یکی از داغهای مجازی در هفته گذشته اخبار مربوط به واکسیناسیون ایرانیان در ارمنستان بود. «هجوم ایرانیها برای تزریق واکسن کرونا» تیتر رسانههای غربی بود و آنها نمایش را به گونهای به روی صحنه برده بودند که به مردم القا کنند ارمنستان آنچنان در تزریق واکسن پیشتاز شده است که حتی برای توریستهای خود هم واکسن رایگان کنار گذاشته است! برخی کاربران فضای مجازی با خواندن چنین اخباری دست به نوشتن انتقادهایی علیه واکسیناسیون در ایران بردند و حتی برخی به تمسخر مطالبی را منتشر کردند؛ اما با کمی تحقیق نتایج جالبی کشف میشود که شاید با دانستن آنها، آن کاربران هیچ وقت چنین نقدهای نابهجایی را منتشر نمیکردند. ارمنستان کشوری با حدود 3 میلیون جمعیت در شمال ایران واقع شده است. در این کشور کرونا تاکنون 225 هزار نفر را مبتلا کرده است و نزدیک به 4500 نفر هم جان خود را از دست دادهاند. مقامات بهداشتی در ارمنستان تنها موفق شدهاند 75 هزار دوز واکسن را تزریق کنند و فقط 15 هزار نفر در این کشور به طور کامل واکسینه شدهاند! این در حالی است که واکسیناسیون در ارمنستان بیش از سه ماه است که شروع شده است. سرعت واکسیناسیون در ارمنستان آنقدر پایین است که حتی صدای نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان را هم بلند کرد و او به پایین بودن میزان واکسیناسیون در این کشور اعتراض کرد. ارمنستان فقط نیم درصد جمعیت کشور خود را کاملاً واکسینه کرده است. اما چه میشود که چنین کشوری به واکسیناسیون مهمانان خود رو میآورد؟کرونا آنچنان که در دیگر کشورهای دنیا جدی گرفته میشود، از سوی مردم ارمنستان جدی گرفته نمیشود! حتی پویشهای همگانی در این کشور وجود دارد که علیه واکسن کرونا تبلیغ کرده و مردم را از زدن واکسن منع میکنند. دیدگاههای منفی و بدبینی به واکسن کرونا آنچنان در این کشور رواج دارد که حتی در میان کادر درمان این کشور افرادی هستند که هنوز خود را واکسینه نکردهاند و در زدن واکسن تردید دارند!
دلیل دیگر ترس از نوع واکسن است. آسترازنکا، اسپوتنیک وی و سینوواک چین، واکسنهایی هستند که در ارمنستان استفاده میشوند؛ اما مردم این کشور در استفاده از آسترازنکا ترس دارند. «صنم هوانسیان» یکی از کارکنان بخش درمان در ارمنستان است که هنوز خود را واکسینه نکرده و معتقد است، فرد باید بتواند واکسن استفاده شده را خود انتخاب کند. «داوود ملیک ناباریان» یکی از کارشناسان پزشکی ارمنستان است که میگوید در ارمنستان ترس واکسن وجود دارد.
آسترازنکا یکی از واکسنهای مورد استفاده در ارمنستان است که مردم روی خوشی به آن نشان ندادند. آمارها نشان میدهد، در ابتدای واکسیناسیون کرونا در ارمنستان حدود 40 هزار دوز انواع واکسن به این کشور وارد شده است که تنها توانستهاند 7 هزار نفر را با آن واکسینه کنند و مقدار زیادی از واکسنهای وارد شده بدون متقاضی ماندهاند. جالب است بدانید بیشتر واکسنهای کرونا تاریخهای مصرف کوتاهمدتی دارند و در عرض چندماه باید استفاده شوند و حتی شرایط نگهداری حساسی دارند و در دمایی خاص باید قرار داشته باشند. واکسنهای تاریخ مصرف گذشته و خارج از شرایط استاندارد نگهداری شده، یکی از معضلاتی است که باید نسبت به آن حساس باشیم. آمریکا و بسیاری از کشورهای تولیدکننده واکسن، واکسنهایی را که تاریخ مصرفشان به پایان رسیده و فاسد شدهاند، به دیگر کشورها بذل و بخشش میکنند. اهدای واکسنهای تاریخ مصرف گذشته به کشورهای فقیر آفریقایی در گذشته سابقه داشته است.
