انقلابیون و حمایت از کارگر

پس از پیروزی انقلاب اسلامی مجموعه‌ها و تشکل‌های سیاسی متعددی متناسب با شرایط و ضروریات انقلاب اسلامی شکل گرفتند که با گذر زمان دستخوش اختلافات جدی شدند. هرچند وضعیت دشوار اوایل انقلاب اجازه ظهور و بروز این اختلافات را نمی‌داد، اما چندسال بعد با گذر زمان و عبور از وضعیت حساس آن روزگار، اختلافات علنی شد و در نهایت کار به انشعاب و جدایی انجامید. سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی از جمله این گروه‌های سیاسی بود که با هدف دفاع از انقلاب نوپای اسلامی ملت ایران، از ائتلاف هفت گروه مبارز به وجود آمد و توانست در آن مقطع حساس نقش‌آفرین باشد. «محسن آرمین» از اعضای فعال سازمان در این زمینه چنین می‏گوید:

«شرایط تحول سال‏های اول انقلاب که کاملاً تحت تأثیر حوادث بسیار سریع شکل گرفت، اجازه بحث‏های مبنایی و اساسی را که می‏بایست مبنا و مقدمات تشکیل یک سازمان سیاسی را فراهم کند به ما نمی‏داد. در نتیجه وحدت این هفت گروه بر دو‌ـ سه محور مشخص استوار شد: یک دفاع از انقلاب و دستاوردهای آن، دوم: اعتقاد به محوریت رهبری حضرت امام خمینی(ره) و اندیشه مبنایی انقلاب که البته، تمام این موارد کاملاً کلی بود، یعنی حتی ما فرصت یک بحث نظری در مورد هر یک از این محورها را هم پیدا نکردیم و سازمان بر همین اساس شکل گرفت. برای وحدت این هفت گروه در سازمان که با دیدگاه‌ها و برداشت‏های متفاوتی که داشتند نیازمند یک سری بحث‏ها و گفت‏وگوهای تئوریک بودیم تا بتوانیم دیدگاه‌ها را به هم نزدیک سازیم، اما ضرورت‏های موجود در سال‏های اولیه انقلاب و سرعت تحولات امکان انجام بحث و گفت‏وگوها را از ما گرفت.»

مخالفان و منافقین از همان ابتدای شکل‏گیری نظام به ضدیت و مقابله با خط امام(ره) رو آوردند و درگیری‏ها و چالش‏های ایجاد شده، انقلاب اسلامی و خط امام(ره) را در شرایطی حاد قرار داد. این امر موجب شد گروه‌ها و سازمان‏های انقلابی اولویت خود را مقابله و برخورد با گروهک‏ها و ضدانقلاب قرار دهند و زمینه بروز اختلافات درون سازمانی فراهم نشود. سازمان مجاهدین نیز از این قاعده مستثنی نبود و جبهه ناهمگون سازمان برای مواجهه با منافقین، لیبرال‏ها و گروه‌های چپ به همگونی رسید.

در کنار این همگرایی، نشانه‌هایی از واگرایی و اختلاف نیز به تدریج در حال ظهور و بروز یافتن بود. اولین اختلافات در سازمان مجاهدین انقلاب هنگامی آغاز شد که سازمان قصد داشت در بزرگداشت روز کارگر(12/2/1358) اعلام موضع کند. برخی این اقدام را اقدامی اسلامی و برخی بازی در جورچین مارکسیست‌ها می‌دانستند. «محمد سلامتی» بروز اولین اختلاف‏نظرها را چنین توصیف می‏کند:

