سرمایه انسانی بالاترین ثروت است

هفته قبل، آیین بزرگداشت دهمین سالگرد تأسیس مؤسسه «شهرستان ادب» برگزار شد و در آن، از پیام رهبر معظم انقلاب که 10 سالگی تأسیس مؤسسه شهرستان ادب را تبریک گفته‌اند، رونمایی شد.  رهبر معظم انقلاب اسلامی بر کتاب‌های بسیاری تقریظ نوشته‌اند، اما قطعاً تبریک ایشان در سالگرد تأسیس یک مؤسسه را می‌توان نقطه عطفی برای فعالیت‌های این مؤسسه و بسیاری از مؤسسات دیگر دانست که در حوزه تولید آثار ارزشی قدم بر می‌دارند. پیامی که نکات بسیاری برای دست‌اندرکاران این مؤسسه داشت و قطعاً با این پیام مبارک، اهالی این مؤسسه با انرژی مضاعفی راه خود را ادامه خواهند داد.  به همین مناسبت گفت‌وگویی کوتاه با علی‌محمد مودب، شاعر، مدیر و مؤسس شهرستان ادب داشته‌ایم که شرح آن در ادامه می‌آید.

برای‌مان تعریف کنید که چرا رهبر معظم انقلاب اسلامی چنین پیام مسرت‌بخشی برای مؤسسه شما فرستادند؟

ما یک گزارشی از ده سال فعالیت خودمان خدمت ایشان ارائه دادیم که وقتی حضرت آقا آن را مطالعه کردند، از گزارش خوشحال شدند و لطف داشتند و پیامی برای ما فرستادند و از طریق دفتر ایشان تماس گرفتند و به ما پیام را ابلاغ کردند که باعث شادمانیِ بسیارِ ما و دوستان‌مان شد. در این پیام رهبر معظم انقلاب بر این نکته تأکید داشتند که در کنار رشد کمی، اعتلای کیفی هم مدنظر باشد.

تا کنون شهرستان ادب این موضوع را تا چه حدی رعایت کرده و از این به بعد با توجه به تأکید رهبری تا چه حد بیشتر مورد توجه قرار خواهد داد؟

همانطور که از اسم مؤسسه شهرستان ادب برمی آید، ما همیشه بر روی بُعد ادبی کارها تأکید داشتیم و تلاش ما این بود که به بالاترین تراز ادبی که در توان‌مان هست، برسیم. البته یک مسئله مهم در ادبیات این است که می‌تواند مدام بهتر و بهتر شود. حضرت آقا خود یک ادیب توانمند هستند که خیلی خوب ادبیات فارسی و عربی را می‌شناسند و یک کارشناس درجه یک ادبی در بحث شناخت ادبیات فارسی هستند، تأکید ایشان هم روی ادبیات ناشی از آگاهی ایشان نسبت به این است که اثر ادبی اگر ادبیات پایینی داشته باشد، ماندگار نیست و شاید به تعبیری اصلاً ادبی نیست. در این پیام هم طبق توصیه‌های قبلی که در دیدارها به ما تذکر می‌دادند، باز به ما این بعد را تأکید کردند و البته دغدغه همیشگی ما نیز همین است و فرمایش ایشان هم تأکید بر این دارد که ما هم در حوزه آموزش بیشتر کار کنیم تا آگاهی بچه‌ها از نظریه‌های پیشرو ادبیات و همچنین آگاهی آنها از متون برجسته تاریخ ادبیات بیشتر شود تا به تراز ادبی بالاتری برسند، در واقع می‌توان گفت که ادبیات باید هر چه بیشتر ادبیت داشته باشد.

رهبر معظم انقلاب در بخشی از پیام‌شان به سعی شیطانی برای واگرایی هنر و هنرمندان از مفاهیم انقلاب اسلامی اشاره داشتند و تأکید کردند که باید این سعی‌های شیطانی را باطل کنید. برای این موضوع چه راهکارهایی اندیشیده‌اید و تا چه حد تنوع در محصولات را در این راهکارها رعایت خواهید کرد؟