امروزه واکسن کرونا یکی از ضروریترین کالاهایی است که به دلیل محدودیت در تولید، کشورهای بسیاری مشتری آن هستند. آیا شهروندان ایرانی که به ارمنستان میروند از خود سؤال نمیکنند واکسنی که بسیاری از کشورها در صف خرید آن هستند، چگونه به رایگان در کشوری دیگر به اتباع خارجی زده میشود، آن هم در شرایطی که بسیاری از بومیان آن کشور خود هنوز واکسن نزدهاند! آیا به نزدیک بودن تاریخ مصرف یا حتی گذشتن تاریخ مصرف این واکسنها شک نمیکنند؟ آیا از نحوه نگهداری این واکسنها که در شرایط استاندارد نگهداری شده باشند، اطمینان دارند؟ همچنین جالب است بدانیم آلمان به تازگی اعلام کرده است حدود 500 هزار دوز واکسن کرونا از مدل آسترازنکا را به کشورهای فقیر اهدا خواهد کرد، دلیل این به اصطلاح خیرخواهی، عدم تمایل مردم آلمان به واکسن آسترازنکا است که سبب شده تاریخ انقضای این واکسنها فرا برسد. آسترازنکا به کلی از برنامه واکسیناسیون آلمان کنار گذاشته شده است.
تزریق واکسنهای بادکرده در ارمنستان به توریستهای خارجی پس از چند سال که از کرونا و افت گردشگری در ارمنستان میگذرد، سبب بالابردن آمار گردشگری و رونق آن در این کشور میشود. همچنین در روزهای گذشته مسئولان ارمنستانی اعلام کردند که برای تزریق واکسن، گردشگران باید بیشتر از 10 روز در این کشور بمانند و این یعنی کسب درامد از توریستهایی که به خیال واکسن رایگان به این کشور میروند ولی هزینه 10 شب اقامت و خورد و خوراک و تفریحات آنها مبلغ زیادی به دولت ارمنستان نفع خواهد رساند. همچنین گردشگران آمار واکسیناسیون در ارمنستان را بالا میبرند. ارمنستان تا به امروز به عنوان منطقه ای سبز از نظر کرونا بوده است، ولی عملکرد ضعیف در واکسیناسیون ممکن است تهدیدی برای این کشور باشد.
تزریق واکسن تنها یکی از روشهای مصونیت در مقابل کروناست و حتی دیده شده است برخی از افرادی که واکسینه شده بودند، باز هم به کرونا مبتلا شدهاند. همچنان رعایت شیوهنامههای بهداشتی، زدن ماسک، شستن دستها و از همه مهمتر حفظ فاصلههای اجتماعی و دوری از مکانهای شلوغ و به مسافرت نرفتن، از مؤثرترین روشهای جلوگیری از کروناست؛ اما افرادی هستند که در این اوضاع و شروع پیکهای جدید کرونا، سفر میروند و شیوهنامههای بهداشتی را رعایت نمیکنند و در مکانهای شلوغ و تفریحی حاضر میشوند، که بتوانند واکسن بزنند تا کرونا نگیرند! مانند این است که فردی در ظرفی سمی، پادزهر بریزد تا خود را درمان کند!
به امید خدا همانگونه که واکسنهای ایرانی به چرخه توزیع واکسن در کشورمان ملحق شدهاند، واکسیناسیون کرونا به سرعت در ایران ادامه خواهد داشت و به زودی جمعیت زیادی از افراد «واکسن امن» را تجربه خواهند کرد، واکسنهایی که برای مردم خودمان تولید شدهاند و به روز و تاریخ مصرف بالایی دارند و همچنین در شرایط مناسب نگهداری شدهاند.