«سازمان فعالیت‏های گسترده‏ای داشت، اما اگرچه می‏توان گفت که این فعالیت‏ها منافع زیادی را برای کشور داشت، ولی برای خود سازمان مقداری مشکل ایجاد کرد؛ زیرا همه ما درگیر کارهای اجرایی شدیم، بی‏آنکه در آغاز کار تمام مواضع خود را همسان و یکسان کنیم، یعنی اول ننشستیم مواضع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خود را یکی کنیم و در نتیجه از همان اول اختلاف‏نظرهایی میان ما وجود داشت. در سال 1358 که اوایل کارمان بود، وقتی که می‏خواستیم بیانیه بدهیم با مشکل مواجه می‏شدیم. امثال ما به عنوان خط جناح چپ معروف بودیم. اگرچه در آن موقع این جناح‏بندی‏ها وجود نداشت؛ ولی مثلاً ما معتقد بودیم که باید به مناسبت روز جهانی کارگر بیانیه بدهیم، اما عده‏ای معتقد به این کار نبودند و با آن مخالفت می‏کردند و می‏گفتند این روز به سوسیالیست‏ها و کمونیست‏ها تعلق دارد.» وی در جایی دیگر می‌افزاید: «بعد از تشکیل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، میان افراد مؤسس سازمان اختلاف ایجاد شد، یک عده طرفدار کارگران بودند و یک عده نبودند و این اختلاف زمانی خودش را نشان داد که ما در سازمان، به مناسبت‏هایی ناگزیر می‏شدیم بیانیه بدهیم. مثلاً در سال 1358 در روز جهانی کارگر، ناگزیر بودیم موضع‏گیری کنیم. وقتی در سازمان درباره آن بحث کردیم، مشخص شد عده‏ای موافق نیستند و می‏گفتند، روز جهانی کارگر متعلق به کمونیست‏هاست و ما نباید در این باره بیانیه بدهیم، یک عده هم سخت طرفدار کارگران بودند و می‏گفتند باید بیانیه بدهیم؛ زیرا روز جهانی کارگر که متعلق به کمونیست‏ها نیست و درست است که از کارگران دفاع می‏کنند، اما روز کارگر ربطی به آنها ندارد و کارگران جزء مستضعفین هستند و ما باید از آنها حمایت کنیم.»

محسن آرمین نیز ماجرا را چنین شرح می‏دهد: «اولین جرقه اختلافات بلافاصله پس از تشکیل سازمان زده شد، اما این اختلافات تحت‏الشعاع ضرورت‏ها، مشکلات و نیازهایی قرار می‏گرفت که انقلاب با آن مواجه بود. لذا زمینه‏ای برای بروز نمی‏یافت. به عنوان مثال یک ماه پس از اعلام موجودیت به هنگام تصمیم‏گیری برای انتشار اطلاعیه‏ای به مناسبت روز کارگر اولین اختلاف‏نظرها در سازمان به وجود آمد. عده‏ای اساساً هر نوع توجه به کارگر را ملهم از اندیشه‏های مارکسیستی و در نتیجه نوعی التقاط می‏دانستند و با دادن اطلاعیه برای روز کارگر مخالف بودند.»

با وجود اختلافاتی که بر سر انتشار در روز کارگر به وجود آمد، سرانجام اطلاعیه سازمان در تاریخ 6/2/1358 برای حضور در راه‌پیمایی این روز منتشر می‏شود:

«بسم الله الرحمن الرحیم/ اطیب الکسب عمل الرجل بیده (پاکیزه‏ترین دست‏آورد، حاصل دست زحمت‌کشان است.) (محمد/ص)

به نشان احترام و ارزشی که خدا برای کارگران قائل است. برای سپاس از دست‏های پرتوانی که در این انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی ارکان اقتصادی امپریالیزم و رژیم طاغوتی وابسته‏اش را با اعتصاب‏های پرشکوه و خونین خویش فرو ریخت. برای ارج‏گذاری به نقش سازنده و حساسی که کارگران در ادامه انقلاب و به ثمر رساندن آن دارند. با تأکید بر این که حکومت نهایی اسلامی، حکومت مستضعفین می‏باشد. ما، برای احتراز از تفرقه‏گرایی، این روز بزرگ را به همراه دیگر خواهران و برادران کارگر با شرکت در راهپیمایی یازده اردیبهشت که از پنج نقطه تهران آغاز می‏شود، گرامی می‏داریم./ سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی (6/2/1358)»