عاشورا مکتب جهان‌شمول

امسال نیز همچون سالیان گذشته با فرا رسیدن ماه محرم و سالروز شهادت مظلومانه اباعبدالله الحسین(ع) و یاران باوفایش، شیعیان و محبان اهل بیت(ع) در گوشه و کنار جهان اقدام به برپایی آیین‌های عزاداری و سوگواری کردند. اگر در برهه‌ای این گونه تصاویر را تنها از عراق، لبنان، ترکیه، سوریه و آذربایجان مشاهده می‌کردیم؛ اما امروز تقریباً در گوشه و کنار بیشتر کشورهای جهان از شرق تا غرب، آیین‌های عزاداری برای حسین‌بن‌علی(ع) برگزار می‌شود. جالب اینجاست که حتی در برخی کشورها که تعداد شیعیان به اندازه تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد، خیمه عزای سید و سالار شهیدان برپا شده و مراسم عزاداری با همان تعداد کم نیز برگزار می‌شود.

از سوی دیگر مشاهده تصاویر و ملاحظه اخباری که از سراسر جهان مخابره می‌شود و مداقه در آنها نشان می‌دهد، رونق مجالس عزاداری امام حسین(ع)ـ که در هیچ دین و آیینی نظیر و مشابه نداردـ هر سال نسبت به سال گذشته از رونق و شکوه بیشتری برخوردار می‌شود و در بسیاری از نقاط با محوریت شیعیان، مردان و زنان آزاده‌ای که دلباخته مکتب این بزرگ‌مرد تاریخ بشریت هستند، به صف عزاداران آن امام همام می‌پیوندند تا در پرتو عاشورای حسینی که به عنوان نماد حق‌طلبی و ظلم‌ستیزی در تاریخ به ثبت رسیده، فریاد آزادی‌خواهی خود را به گوش جهانیان برسانند.

در این میان آنچه اهمیت دارد، این است که پس از گذشت حدود 1400سال از واقعه عاشورا، امروز و در قرن 21 که جهان با گذر از سنت به مدرنیته با یک گسست معرفتی مواجه است و نه تنها بیشتر آداب و رسوم، بلکه مفاهیم و واژه‏ها هم معنای جدیدی پیدا کرده‌اند و حتی بر اساس برخی دیدگاه‌ها و تفکرات دین سنتی نیز از دین مدرن متمایز می‌شود، این مکتب امام حسین(ع) و فرهنگ غنی عاشوراست که با گذر از فراز و نشیب‌های تاریخی بر اعماق باورها نفوذ کرده و فارغ از فاصله زمانی، چون خون تازه‌ای در رگ‌های شیعیان و آزادی‌خواهان جهان می‌جوشد و در جای جای جهان، انسان‌های بیدار از فداکاری، ظلم‌ستیزی و رشادت حسین علی(ع) سخن می‌گویند و پیام قیام تاریخی او را الگویی برای احقاق حق و برپایی عدالت می‌دانند.

جهانی شدن فرهنگ عاشورا و نهضت ماندگار امام حسین(ع) و نفوذ آن در اعماق جان‌ها در حالی است که 14 قرن پیش حکام جور به مقابله با فرزند رسول خدا برخاستند تا به زعم خود حرکت الهی او را به شکست بکشانند و چند صباحی بر اریکه قدرت دنیایی تکیه بزنند. غافل از اینکه خداوند اراده کرده است تا نور خود را در عالم بتاباند: «يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُون»؛ مى‌خواهند نور خدا را با دهان‌هایشان خاموش كنند و حال آنكه خدا گر چه كافران را ناخوش افتد، نور خود را كامل خواهد گردانيد. (صف/8) «فواد کرمانی» عارف ربانی و شاعر آسمانی این جاودانگی را چنین می‌سراید:

دشمنت کشت ولی نور تو خاموش نشد

آری آن جلوه که فانی نشود نور خداست

تو در اول سر و جان باختی اندر ره عشق

تا بدانند خلایق که فنا شرط بقاست...