کیف پول مجازی

شاید چند دهه گذشته را به یاد بیاوریم که شلوارها و پیراهن‌های چند جیب مد بودند، نه برای اینکه زیبا باشند، بلکه در هر جیب نوعی از پول را قرار می‌دادیم! سکه‌ها در یک جیب، اسکناس‌ها در یک جیب و اگر وضع خوبی داشتیم، چک و حواله‌ها در جیب‌های مخفی! اما با رسیدن به عصر دیجیتال، کم کم فرآیندها و خدمات، صفر و یکی شدند و امروزه پیراهن‌هایی داریم که حتی یک جیب هم ندارند! بله، دیگر نیازی به جیب نیست، زیرا با فراگیر شدن کارت‌های بانکی و بانکداری الکترونیکی، حضور فیزیکی انواع پول در زندگی ما بسیار کم شد.

کارت‌های بانکی تا سال‌ها یکه‌تاز فناوری پرداخت‌ها در سراسر دنیا بوده‌اند، اما امروزه با چالش‌هایی مواجه شده‌اند. ساده‌ترین چالشی که همه آن را تجربه کرده‌ایم، عبارت است از تاریخ انقضا و دریافت کارت جدید، هک و دزدی و بسیاری از موارد دیگری که گریبان گیر این نظام پرداختی شده است.

کیف پول الکترونیکی روشی است که دیر یا زود، همه ما به سمت آن خواهیم رفت. کیف پول الکترونیکی به یک دستگاه الکترونیکی یا یک سرویس برخط گفته می‌شود که به شخص این امکان را می‌دهد تا تراکنش الکترونیکی انجام دهد؛ که می‌تواند شامل خرید اقلام از یک فروشگاه به صورت برخط با استفاده از یک کامپیوتر یا یک گوشی هوشمند باشد. حساب بانکی فرد نیز می‌تواند به کیف پول الکترونیکی متصل باشد. به عبارت دقیق‌تر، کیف پول الکترونیکی، یکی از قابلیت‌هایی است که اپلیکیشن‌های پرداخت موبایلی در اختیار کاربران قرار می‌دهند. در واقع شما با استفاده از تلفن‌ همراه و حساب کاربری خود در نزد سرویس‌دهنده کیف پول، امکان دریافت خدمات مالی را دارید. البته باید بگوییم که به صورت عام، کیف پول‌ها به تلفن ‌همراه محدود نمی‌شوند.

از زاویه دیگر، کیف پول الکترونیکی را می‌توان یک حساب مالی مجازی دانست که پول به ‌صورت دیجیتال در آن ذخیره می‌شود. این حساب مجازی از سوی کاربر به میزان مشخص شارژ می‌شود و کاربر می‌تواند با استفاده از اعتبار موجود در آن، بدون نیاز به وجه نقد یا کارت بانکی، هزینه خرید کالاها و خدمات را بپردازد. با کیف پول الکترونیکی، دیگر به حمل پول نقد نیازی نیست و هر تراکنشی را می‌توانید ظرف چند ثانیه و به‌سادگی هرچه ‌تمام‌تر انجام دهید.

ورود کیف پول دیجیتال به عرصه پرداخت، می‌تواند فصل جدیدی از خدمات پرداخت الکترونیکی باشد. فصل جدیدی که ظرفیت بالقوه زیادی در ارائه قابلیت‌ها و امکانات متنوع و ارزش‌افزا به کاربران دارد.

مزایای کیف پول الکترونیکی

کیف پول الکترونیکی افزون بر سرعت و سهولت انجام تراکنش‌های مالی، مزایای زیادی برای کاربر فراهم می‌کند که می‌توان به مواردی اشاره کرد.

الف‌ـ امنیت بیشتر

برای خرید با کیف پول الکترونیکی، به وارد کردن اطلاعات کارت‌های بانکی‌تان نیازی ندارید. این یعنی فرآیند خرید با کیف پول دیجیتال، بسیار امن است و هیچ خطری متوجه اطلاعات مالی حساس شما نیست. درضمن کیف پول الکترونیکی برخلاف کیف پول‌های فیزیکی، نه گم می‌شود و نه کسی می‌تواند وجه موجود در آن را سرقت کند.

ب‌ـ طرح‌های تشویقی

بیشتر شرکت‌ها برای ترغیب کاربران و مشتریان به استفاده از کیف پول الکترونیکی، پاداش‌هایی را برای آنها منظور می‌کنند که ارائه تخفیف در انجام تراکنش، افزایش امتیاز اعتباری و... نمونه‌هایی از این پاداش‌ها هستند. البته این پاداش‌ها تا زمانی که این نوع خرید و پرداخت جا بیفتد، ادامه دارد.

