راهکاری برای افغانستان

با تسلط طالبان بر پایتخت و سقوط آخرین سنگر دولت غرب‌گرای افغانستان، شورای امنیت سازمان ملل در یک جلسه فوری با حضور نماینده افغانستان و آنتونیو گوترش به بررسی آخرین تحولات این کشور پرداخت.

گزاره‌های خبری: نماینده آمریکا در نشست شب گذشته در شورای امنیت سازمان ملل گفت: «باید حملات علیه غیرنظامیان در افغانستان متوقف شود. طالبان باید تضمین دهد که امنیت غیرنظامیان را در افغانستان حفظ می‌کند. طالبان باید اجازه رسیدن کمک به غیرنظامیان را در افغانستان بدهد. ما از همسایگان افغانستان و کشورهای دیگر می‌خواهیم تا پناهگاهی برای افغان‌هایی که تمایل دارند کشور را ترک کنند، فراهم نمایند». «باربارا وود» نماینده انگلیس در سازمان ملل در نشست فوق اظهار داشت: «آنچه در افغانستان در حال رخ دادن است، یک تراژدی بزرگ است. طالبان باید تمامی اقدامات خصمانه و نظامی را در افغانستان متوقف کند. طالبان باید به حمایت از حقوق اقلیت‌ها پایبند باشد». نماینده روسیه نیز در این نشست گفت: «ما اعتقاد داریم که ایران می‌تواند نقش مهمی (در شرایط کنونی افغانستان) ایفا کند.»

گزاره‌های تحلیلی: وضعیت فعلی کشور افغانستان نتیجه حضور بیست‌ساله آمریکا در این کشور است. تحولات این روزهای افغانستان نشان می‌دهد که امنیت موضوعی داخلی است؛ امنیت و دولت تحمیلی نمی‌تواند استمرار داشته باشد و نتیجه آن ارتشی به‌ظاهر مسلح و مجهز، اما در عمل بی‌انگیزه و بی‌اراده در برابر خطرات و همچنین رئیس دولتی همچون اشرف غنی خواهد بود که به اذعان رسانه روسی راشاتودی، «با خودروهایی پر از دلارهای آمریکایی، کشور و ملتش را در سختی‌ها تنها خواهد گذاشت. مشابه این وادادگی در تاریخ کشورمان نیز یافت می‌شود؛ سقوط ارتش رضاخان در سال 1320 که از آن به‌عنوان یکی از افتخارات رژیم پهلوی یاد می‌شده و می‌شود و عزل آسان رضاخان از قدرت به دست انگلیسی‌ها، به دلیل وابستگی شدید قدرت آن زمان ایران به غرب و مردمی نبودن آن بوده است. 2- در تحلیل وضعیت کنونی افغانستان و ترسیم آینده پیش روی این کشور باید بر این واقعیت توجه داشت که طالبان صرفاً یک اقلیت تروریستی در افغانستان نیست؛ چراکه اگر طالبان در اقلیت بود، همان بیست سال پیش توسط جرج بوش پسر از بین می‌رفت و در برهه فعلی نیز نمی‌توانست با چنین سرعت خیره‌کننده‌ای در افغانستان حاکم شود. قطعاً حمایت بدنه مردمی افغانستان باعث پیروزی طالبان شده است. 3- طالبان امروز به جهت رفتاری، متفاوت از طالبان بیست سال پیش است. طالبان امروز نه متحد و نه تحدید آنی جمهوری اسلامی، بلکه بخشی از واقعیت جامعه سیاسی افغانستان است که در دو دهه اخیر با غاصبان سرزمینش (آمریکا و نیروهای ناتو) جنگیده و به پیروزی رسیده است؛ بنابراین جمهوری اسلامی با نگاه به این واقعیت‌ها می‌بایست درصدد تأمین منافع و امنیت ملی خود باشد. امروز بهترین راهبرد در افغانستان، تمرکز بر ایجاد ثبات، امنیت و آرامش در جهت دستیابی به دولت فراگیر، با حضور تمامی اقوام می‌تواند باشد.