اهداف متفاوت یک نشست

مسئولان عراقی قصد دارند یک نشست امنیتی برای کشورهای همسایه عراق و دیگر کشورهای منطقه برگزار کنند تا طی آن، پرونده‌های مرتبط با عراق و دارای ابعاد سیاسی، امنیتی و اقتصادی بررسی شود. زمان برگزاری این نشست به احتمال زیاد در پایان ماه جاری آگوست یا اوایل سپتامبر(شهریورماه) خواهد بود. به نقل از «العربی الجدید» یک مقام مسئول در وزارت خارجه عراق گفت، هدف از این نشست که در بغداد برگزار خواهد شد، ایجاد همگرایی میان کشورهای همسایه عراق در زمینه پرونده‌های مهم امنیتی و سیاسی است. تاکنون براساس اعلام رسانه‌ها، کشورهای همسایه عراق، از جمله ایران، ترکیه، عربستان سعودی، کویت و اردن، نمایندگانی از دولت سوریه و شماری از کشورهای عربی و نمایندگانی از اتحادیه اروپا به این نشست دعوت شده‌اند.  در رابطه با برگزاری این نشست و اهداف آن ذکر چند نکته قابل ذکر است:

عراق به دنبال نقش آفرینی به منزله یک بازیگر تأثیرگذار در سطح منطقه‌ای است؛ به همین دلیل طی ادوار گذشته مشاهده شده است، عراق تجربه‌های زیادی در این زمینه داشته است. برای نمونه، نشست سه‌جانبه اردن، کویت و عراق در کنار مذاکرات ایران و عربستان و نقش عراق به عنوان یک بازیگر مداخله‌ای در این عرصه قابل ذکر است.

عراق به دنبال حل مشکلات منطقه‌ای خود با همسایگان است. از جمله مسائل مهم، پرونده آبی با ترکیه و ایران، فعالیت‌های (پ.ک.ک)، تردد تروریست‌ها در مرزهای عراق و سوریه، بدهی‌های عراق به کویت و توافقات تجاری و نفتی با اردن است. گفتنی است، این نشست مقدمه‌ای برای پایان دادن به این چالش‌هاست.

براساس رویکرد انفتاح منطقه‌ای الکاظمی که ابتدا با رویکرد انفتاح عربی شکل گرفته، اکنون مترصد گسترش این راهبرد به سطوح منطقه‌ای و با حضور کشورهایی غیرعربی است. در این راستا، حضور ایران و تأکید عراق بر گسترش مناسبات امنیتی با کشورهای منطقه‌ای نقش انکارناپذیر ایران را نشان می‌دهد.

بسیاری این نشست را در راستای بهبود وجهه الکاظمی به منظور حضور حداکثری در قدرت می‌دانند. با توجه به نزدیک شدن به موعد انتخابات در مهرماه، الکاظمی از هم اکنون اوضاع را برای حضور دوباره خود در قدرت مهیا می‌کند. تصدی دوباره پست نخست‌وزیری نیازمند همگرایی و همکاری سایر کشورهای منطقه‌ای است. به نوعی حمایت کشورهای مهم‌ منطقه‌ای از الکاظمی شرایط را برای حضور دوباره وی در قدرت فراهم می‌کند.

عراق با برگزاری این نشست از یک سو به دنبال نقش میانجی و تأثیرگذار منطقه‌ای خود است و از سوی دیگر به دنبال از بین بردن این نگاه نسبت به عراق است که به مثابه یک بازیگر نیابتی عمل می‌کند. نقش مستقل دادن به عراق و حضور و بروز منطقه‌ای آن در قالب چنین نشست‌هایی نشان‌دهنده نقش مهم عراق در تحولات آتی منطقه است.

عراق به دنبال حل اختلاف‌های منطقه‌ای است؛ زیرا بروز هر نوع بحران منطقه‌ای بر روند تحولات عراق تأثیرگذار است. عراق با برگزاری این نشست‌ها از یک سو مشکلات اقتصادی، امنیتی و سیاسی خود را با سایر بازیگران حل خواهد کرد.

در مجموع می‌توان گفت، هرچند رویکرد حل مشکلات کشورها با اتکا به ظرفیت‌های منطقه‌ای و همسایگان بر تکیه بر قدرت‌های خارجی و فرامنطقه‌ای ارجحیت دارد؛ اما به نظر می‌رسد دولت کنونی عراق خلاف سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا قدم بر نخواهد داشت و باید منتطر روشن‌تر شدن اهداف برگزارکنندگان این نشست به ویژه در آستانه انتخابات مهرماه عراق بود.