ج‌ـ راحتی در ردگیری دخل و خرج

هر کیف پول الکترونیکی، به ازای هر فعالیتی که انجام می‌دهید، گزارشی را به شما ارائه می‌دهد. به همین دلیل، وقتی همه فعالیت‌های مالی‌تان از طریق کیف پول الکترونیکی انجام شود و کیف پول شاهراه دخل و خرج شما می‌شود، به گزارشی کامل و یکدست از تراکنش‌های مالی مختلف دسترسی خواهید داشت. درنتیجه مخارج‌تان را بهتر رصد می‌کنید که این می‌تواند به اموری، مانند بودجه‌بندی یا مدیریت هزینه‌های شخصی کمک زیادی کند.

دـ انتقال سریع وجه

از کیف پول الکترونیکی، فقط برای عملیات خرید و پرداخت وجه استفاده نمی‌شود؛ بلکه انتقال وجه، یکی دیگر از قابلیت‌های ارزشمند آن است. درست مانند عملیات پرداخت، انتقال وجه از کیف الکترونیکی نیز در کمتر از چند ثانیه صورت می‌گیرد.

چالش مهم کیف پول‌ها

مهم‌ترین ضعف کیف پو‌ل‌ها، پذیرفته شدن آنها به وسیله درگاه‌های پرداخت است. متأسفانه فعلاً هر کیف پول، تنها از طریق ارائه‌دهنده آن پذیرفته می‌شود، یعنی با کیف پول دیجی‌پی فقط در دیجی‌کالا می‌توانید خرید کنید! تلاش برای پذیرفته شدن به وسیله درگاه‌های بیشتر و عمومی‌تر شدن کیف‌پول‌ها یکی از مأموریت‌های آینده آنها خواهد بود.

آینده کیف پول‌ها در کشورمان

کیف پول‌ها هنوز در ابتدای راه خود هستند. هر چند در کشورهای دیگر، این نظام پرداخت تا حدودی پخته و فراگیر شده است، اما در کشور ما فناوری کمتر شنیده شده‌ای است که با ورود سرمایه‌گذاران، بیشتر از گذشته مورد جلب توجه مردم قرار خواهد گرفت. غول‌های فناوری دنیا، مانند اپل، سامسونگ، مسترکارد و پی بال همگی مدت‌هاست که کیف پول‌های مخصوص خود را دارند و کاربران از آن استفاده می‌کنند.

در ایران می‌توان «جیرینگ» را پیشرو در ارائه خدمات کیف پول الکترونیک دانست. این شرکت که وابسته به همراه اول است، نزدیک به یک دهه است که خدمات پرداخت کیف پولی را ارائه می‌کند. علاوه بر همراه اول، ایرانسل هم وارد بازار کیف ‌پول‌ها شده است و خدمات خود را به کاربرانش ارائه می‌دهد. دیجی‌کالا با کیف پول دیجی‌پی، یکی دیگر از ارائه‌دهندگان کیف پول الکترونیکی در ایران است. با فراگیر شدن استفاده از این نوع کیف پول‌ها به دلیل سهولت پرداخت، رفته رفته شرکت‌های بیشتری وارد این بازار خواهند شد.

می‌توان کیف‌پول‌های ارزهای مجازی را نمونه‌ بالغ ایده کیف‌های پول الکترونیکی دانست. این نوع کیف پول‌ها که با نام «والت» هم در بین کاربران رواج دارند، ارزهای دیجیتال را در خود نگه می‌دارند که سکه‌های موجود در این کیف‌ها، پولی می‌باشند که ارزشی از ذات خود دارند و به صورت صفر و یک با کلیدهای رمزگذاری شده، در این کیف پول ذخیره شده‌اند و امکان خرید با آنها و یا انتقال‌شان هم فراهم است. آینده کیف پول‌ها را می‌توان نظام پرداخت مبتنی بر سکه‌های مجازی دانست که کیف پول‌های فعلی متصل به حساب‌های بانکی مانند جیرینگ و یا دیجی‌پی تنها نقش آشنایی کاربران با مفهوم کیف پول را خواهند داشت.