انقلاب اسلامی یک ابرگفتمان است که گفتمان‌های متعددی ذیل آن قرار خواهد گرفت که همه آنها نیز گفتمان‌های ارزشی هستند. انقلاب اسلامی بازگشت و بازخوانی اسلام است. اسلام همانطور که ابعاد سیاسی دارد و درگیری با طاغوت و استکبار و... دارد، ابعاد دیگری هم دارد که همه آنها ارزشی حساب می‌شوند. ما نیز در تولید محصول تنوع را رعایت خواهیم کرد، برای نمونه اگر محصولی تولید کنیم که در بعد تفریح به مخاطب ما کمک ‌کند و تفریح درست و شایسته و به تعبیری شادی حلال فراهم کند، محصول ارزشی در حوزه فرهنگ و ادبیات تولید کرده‌ایم. قطعاً همیشه ابعاد سیاسی و درگیری با استکبار جهانی و مسئله پذیرش ولایت‌الله گفتمان‌های ارزشی هستند که در اولویت قرار دارند و در همین راستا هم تنوع را حذف نمی‌کنیم. در ذیل ارزش‌های ما باید تفریح و شادی هم تولید کنیم، باید ادبیاتی داشته باشیم که فرهنگ کار، انضباط اجتماعی، وجدان کاری و غیره را در کشور رشد دهد. برخی مواقع شعار سال جمهوری اسلامی از همین موارد بوده است.  مثلاً ما مدرسه‌ای به نام مدرسه رمان کودک افتتاح کردیم و در آن به دنبال این هستیم رمان کودک بومی نگارش شود. رمان‌های ترجمه‌ای برای کودکان بازار داخلی را نابود می‌کنند و مناسب ذهنیت کودکان و نوجوانان ما نیست؛ اولاً تصمیم داریم رمان کودک بومی تولید کنیم و ثانیاً در رمان‌های بومی که تولید می‌کنیم، مفاهیم مربوط به تمدن اسلامی و معرفت اسلامی و گفتمان ارزشی را با توجه به حوزه بیشتر کرده و مورد توجه ویژه قرار دهیم. در حوزه واگرایی هنرمندان نسبت به مسائل ارزشی و به طور خاص حوزه مسائل سیاسی، حوزه درگیری با اردوگاه استکبار جهانی، حوزه دست به یقه شدن با اسرائیل و بسیاری حوزه‌های ارزشی دیگر، رسانه‌ها نیز نقش بسیار مهمی دارند؛ یعنی حمایت رسانه‌های مکتوب و مجلات بسیار مؤثر است. مجلات تأثیر عجیبی روی نخبگان دارند. متأسفانه نهادهای فرهنگی و هنری ما در ده سال گذشته تا توانستند مجلات خود را تعطیل کردند و ما امروز می‌توانیم بیان کنیم مجله تراز خیلی کم داریم یا اصلاً نداریم.

بنابراین فضای اجتماعی و مخاطبی که محتوای انقلاب را حمایت کند بسیار مؤثر است.

شهرستان ادب برای تربیت نسل‌های خوب در حوزه ادبیات چه قدم‌هایی برداشته است و چه قدم‌های جدیدی قرار است با توجه به تأکید رهبری برداشته شود؟

به لطف خدا ما در 10 سال گذشته دو دوره ملی ایجاد کردیم که یکی دوره ملی شعر آفتابگردان‌هاست که سالی 100 تا 160‌ـ150 نفر از بهترین استعدادهای جوان کشور از همه نقاط ایران رصد می‌شوند و از دل مجموعه 700 تا هزار نفری 100 و اندی نفر وارد این دوره می‌شوند. تلاش ما در آن دوره این است که ضمن آموزش ابعاد فنی و ادبی روی بحث نگاه این بچه‌ها به قدر فرصتی که در اختیار ماست کار کنیم و دوره‌های آموزشی متعددی برگزار شده است.  مدرسه رمان ما پنج دوره برگزار شده است، مدرسه رمان کودک ما اولین دوره برگزار شده و به طور میانگین سالی ده رمان‌نویس تربیت شده که ارزش یک رمان‌نویس در فضای فرهنگی قابل قیمت‌گذاری نیست و رسیدن به چهره تازه در حوزه رمان ایجاد ثروت شگفتی است که امیدواریم مجموعه فضای فرهنگی کشور بتواند این ثروت را درست درک کرده و دریافت کند و با آن تعامل یابد. در واقع می‌توان گفت سالیانه ده تا بیست نفر رمان‌نویس تربیت کرده و وارد فضای رمان می‌کنیم که یک نوع تولید ثروت در زمینه سرمایه انسانی است.

در خصوص آخرین جملات رهبر معظم انقلاب در متن پیام که بیان فرمودند نقش مدافع و مهاجم را ایفا کنید. تحلیل شما در این خصوص چیست؟

در یک جاهایی گفتمان ارزشی ما مورد حمله قرار می‌گیرد و تخریب می‌شود، قاعدتاً در این زمان مدافع باید دفاع کند؛ ولی به این نباید بسنده کرد و لبه تهاجمی گفتمان را هم باید در نظر داشت و برای آن نیز محصول تولید کرد. این دفاع و هجوم مثل دفاع و هجوم در جنگ سخت و مانند دفاع و هجوم در میدان‌های نبرد نیست. اینجا فضای فرهنگ است و وقتی از دفاع حرف می‌زنید؛ یعنی تبیین و ایجاد محبت نسبت به یک موضوعی که دشمن درصدد است نسبت به آن ایجاد نفرت کند.