عباسعلی کدخدایی با حضور در برنامه «نگاه یک» شبکه یک سیما در خصوص روند احراز صلاحیت نامزدها به نکاتی اشاره کرد که بخش هایی از این گفت گو به شرح ذیل میباشد:
- رسانهها درباره صلاحیت ها، تشویش اذهان عمومی ایجاد نکنند و اجازه دهند فضای آرام افکار عمومی پیش برود.
- بر اساس قانون، برای احراز صلاحیتها هفت نفر از ۱۲ نفر باید به احراز صلاحیت داوطلب رأی بدهند؛ شکل رأی گیری درباره صلاحیتها مکتوب، مخفی و با ورقه است و اگر درباره گزارشهای نهادها درباره صلاحیتها سؤالاتی وجود داشته باشد، درباره آن بحث میشود و این گزارشها دوباره برای تحقیق بیشتر به کارشناسان ارجاع میشود تا اعضای شورای نگهبان با اطمینان درباره صلاحیتها رأی بدهند.
-اگر در مهلت قانونی بررسی صلاحیتها پرونده داوطلبی کامل، و درباره آن رأی گیری انجام شود کنار گذاشته میشود تا بقیه پروندهها بررسی شود و زمانی که همه پروندهها بررسی شد، اسامی افرادی که صلاحیت آنها احراز شده است به وزارت کشور اعلام میشود.
-حتی احتمال درباره تعداد احراز صلاحیت شدهها وجود ندارد و ممکن است همه ۴۰ نفری که مدارک خود را به صورت کامل در زمان ثبت نام ارائه کرده اند نیز تأیید صلاحیت شوند؛ ملاک شورای نگهبان برای تأیید صلاحیت ها؛ قانون است و نمیشود حدس زد چه تعداد احراز صلاحیت میشوند.
- در این دوره انتخابات برای احراز صلاحیتها دقت بیشتری شده و به عنوان نمونه درباره مدیران بررسی شده است که آن فرد در دوران مدیریت خود موفق بوده است یا خیر و اگر مدیر بوده، مدبر نیز بوده است؟
-بحث التزام داوطلبان انتخابات به قانون اساسی و اسلام در شرایط اصل ۱۱۵ به دلیل نداشتن ضرورت نیامده است، زیرا رئیس جمهور در آغاز فعالیت خود سوگند میخورد که پاسدار دین و قانون اساسی باشد، بنابراین اگر جایی احساس شود التزام به اسلام و قانون اساسی ندارد از چارچوب تقوا و امانت خارج است و نمیتواند حافظ و پاسدار قانون اساسی باشد.
- قانون منعی برای نام نویسی بانوان در انتخابات ریاست جمهوری ندارد، در این دوره ۴۰ نفر از بانوان برای انتخابات نام نویسی کردند که صلاحیت آنها در شورای نگهبان در حال بررسی است.
- تأیید یا رد صلاحیت داوطلبان انتخابات در دورههای گذشته انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس، تضمینی برای رد یا تأیید صلاحیت همان داوطلبان در این دوره نیست.
- در بررسی صلاحیتها نه تنها افراد جدید بلکه رئیس جمهوری که برای دور دوم یا نمایندگان مجلسی که برای دوره بعدی نام نویسی میکنند بررسی میکنیم.
- وظیفه شورای نگهبان در بررسی صلاحیت ها؛ قانون است و این شورا هیچ گاه بر اساس مصلحت تصمیم نمیگیرد.
- شورای نگهبان در خصوص توصیه یا حرفهایی که درباره صلاحیت داوطلبان در رسانهها گفته میشود گوش شنوایی ندارد و به آن توصیهها ترتیب اثری نمیدهد.
- شورای نگهبان در زمینه نامزد پوششی نمیتواند نیت خوانی کند؛ حتی اگر کسی بگوید برای کمک به نامزد دیگری وارد انتخابات شده ام؛ در قانون منعی برای حضور او به عنوان نامزد پوششی وجود ندارد.