آینده کیف‌های پول الکترونیکی

در دوران همه‌گیری بیماری کرونا، بسیاری از مردم کارت‌های بانکی و دستان خود را بعد از هر خرید با الکل و ضدعفونی‌کننده‌ها پاک می‌کنند. چند ماه پیش بود که رسانه‌ها اعلام کردند ضدعفونی کردن سطوح بعد از هر تماس با آنها ضروری نیست. چنین دردسرهایی سبب شده که بسیاری به پرداخت‌های بدون تماس روی بیاورند و از کیف‌های پول الکترونیکی برای خرید و دریافت پول استفاده کنند. بر اساس آمار، 76 درصد آمریکایی‌ها از کیف پول موبایلی استفاده می‌کنند.

پرداخت‌های بدون تماس که به وسیله کیف‌های پول الکترونیکی و کدهای QR و سایر روش‌ها انجام می‌شود، در سال 2021 به رکورد بی‌سابقه 665 میلیارد دلار تراکنش رسیده است و پیش‌بینی می‌شود در سال 2024 به رقم حیرت‌آور 1/6 تریلیارد دلار هم برسد.

کیف‌های موبایلی و کیف‌پول‌های الکترونیکی، اطلاعات مشتریان را در یک‌جا ذخیره می‌کنند و به وسیله کلیدهای امنیتی از آن محافظت می‌شود. «ویل گریلین» که پشت سامانه پرداختی سامسونگ قرار دارد، معتقد است هنوز کیف پول‌های الکترونیکی همگانی نشده‌اند و بیشتر در بستر‌های برخط، مانند آمازون و پی‌پال از آنها استفاده می‌شوند و به شرکت‌های اندکی، مانند اپل، سامسونگ و گوگل محدود هستند که فقط کارت‌های اعتباری را پشتیبانی می‌کنند. بر اساس گفته‌های گریلین، شرکت‌ها در کیف‌های پول الکترونیکی به داده‌های پرداختی مشتریان خود دسترسی دارند که این امر یک چالش برای آنها در جلب اعتماد کاربران‌شان به شمار می‌آید.

کاربران پرداخت‌های موبایلی باید نسبت به حریم خصوصی در این روش و نوع داده‌هایی که در پرداخت با فروشندگان با آنها به اشتراک گذاشته می‌شود، آگاهی کافی را کسب کنند. برای نمونه، شاید فکر کنید که هنگام پرداخت با کیف پول موبایلی، تنها اطلاعات پرداخت را ارسال می‌کنید، اما ممکن است علاوه بر آن‌، اطلاعاتی مانند نام، نشانی، رایانامه و... هم ارسال شود. کاربران کیف‌های پول الکترونیکی، باید از میزان امنیت این کیف پول‌ها اطلاعات داشته باشند. برخوردار بودن از امکانات احراز هویت قوی، یکی از مزایای هر کیف پول الکترونیکی است. مشتریان باید آموزش ببینند و به استفاده از روش‌های احراز هویت چندگانه تشویق شوند و همچنین شرکت‌های ارائه‌دهنده این کیف پول‌ها باید ارتباطات خود را بر بسترهای امن قرار دهند تا خطر لو رفتن حساب‌ها به حداقل برسد.

در آینده که بازار کیف پول‌ها رونق پیدا کند، مشتریان از خود خواهند پرسید که کدام شرکت داده‌های من را امن‌تر نگه می‌دارد و مدل کسب و کار کدام شرکت بهتر است؟ در اینجا ما به کیف‌های خوداتکا می‌رسیم. کیف‌هایی که برای تأمین امنیت و حریم خصوصی، به خود متکی هستند و داده‌های کاربران‌شان با کلید خصوصی محلی کاربر رمزگذاری می‌شوند.

با رونق گرفتن رمزارزها و کیف‌های این گونه پول‌ها، حتی پس از همه‌گیری کرونا، کیف‌های پول الکترونیکی و پرداخت‌های بدون تماس، آینده دنیای ما در زمینه تراکنش‌های بانکی خواهند بود. کیف‌های الکترونیکی مفهوم جدیدی نیستند، شبکه سوئیفت را می‌توان نوعی پرداخت الکترونیکی دانست، خزانه‌داری آمریکا سال‌هاست از شبکه بانکی خود استفاده می‌کند، چک‌های کاغذی از اولین نوع‌پرداخت‌های بدون حضور پول بوده‌اند و کیف‌های الکترونیکی و بر پایه بلاکچین، جدیدترین نوع پرداخت بدون پول فیزیکی هستند.

نادینه مندوزا