گروه‌ها و جریان‌های سیاسی فعال در افغانستان کدامند؟

اگرچه پیدایش احزاب سیاسی در افغانستان سابقه طولانی دارد؛ اما بیشترین احزاب این کشور در زمان جهاد علیه نیروهای شوروی ایجاد شده است. این احزاب که در کنار یکدیگر و برای بیرون راندن ارتش شوروی می جنگیدند، پس از پیروزی بر شوروی، اکثر آنها دچار اختلافات داخلی شدند و در برابر یکدیگر قرار گرفتند. به هر حال، احزاب و گروه‌های مهم سیاسی افغانستان عبارتند از:
1. حزب جمعیت اسلامی: پایگاه اصلی این حزب که «برهان‌الدین ربانی» آن را تأسیس کرد، در میان تاجیک‌هاست. ربانی پس از شکست دولت کمونیستی، به عنوان رئیس دولت مجاهدین انتخاب شد. پس از ترور ربانی در سال 1390، پسرش «صلاح‌الدین ربانی» ریاست این حزب را بر عهده گرفته است. برجسته‌ترین شخصیت سیاسی این حزب در سطح سیاست ملی افغانستان، «عطا محمد نور» است.
2. حزب اسلامی: این حزب را «گلبدین حکمتیار» تأسیس کرد و بیشتر حامیان این حزب از قوم پشتون هستند. حزب اسلامی از زمان تأسیس تاکنون با تمامی حکومت‌هایی که قدرت را در دست داشتند، جنگیده است.
3. حزب وحدت اسلامی: این حزب در بامیان و به رهبری «عبدالعلی مزاری» تأسیس شد و توانست با اتحاد برخی احزاب از قوم هزاره به یکی از احزاب قدرتمند جهادی و تأثیرگذارترین حزب هزاره‌ها در افغانستان تبدیل شود. بعد از شهادت مزاری به دست طالبان در سال 73، سایر شخصیت‌های این حزب، احزاب جداگانه‌ای تشکیل دادند که همگی آنها عنوان «وحدت اسلامی» داشتند. محمدکریم خلیلی، محمد محقق، محمد اکبری و قربان‌علی عرفانی از این شخصیت‌ها بودند.
4. حزب افغان ملت: این حزب با نام حزب سوسیال دموکرات افغانستان نیز شناخته می‌شود. پس از سقوط طالبان، رهبری آن بر عهده «انورالحق احدی» بوده که در دولت کرزای، وزیر مالیه و رئیس بانک مرکزی افغانستان بود.
5. جنبش ملی اسلامی افغانستان: در سال ۱۳۷۱ به رهبری «عبدالرشید دوستم» ایجاد شد. ترکیب این حزب، بیشتر از قوم ازبک و ترکمن(جمعیت ترکمن‌ها در افغانستان خیلی کم است) است که در ولایت‌های شمال افغانستان زندگی می‌کنند.
6. حرکت اسلامی: این حزب در سال ۱۳۵۸ و با رهبری «آیت‌الله محمد آصف محسنی» شکل گرفت. این حزب از جمله احزاب اهل تشیع است. پس از سقوط دولت طالبان، آقای محسنی از فعالیت‌های سیاسی این حزب کناره‌گیری کرد و در حزب انشعاب صورت گرفت؛ یکی به رهبری «سید محمدعلی جاوید» و دیگری به رهبری «سیدحسین انوری». هم‌اکنون، «حاجی عبدالغنی کاظمی» رهبری حزب را برعهده دارد.
7. جبهه ملی نجات افغانستان: این حزب در سال ۱۳۵۷ در پاکستان، به رهبری «صبغت‌الله مجددی» شکل گرفت. حامد کرزای نیز از فعالان این حزب بود.
8. دعوت اسلامی: این حزب به رهبری «عبدالرب رسول سیاف» تشکیل شد و بیشتر اعضای آن از قوم پشتون هستند. دعوت اسلامی یکی از جریان‌های اصلی مجاهدین در مبارزه با نیروهای شوروی در افغانستان بود.
نکته مهم در ارتباط با این تشکل‌ها آن است که همگی آنها هم‌اکنون دچار عدم‌انسجام و ضعف جدی هستند.