به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان فارس با اشاره به فشار بی سابقه تحریم ها در 2 سال گذشته گفت: طی سالهای اخیر شرایط بسیار سختی را گذراندیم، لذا انتظارات از بانک مرکزی و نظام بانکی کشور هم باید متناسب با توانایی ها و امکانات سیستم بانکی و بانک مرکزی باشد.
همتی افزود: تحریم های جدید آمریکا که از اواخر سال ۹۶ اعلام شده بود از 15 مرداد سال 1397 و یک هفته از پس اینکه بنده مسئولیت بانک مرکزی را بر عهده گرفتم عملیاتی شد و به مرور و طی ماههای بعد از آن به اوج رسید که شامل تحریم بانک مرکزی و بانکها و صادرات نفتی و سایر موارد بود و عملا منابع ارزی و اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داد.
وی تصریح کرد: این تحریم بی سابقه ترین تحریم علیه ایران بود که تاکنون در مورد هیچ کشوری اعمال نشده بود.
همتی ادامه داد: در طول 2 سال گذشته بخش زیادی از درآمد ارزی مان را از دست دادیم، بنابراین دولت در دو سال گذشته به شدت تحت فشار بود و همان مقدار محدود منابع ارزی نیز با هدف حمایت از اقشار ضعیف با نرخ 4200 تبدیل شد. این فشار به حدی بود که حتی بسیاری از کشورهایی که با ما روابط دوستانه داشتند منابع ارزی کشور را بلوکه کردند و پول های ما را ندادند.
رییس کل بانک مرکزی افزود: سال 1399 تا آبان و آذر بیشترین فشارها را تحمل کردیم و شرایط بسیار سخت شد و بسته شدن مرزها به دلیل شیوع کرونا و محدود شدن سیستم بانکی نیز شرایط ویژه ای را برای کشور ایجاد کرده بود که بحمدالله از شرایط سخت عبور کردیم و دشمن علیرغم فشار به طبقات کم درآمد جامعه و ایجاد مشکلات معیشتی برای انها به هدف خود که فروپاشی اقتصادی کشور بود نرسید.
* انتشار بیش از 80 هزار میلیارد تومان اوراق توسط دولت در سال جاری
همتی با بیان اینکه دولت در سال جاری بیش از 80 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کرده که بخش زیادی از آن در چارچوب عملیات بازار باز انجام شده است، افزود: اگر این اقدام انجام نمی شد 560 هزار میلیارد تومان نقدینگی اضافه ایجاد می شد.
وی ادامه داد: تورم موجود در کشور ناشی از محدودیت عرضه ارز و انباشت نقدینگی است؛ لذا بالا رفتن قیمت ارز به دلیل محدودیت ها قطعا در افزایش قیمت ها و تورم تاثیر زیادی داشته است.
همتی گفت: در شرایط تحریم و با کاهش درآمدهای دولت، بخشی از ارزهای صادراتی هم به کشور برنگشت و البته بخش مهمی از صادرکنندگان هم ارز خود را برگرداندند که جای تقدیر و تشکر دارد. لذا باید توجه داشته باشیم که وقتی تعادل عرضه و تقاضای ارز به هم می خورد قیمت ارز نیز افزایش می یابد.
*اگر مانع واردات بدون انتقال ارز نمی شدیم، نرخ ارز می توانست به شدت بالاتر برود
وی تصریح کرد: اگر بانک مرکزی مانع واردات بدون انتقال ارز نمی شد و سایر محدودیتها را اعمال نمی کرد نرخ ارز می توانست بسیار بالاتر برود.
همتی در ادامه به تشریح مشکلات نظام بانکی پرداخت و گفت: به دلیل مسایلی اعم از بدهی های دولت و بخش های مختلف به بانک ها که از سالیان گذشته وجود داشته و نیز فشار تحریم ها، بانک های کشور که 90 درصد تامین مالی کشور بر دوش آنهاست، دچار مشکل هستند.