- باید تبلیغات در قانون تعریف شود، البته اگر پیش از اعلام نهایی شورای نگهبان درباره تبلیغات در فضای مجازی؛ تبلیغاتی پیش از موعد انجام شود؛ تخلف است و مراجع ذی صلاح با آن برخورد میکنند، البته در بخشهایی امکان برخورد نیز وجود ندارد؛ قانون در این زمینه باید اصلاح شود و امیدواریم در انتخابات آینده؛ مسأله تبلیغات در فضای مجازی ساماندهی شود.
- در انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان؛ رد یا تأیید صلاحیت داریم و قانون گذار فرصت شکایت در این زمینه را به داوطلبان داده است و باید دلایل رد صلاحیت به داوطلبان به صورت محرمانه اعلام شود، اما در انتخابات ریاست جمهوری؛ بحث احراز صلاحیت مطرح است و رد صلاحیت وجود ندارد بنابراین شورای نگهبان دلایل احراز نشدن صلاحیت را اعلام نمیکند و در قانون حق اعتراضی به داوطلبان داده نشده است، البته اگر داوطلبی شخصاً به شورای نگهبان مراجعه کند دلایل احراز نشدن صلاحیت او را به وی میگوییم.
- اگر تا روز انتخابات، داوطلبی مدارک صحیح خود را ارائه کند، از نظر خود درباره صلاحیت نداشتن او عدول میکنیم و این کار تا پیش از روز برگزاری انتخابات انجام میشود و اعلام نظر میکنیم.
- اگر در تبلیغات ریاست جمهوری تعرضی به منافع ملی یا مسائل قومیتی شود شورای نگهبان وارد خواهد شد.
- دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی دستورالعملهایی در این زمینه تهیه و به نامزدها اعلام کرده است که باید این دستورالعملها را رعایت کنند، اما اگر در جایی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به ما اعلام کند تعرضی به منافع ملی یا قانون اساسی و مسائل قومیتی شده و آن را نامزد انتخابات رعایت نکرده است؛ در این زمینه اعلام نظر میکنیم.
- قانون گذار منعی برای پوشش اخبار رئیس جمهوری که برای دور دوم نام نویسی کرده است یا مذاکرات صحن علنی مجلس برای نمایندگانی که برای دوره بعدی ثبت نام کرده اند در زمان تبلیغات ندارد.
- در عین حال که دغدغه حضور حداکثری مردم را در انتخابات داریم، اما قانون را در بررسی صلاحیتها رعایت میکنیم.
- بسیاری از مراحل انتخابات به صورت الکترونیکی برگزار میشود، اما مرحله رأی گیری، پیچیدگیهای خاص خود را دارد که شورای نگهبان باید به صحت رأی گیری اطمینان داشته باشد.
- رأی گیری به وسیله دستگاه؛ بحث فنی دارد و سیاسی نیست که بگوییم میشود یا نمیشود.
- باید اطمینان داشته باشیم رأی هر کسی به درستی وارد صندوق و از آن خارج و خوانده میشود و اگر صحت انتخابات در رأی گیری با دستگاه برای ما مخدوش باشد نمیتوانیم آن را بپذیریم و ترجیح میدهیم اخذ رأی برای صیانت از آرای مردم به صورت دستی انجام شود، البته فکر میکنم در دورههای آینده انتخابات به جایی میرسیم که این مرحله نیز به صورت الکترونیکی انجام شود.
- نامزدها از سخنان فریبنده و وعدههای خلاف پرهیز کنند
- نامزدها باید توان واقعی خود را به مردم اعلام کنند؛ برخی نامزدها مدعی هستند میتوانند همه مشکلات کشور را حل کنند در صورتی که باید آن چه را که میتوانند حل کنند و قصد آن را دارند به مردم بگویند و از برنامه هایشان بگویند و از سخنان فریبنده و وعدههای خلاف پرهیز کنند.
- مردم در این دوره نیز مانند دورههای گذشته انتخابات؛ پشتیبانی خود را از نظام اسلامی با مشارکت حداکثری خود اعلام کنند و شورای نگهبان؛ سلامت انتخابات را تضمین میکند.