اولین جلسه اعضای برجام جمعه بهصورت مجازی برگزار شد و امروز نیز دور جدیدی از مذاکرات اینبار بهصورت حضوری در وین برگزار میشود، مذاکراتی که گفتهشده بهصورت مجاورتی خواهد بود و گروه 1+4 از یکسو با ایران و از سوی دیگر با هیئت آمریکایی به گفتوگو خواهند نشست.
گفته میشود علت از برگزاری این جلسه رسیدن به یک نظر واحد در خصوص عمل به تعهدات طرفین در برجام، بخصوص آمریکا برای بازگشت به برجام است. در همین زمینه رئیس قوه قضاییه پریروز گفت: «راهبرد کلان ایران در قبال پرونده هستهای را رهبر انقلاب در ۱۹ دیماه، در حضور همه مردم ایران اعلام فرمودند؛ آمریکا باید تمام تحریمها را لغو کند و ایران پس از راستیآزمایی به تعهدات برجامی بازمیگردد. پیگیری هر راهبردی غیر از این قابلقبول نیست.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز طی بیانیهای تصریح کردند که سیاست قطعی جمهوری اسلامی ایران، ملزم کردن طرفهای متعاهد به لغو کامل تحریمها است و در داخل تلاش برای بی اثر کردن تحریم ها ب ر اقتصاد کشور دنبال می شود.
وزیر امور خارجه کشورمان در گفتوگوی تلفنی خود با همتای انگلیسی، از اروپاییها خواست که ضمن احترام به تعهدات برجامی خود، در نشست وین سازنده ظاهر شوند و بر ضرورت برداشتن کامل و نهایی تحریمهای آمریکا بهگونهای که ایران آنها را راستی آزمایی کند، تأکید کرد.
بااینوجود، در آن سوی ماجرا، آمریکا و تروئیکای اروپایی از اجرای تعهدات برجامی توسط ایران و سپس برداشته شدن تحریمها سخن به میان میآورند و یا از اجرای گامبهگام تعهدات با ایران سخن می گویند.
این گفته نماینده آمریکا در امور ایران که: «از طریق شرکای اروپایی به دنبال مشخص کردن گامهایی هستیم که برای بازگشت ایران و آمریکا به برجام مشخص شود. آماده بازگشت دوجانبه به برجام هستیم. ایران باید از مزایای توافق بهرهمند شود. درصورتیکه تهران تمامی گامهایی که برخلاف برجام بوده را بازگرداند، دولت بایدن باید تمامی تحریمهایی را که برخلاف توافق هستند، لغو کند» و یا مواضع دوپهلوی نمایندگان اروپایی، از جمله وزیر امور خارجه فرانسه که دو روز پیش در گفتگوی تلفنی با ظریف، بدون اشاره به بدعهدی های برجامی تروئیکای اروپایی و آمریکا، انگشت اتهام را به سمت جمهوری اسلامی نشان داده و گفت، ایران باید در مذاکرات بعدی فعال طاهر شود و به تعهدات برجامی بازگردد، این گزاره ها و گزاره های دیگری که طی مدت روی کار آمدن بایدن از زبان کشورهای غربی عضو برجام بیرون آمده، همگی از بسته شدن راهبرد پیش روی این کشورها در مواجهه با ایران در موضوع برجام حکایت دارد و آن انداختن ایران در پیچ و خم مذاکرات بلند مدت و کسالت آوری است که خروجی آن معطل ماندن چرخه پیشرفت و توسعه اقتصادی کشور برای سالیان متمادی همچون هشت سال اخیر است.
اما قدر مسلم آن است که ایران در ماجرای برجام دست برتر را دارد و این طرفهای دیگر برجام هستند که باید پاسخگوی بی تعهدی خود باشند. «عاموس یادلین»، رئیس پیشین دستگاه اطلاعات نظامی رژیم صهیونیستی معتقد است: «ایرانیها دست برتر را [در برجام] دارند. آنها یک خواسته صریح دارند، اینکه آمریکاییها همه تحریمها را لغو کنند و سپس به توافق برگردند». یادلین با اشاره به اثر تحریمهای دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا بر ایران گفته است: «ایرانیها دیگر از این تحریمها نمیترسند».
بنابراین آن چیزی که در جریان مذاکرات مهم است، اول، حفظ سیاست واحد در داخل و در چارچوب سیاست های کلان نظام که از سوی رهبر معظم انقلاب در موضوع برجام مشخص شده است و دوم، مراقبت از نیفتادن در تله آمریکایی- اروپایی در پذیرش اقدامات گامبهگام و یا پذیرش مجدد تعهدات کاغذی غرب، بدون راستی آزمایی آن است.
نویسنده: اکبر کریمی