حاشیه‌های پول‌ساز

هفته گذشته جنجال‌های اینستاگرامی اینفلوئنسرهای مبتذل فضای مجازی، ترندهای داغ شبکه‌های اجتماعی پر مخاطب کشور را به انحصار خود در آورده بود که این مسئله از منظر جامعه‌شناسی پیام‌های روشن و خطرناکی برای مسئولان فرهنگی کشورمان به همراه دارد؛ چرا که برجسته شدن یک ترند خبری زرد و مبتذل در فضای مجازی، خواه‌ناخواه نشان‌دهنده توجه و اقبال مخاطبان کنجکاو عمدتاً جوان و نوجوان فضای مجازی به آن موضوع است.

برای پی بردن به چرایی اهمیت این مسئله باید نگاهی کوتاه به ماجراهای زرد برجسته هفته گذشته داشته باشیم که یکی از مهم‌ترین آنها ماجرای گروگان گرفته شدن «محسن افشانی» از چهره‌های زرد و پر حاشیه فضای مجازی است.

ماجرا این گونه شروع شد؛ ویدئویی در فضای مجازی منتشر شد که در آن محسن افشانی در حالی که روی صندلی نشسته، از سوی یکی دیگر از به اصطلاح شاخ‌های اینستاگرامی تحت فشار و تهدید قرار می‌گیرد؛ طوری که حتی مجبور به توهین به خود می‌شود!

این ویدئوی اینستاگرامی به سرعت در فضای مجازی با عنوان «گروگان‌گیری محسن افشانی» مورد توجه کاربران فضای مجازی قرار گرفت و به یک ترند پر مخاطب و داغ بدل شد؛ به گونه‌ای که ویدئوی این ماجرا را می‌توان یکی از پربازدیدترین ویدئوهای هفته گذشته معرفی کرد.

البته خوشبختانه عمر تِرند این ماجرا زیاد به درازا نکشید و تنها چند ساعت بعد از انتشار کلیپ اولیه، یک فیلم کوتاه از پشت صحنه ساخت این کلیپ منتشر و موجب شد کاربران فضای مجازی به ساختگی بودن این گروگان‌گیری پی ببرند.

اما ماجرای دیگری که در هفته گذشته موجب خلق حواشی زیادی شد، حضور تلفنی «سیداحمد خمینی» در لایو اینستاگرامی دو نفر از چهره‌های سیاه مافیای پایگاه‌های قمار و شرط‌بندی بود. این ماجرا از جایی شروع شد که جریان پخش زنده عناصر مبلغ پایگاه‌های قمار و بدون اطلاع قبلی، با سیداحمد خمینی تماس تلفنی برقرار و از وی درباره ازدواج جوانان سؤال شد! انتشار گسترده کلیپ این گفت‌وگوی کوتاه موجب شد به سرعت شایعه ارتباط سیداحمد خمینی با گردانندگان پایگاه‌های قمار در فضای مجازی مطرح شود، هر چند که در واقع سیداحمد خمینی خبری از قصد و نیت تماس گیرندگان نداشت و به نوعی قربانی دسیسه تبلیغاتی آنها شد، اما خواه‌ناخواه این مسئله موجب شد بار دیگر مافیای پایگاه‌های قمار و شرط‌بندی به هدف خود که جلب افکار عمومی بود، دست پیدا کنند.

این دو ماجرا و چند ماجرای دیگر مطرح شده در هفته گذشته که شرح آنها در حوصله این یادداشت نمی‌گنجد، بار دیگر اثبات کرد که کاربران فضای مجازی کشورمان خصوصاً در شبکه‌های اجتماعی عامه‌پسندی، مانند اینستاگرام که محل زیست مجازی میلیون‌ها ایرانی است، به شدت تحت تأثیر اخبار زرد و عمدتاً مبتذل هستند که این مسئله علاوه بر تأمین منابع درآمدی برای افراد سودجو و فرصت‌طلب، از جمله چهره‌های مبتذل و مافیای فساد و قمار پشت پرده آنها، در درازمدت آسیب‌های مادی و معنوی متعددی را متوجه کاربران فضای مجازی و به ویژه نسل آینده‌ساز کشورمان خواهد کرد، چرا که بی‌توجهی به این روندها می‌تواند «نسل مجازی زده آینده کشورمان» را با چالش‌های عمیق فرهنگی و اعتقادی روبه‌رو کرده و جامعه اسلامی کشورمان را به سوی آندلوسیزه شدن پیش ببرد.

از این رو ضروری است نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای کشور به شکل جدی‌تر این دست ماجراها را مورد توجه قرار داده و از کلیه ظرفیت‌های قانونی و حقوقی برای مقابله با جریان‌های پشت پرده این هنجارشکنی‌ها به ویژه باندهای قمار و شرط‌بندی مقیم ترکیه استفاده کنند.