*پرداخت 700 هزار فقره وام ازدواج از ابتدای امسال تاکنون
همتی ادامه داد: علیرغم این موارد در سال جاری بالغ بر 700 هزار فقره وام ازدواج به مبلغ ۳۷ هزار میلیارد تومان توسط بانک ها پرداخت شده است؛ 75 هزار میلیارد تومان برای حمایت از اقشار و کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا اختصاص یافته است که از این میزان 28 هزار میلیارد تومان وام یک میلیونی به سرپرستان خانوارهای یارانه بگیر بوده که نقش مهمی در حمایت از اقشار ضعیف جامعه داشت همچنین در ۹ ماهه امسال بانکها ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات داده اند که ۶۰ درصد آن به سرمایه در گردش بود.
رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: بنابراین انتظارات از بانک ها باید معقول و مبتنی بر واقعیت ها باشد و اگر تعادل بین منابع ورودی و خروجی بانک ها وجود نداشته باشد بانک ها دچار مشکلات عدیده خواهند شد که نظام اقتصادی کشور را خدشه دار خواهد کرد.
همتی با تشکر از حمایت های قوه قضاییه در وصول بخشی از مطالبات بانک ها از بدهکاران بانکی گفت: خوشبختانه تعامل خوبی بین بانک مرکزی و قوه قضاییه وجود دارد و موارد این چنینی در کمیته فرادستگاهی پیگیری می شود و تلاش ها برای وصول تمام مطالبات ادامه دارد.
همتی با بیان اینکه وظایف اصلی بانک مرکزی شامل سیاستگذاری پولی، سیاستگذاری ارزی، مدیریت نظام پرداخت ها، بانکداری دولت و نظارت بر بانک هاست افزود: استقلال بانک مرکزی نقش مهمی در کنترل تورم دارد و انجام وظایف آن دارد و مفهوم آن عدم ارتباط بانک مرکزی با دولت و مجلس نیست بلکه بدین معناست که سیاست پولی باید به صورت مستقل و بر اساس نظرات کارشناسی اتخاذ شود.
همتی با بیان اینکه شفاف سازی و انضباط در سیستم پولی و بانکی کشور با حمایت و تاکید مقام معظم رهبری انجام شده است و ادامه خواهد داشت، گفت: در سال های اخیر ایجاد شفافیت در نظام های پرداخت و تراکنش های بانکی نقش بسزایی در جلوگیری از پولشویی و تخلفات بانکی داشت و شاید بخشی از فشارها به بانک مرکزی و نظام بانکی به دلیل جلوگیری از تخلفات در تراکنش هاست.
*کاهش میزان انجام ندادن تعهدات ارزی به حدود 6 درصد
وی افزود: قبل از ایجاد سامانه رفع تعهد ارزی واردات در سال 1397 حدود 30 درصد از تعهدات اجرا نمی شد اما در حال حاضر این رقم به حدود ۶ درصد رسیده است.
همتی با تاکید بر اینکه هدف بانک مرکزی حمایت از فعالان اقتصادی به هر طریق ممکن است، افزود: قصد ایجاد محدودیت در مسیر فعالیت اقتصادی فعالان را نداریم و تا جایی که امکان داشته باشد و ظرفیت هایمان اجازه دهد مشکلات را تسهیل می کنیم.
همتی با اشاره به اینکه بانک مرکزی از کاهش نرخ ارز قطعا استقبال می کند، گفت: مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی حفظ و تقویت ارزش پول ملی است. از این رو طرح این موضوع که بانک مرکزی تمایلی به کاهش نرخ ارز ندارد، به هیچ عنوان صحیح نیست. افزایش نرخ ارز موجب افزایش هزینه‌های دولت است و نفعی از افزایش نرخ ارز از این منظر متوجه دولت نیست.
