ماه قبل از آغاز اعتراضات خیابانی در عراق، «عادل عبدالمهدی» نخستوزیر وقت در سفری پنج روزه به چین رفت و هشت توافقنامه و یادداشت تفاهم با این کشور در زمینههای مالی، تجاری، امنیتی، عمران، ارتباطات، فرهنگ و آموزش امضا کرد. به گفته ناظران، همین چرخش بغداد به سوی شرق و فاصله گرفتن از آمریکا، سبب شد که واشنگتن، بغداد را تحت فشار بیسابقه قرار دهد و به اعتقاد آنها عبدالمهدی با برکناری از قدرت تاوان این توافق را داد.
اجرای توافق بغداد - پکن هنوز در هالهای از ابهام است. با آنکه کمیسیون اقتصادی پارلمان عراق تاکید دارد که این توافق در جریان است و متوقف نشده اما برخی نمایندگان از دخالت آمریکا برای متوقف کردن این توافق و عقبنشینی جزئی دولت الکاظمی از آن خبر میدهند.
«ریاض المسعودی» نماینده ائتلاف «سائرون» در پارلمان عراق پیشتر فاش کرد که دولت الکاظمی به دلیل بحران مالی به وجود آمده در کشور در سایه شیوع همهگیری کرونا، مبلغ یک میلیارد دلار از صندوق مستقل تشکیل شده برای توافق با پکن خارج کرده است و این صندوق را خالی کرده است و در حال حاضر تنها ۱۰۰ میلیون دلار در این صندوق وجود دارد.
به اعتقاد ناظران و تحلیلگران سیاسی این اقدام دولت الکاظمی به منزله خروج یک جانبه از توافق با پکن محسوب میشود و برای عراق هزینههای نفتی به همراه دارد زیرا توافق کرده است که روزانه به چین نفت بدهد.
«حسن شاکر» رئیس فراکسیون پارلمان بدر نیز میگوید: آمریکا و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج [فارس] در روند توافق با چین مانعتراشی میکنند و موجب عدم حل مشکل بیکاری در کشور میشوند. چین ۷۵۰ میلیون دلار از مبلغ توافق با عراق را دریافت کرده و میتواند بسیاری از مشکلات را حل کند. لذا دولت باید به این توافق به چشم راهکاری برای حل بحرانهایی که عراق از آن رنج میبرد به ویژه در بخش برق بنگرد.