جدال آمریکا و روسیه برسر گذرگاه های مرزی سوریه در شورای امنیت

شورای امنیت سازمان ملل در روزهای آتی، صحنه نبرد دیپلماتیک بین آمریکا و روسیه خواهد بود تا درباره تمدید یا عدم تمدید باز بودن گذرگاه مرزی باب الهوی میان سوریه و ترکیه تصمیم گیری کند.
کشورهای نروژ و ایرلند از اعضای غیردائم شورای امنیت سازمان ملل، پیش نویس قطعنامه ای را تهیه کرده اند که بر اساس گزارش آسوشیتدپرس که به نسخه ای از این پیش نویس دست یافته است، گذرگاه باب الهوی در مرز مشترک ترکیه و سوریه را برای تداوم کمک های فرامرزی به داخل سوریه باز نگه می دارد.
در این پیش نویس همچنین بازگشایی گذرگاه العربیه در مزر عراق و سوریه ـ که ژانویه ۲۰۲۰ مسدود شد ـ و نیز تمدید یک ساله این ماموریت به جای تمدید شش ماهه آن خواسته شده و آمده است: شرایط انسانی بسیار بد سوریه هنوز خطری برای صلح و امنیت منطقه است.
گذرگاه مرزی باب الهوی ۱۰ ژوئیه بسته می‌شود و تمدید فعالیت آن به رای شورای امنیت سازمان ملل متحد نیاز دارد و ممکن است روسیه از حق وتوی خود در این زمینه استفاده کند.
آمریکا، انگلیس و فرانسه همچنین خواستار بازگشایی گذرگاه باب السلامه در مرز ترکیه هستند که این گذرگاه نیز سال گذشته بسته شد.
تمدید فعالیت گذرگاه های مرزی برای ارائه کمک های فرامرزی به داخل خاک سوریه ـ که معمولا یک ساله بوده ـ نیازمند رای اعضای شورای امنیت سازمان ملل است.
به گفته دیپلمات ها، روسیه سال گذشته پنج بار از حق وتوی خود برای بسته شدن گذرگاه های مرزی استفاده کرد و تنها با باز بودن گذرگاه مرزی باب الهوی موافقت کرد و آن را وتو نکرد.
گیر پدرسون نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه خواستار باز بودن گذرگاه مرزی باب الهوی شده است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۴ قطعنامه‌ای در مورد تسهیل کمک‌های انسان‌دوستانه به غیرنظامیان در سوریه با رای مثبت تمامی اعضای شورای امنیت از جمله چین و روسیه به تصویب رساند.
در پی آن، چهار گذرگاه مرزی شامل سه گذرگاه از طریق ترکیه و یک گذرگاه از طریق عراق کمک های فرامرزی را زیر نظر سازمان ملل به داخل سوریه ارسال می کردند.
روسیه اکنون معتقد است با توجه به اینکه دولت بشار اسد قدرت را در سوریه در دست دارد، کمک های فرامرزی به این کشور باید از طریق دولت مرکزی انجام شود.
سوریه نیز بارها نگرانی‌های جدی خود را در مورد سازوکار ارسال کمک ها از طریق مرزی اعلام کرده است.
"بسام صباغ" نماینده دایم سوریه در سازمان ملل متحد اخیرا در نشست مجازی شورای امنیت، خواستار خروج ترکیه و آمریکا از خاک سوریه شد و گفت: برخی کشورها از شورای امنیت برای سیاسی کردن روند فعالیت های انسانی در سوریه سوء استفاده می کنند و پیامدهای فاجعه بار تحریم های یکجانبه و تحمیلی علیه ملت سوریه را نادیده می گیرند.
وی افزود: شورای امنیت باید از ترکیه بخواهد نیروهای خود را از سوریه خارج کرده و دست از حمایت از تروریسم در سوریه بردارد.
نماینده سوریه در سازمان ملل متحد اضافه کرد: آمریکا باید به اشغال اراضی سوریه پایان دهد و از حمایت از گروه های تروریستی جدایی طلب دست بردارد و همچنین سرقت منابع ملی سوریه را متوقف کند.
وی با تاکید بر اصل حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه، معتقد است مرکز توزیع کمک های بشردوستانه در سراسر سوریه، باید دمشق باشد، نه هیچ شهری در کشورهای همسایه.
دیپلمات ها می گویند، سرنوشت گذرگاه مرزی باب الهوی، آزمونی برای سنجش روابط روسیه و آمریکا پس از دیدار اخیر جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در ژنو با ولادیمیر پوتین همتای روسی خود است که او را دشمنی شایسته خوانده بود.