العرب، رسانه نزدیک به عربستان سعودی نوشت: نگرانی در خاورمیانه نسبت به سناریوهای احتمالی برای سیاست رئیس جمهور دموکرات منتخب، بالا گرفته است.
در ادامه این مطلب آمده است: پیامهای تبریکی که سران برخی دولتهای عربی برای جو بایدن فرستادند، سوالاتی را در مورد سیاست احتمالی وی در پروندههای ملتهب در منطقه عربی به دنبال داشته است، که از ایران و روابط آن با دولتهای عربی خلیج فارس آغاز میشود و تنها به عراق، یمن، لبنان، لیبی و فلسطین ختم نمیگردد.
با روی کار آمدن بایدن، ممکن است تسویه حسابهایی بین دولتهای درگیر در طرحهای بزرگ در خاورمیانه بوقوع پیوندد و رهبران منطقه بر این عقیده اند که رئیس جمهور منتخب آمریکا سیاستهای «مألوفی» را در پیش میگیرد و کاملا بر همان مسیر اوباما میرود.
تحول خطرناکتری که میتواند در بین سیاستهای بایدن در مورد خلیج فارس و رابطه واشنگتن با دولتهای عربی حاشیه خلیج فارس رخ دهد، تغییر در شیوه تعامل با این دولتهاست، بویژه آنکه عربستان تا حد زیادی روی ترامپ و ادامه چهار سال دیگر برای ریاستش حساب کرده بود.
اما رسیدن یک دولت دموکرات به کاخ سفید، مشکلات عربستان با واشنگتن را بار دیگر افزایش میدهد، مشکلاتی که مهمترین آنها به پروندههای حقوق بشر، قیمتهای نفت، معاملات سلاح و جنگ یمن باز میگردد و دموکراتها به احتمال زیاد بار دیگر موضوع ترور خاشقچی را پیش کشیده و انگشت اتهام را به سمت عربستان میگیرند.
البته نیازی نیست که دموکراتها خود به دنبال ضربه زدن به ریاض باشند، چرا که قطر برای این مهم آماده شده و حملاتی را ترتیب داده است تا به نحوی به بن سلمان، که به دنبال به انزوا کشاندن قطر در منطقه بوده، ضربه بزند.
در حال حاضر، قطر به دنبال آن است تا کویت و عمان را به سمت خود بکشاند و به همراه آنها از حمایت دولت بایدن برخوردار شود. در واقع قطر قصد دارد از این فرصت برای تسویه حساب با سعودیها استفاده کند.
در یمن، گروههای اسلام سیاسی از جمله اخوان المسلمین و حوثیها، از رسیدن بایدن به کاخ سفید خوشحالند و حوثیها امیدوارند که رئیس جمهور جدید آمریکا، تحریمها علیه تهران را برداشته و به توافق هستهای بازگردد، تا در ادامه، باز هم حوثیها از حمایت مالی تهران بهرهمند شوند.
موضع بایدن در مورد پرونده ایران چگونه خواهد بود؟
به عقیده تحلیلگران، هر گونه عملیاتی مربوط به احیای توافق هستهای با ایران از سوی ایالات متحده، مستلزم اضافه شدن دو شرط جدید به توافقی است که ترامپ از ان خارج شده و شرط اول، مربوط به نفوذ خارجی ایران بویژه در عراق و لبنان است، که طرفهای منطقهای و بین المللی متعددی خواستار وضع حد و مرزی برای آن هستند.
اما شرط دوم، مربوط به موشکهای بالستیک ایران است و نمیتوان انتظار داشت که دولت بایدن از این موشکها چشم پوشی کرده و آن را تهدیدی برای منافع واشنگتن و هم پیمانانش نداند.
به گفته کارشناسان، در صورتی که ایران این دو شرط را بپذیرد، میتواند به راحتی به صحنه بین الملل بازگردد.
در لبنان، مجامع سیاسی بعید میدانند که تغییر بزرگی در رفتار آمریکا، تحت ریاست بایدن، در تعامل با این کشور عربی اتفاق افتد. این مجامع معتقدند که سیاست آمریکا در قبال لبنان، تا حد زیادی به وزیر خارجه جدید در دولت بایدن بستگی دارد.
در رابطه با پرونده فلسطین، تحلیلگران اتفاق نظر دارند که یکی از گامهای اولیه، برقراری ارتباط دوباره با فلسطینیهایی است که انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس، باعث عصبانیت آنها شده بود. علاوه بر اینکه تلاش آمریکا در جهان عرب برای عادی سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل نیز با خشم مردم فلسطین مواجه شد، اما به احتمال زیاد، بایدن نیز از این تلاشها برای عادی سازی حمایت میکند. به طور کلی، زمانی که مساله اسرائیل و فلسطین مطرح باشد، اغلب دولتهای اروپایی هم از دولت بایدن با خشنودی استقبال میکنند.