*12 میلیارد دلار ارز 4200 تومانی کالاهای اساسی از محل ذخایر بانک مرکزی تامین شد
وی افزود: سال گذشته از مجموع حدود 15 میلیارد دلار کالای اساسی که وارد کشور شد، هفت میلیارد دلار آن از ذخایر و منابع بانک مرکزی تأمین ارز شده است. در سال جاری نیز از ۸ میلیارد دلار ارز در نظر گرفته شده برای واردات کالای اساسی، ۵ میلیارد دلار آن توسط بانک مرکزی تأمین شده است.
عالی ترین مقام بانک مرکزی با بیان اینکه باید نرخ ارز پایدار، متعادل و به دور از ایجاد نوسانات و شوک در اقتصاد کاهش یابد، عنوان کرد: این گونه تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان در فعالیت‌هایشان حداقل افق میان مدتی را لحاظ می‌کنند.
*2 برابر شدن صادرات نفت نسبت به پنج ماه پیش
همتی با بیان اینکه بخشی از نوسانات نرخ ارز روانی است، در خصوص صادرات نفتی کشور گفت: صادرات نفت ما علی رغم عدم لغو تحریم ها بهبود یافته و صادرات نفت نسبت به پنج ماه پیش بیش از دو برابر شده است. همچنین روند صادرات فرآورده هایمان نیز طی دو سه ماه اخیر بهتر شده است.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به آمار عرضه ارز در سامانه نیما گفت: در سامانه نیما دیروز 250 میلیون دلار ارز توسط صادکنندگان عرضه شده که امری بی سابقه است؛ لذا روند عرضه ارز نسبت به گذشته روان تر شده است و صادرات غیرنفتی در حال بازگشت به کشور است. امیدوارم با مطلوب شدن شرایط و ایجاد ثبات، طی ماههای آینده شاهد شرایط بهتری باشیم.
همتی ضمن تأکید بر توجه بیش از پیش به رفاه حال مردم عنوان کرد: معیشت مردم و به ویژه دهک‌های پایین جامعه طی این دو سال متحمل آسیب‌هایی شده است. لذا ضروری است با همیاری یکدیگر و با وحدت رویه در جهت بهبود وضعیت معیشتی مردم و رفع مشکلات آنان تلاش کنیم.
رئیس شورای پول و اعتبار ضمن تأکید بر افزایش همکاری ها میان استانداری‌ها و شبکه بانکی تصریح کرد: بانکها باید مباحث طرح شده و تصمیمات اخذ شده از سوی «هیئت خبرگان بانکی استانها» را جدی بگیرند. این هیئت که متشکل از سه تا پنج نفر است، به نوعی هیأت تشخیص مصلحت استانها در امور بانکی محسوب می‌شود که به موجب قانون تسهیل به پیشنهاد استاندار و با حکم رئیس کل بانک مرکزی منصوب می شوند. از این ضروری است در صورت تخطی بانکها از اجرای تصمیمات هیئت خبرگان بانکی، این موارد به بانک مرکزی گزارش شود.
عمده واحدهای تملیکی توسط بانکها، پیش از تملیک هم تعطیل بودند
همتی با بیان اینکه بانک مرکزی به دنبال محدود کردن تولید نیست، گفت: عمده واحدهای تملیکی توسط بانکها، پیش از تملیک توسط شبکه بانکی، تعطیل و فاقد کارایی بودند و از این رو تأکید می کنم که شبکه بانکی به دنبال حمایت از تولید است.
همتی در پایان با بیان اینکه از دوران سخت عبور خواهیم کرد گفت: نسبت به بهبود شرایط بسیار خوش بین هستم و البته بالاخره اراده ملت در برابر فشارهای دشمنان پیروز شد. در این زمینه طی شش ماه ابتدایی امسال رشد اقتصادی کشورمان مثبت بود، این امر نشان از تحقق جهش تولید مدنظر مقام معظم رهبری دارد. خوشبختانه ما در بخش کشاورزی وضعیت مطلوب و جهش داشتیم اما در بخش خدمات به دلیل شرایط مرتبط با ویروس کرونا با افت مواجه بودیم.
