فرماندهی بهداری رزمی نیروی زمینی سپاه یکی از گستردهترین شبکه بهداشت و درمان سپاه را در سطح کشور دارا است و به همین سبب جدای از درمانگاههای این بهداری در ماجرای کرونا توانایی همزمان خدماتدهی بیمارستانهای ثابت و سیار این بهداری در 22 نقطه از کشور وجود دارد. همچنین تعداد زیادی مراکز تجمیعی و مشترک واکسیناسیون با کیفیت بالا هم برای کمک به وزارت بهداشت در مهار کرونا دایر کرده است. اما این بهداری در مأموریت اصلی رزم هم یکی از قویترین یگانهای بهداری در سطح جهان با تجربیات و تمرینات فراوان است. لذا به همین بهانه گفتوگویی را با سردار سرتیپ دوم پاسدار «احمد اخوان مهدوی» فرمانده بهداری رزمی نیروی زمینی سپاه انجام دادیم تا کم و کیف این خدمات را بررسی کنیم. در ادامه ماحصل این گفتوگو را میخوانید.
فعالیت نیروی زمینی سپاه برای مقابله با گسترش شیوع کرونا از چه زمانی آغاز شد؟
از ابتدای شیوع بیماری کرونا در نیروی زمینی سپاه قرارگاه شفا را به فرماندهی این نیرو راه اندازی کردیم تا راهکارهای ارائه خدمات مطلوب به مردم را تبیین کنیم، البته راهکارهایی که توسط سردار پاکپور به عنوان فرمانده نیروی زمینی سپاه در این قرارگاه ارائه میدادند، راهگشا بود؛ به هر تقدیر یکی از دستورات صادر شده توسط قرارگاه مورد اشاره این بود که همه ظرفیتها و امکانات و قابلیتهای این نیرو برای مقابله با کرونا بسیج شود. به همین جهت توانمندیهایی که در فرماندهی بهداری نیروی زمینی سپاه، مانند برخورداری از سامانههای درمانی سیار، وجود داشت را به کارگیری کردیم؛ این سامانهها در نوع خود از نظر استانداردها و شاخصههایی که چنین سامانههایی باید داشته باشند، به لحاظ نیروی انسانی مجرب، ماهر و باتجربه، در کشور و حتی در منطقه اگر بهترین نباشد، جزو بهترینها است. از سوی دیگر کارکنان این سامانههای درمانی سیار، به جهت اینکه از قبل تمرین داشتند با آمادگی کامل در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفتند.
چند تخت بیمارستانی را برای بیماران کرونایی اختصاص دادید؟
بدین ترتیب در ابتدای شیوع بیماری کرونا تعداد 10 بیمارستان سیار مجهز را به استعداد 1500 تخت بستری، داشتیم که براساس تقاضای وزارت بهداشت و تأیید فرمانده نیروی زمینی سپاه به مناطق مورد نیاز اعزام میشدند تا در خدمت عموم بیماران کرونایی باشند، به نحوی که اکنون تعداد 22 بیمارستان ثابت و سیار این نیرو در 22 نقطه کشور فعال هستند. این تلاشها و اقدامات در رفع و کاهش خستگی کادر درمانی بیمارستانهای مناطق مورد نظر مؤثر بوده و علاوه بر این در کاهش اضطراب مردم مناطق پرخطر به لحاظ میزان شیوع کرونا نیز تأثیرات قابل توجهی را به همراه داشت و این هم موضوعی است که ارزیابیهای وزارت بهداشت صحت آن را تأیید میکند. از سوی دیگر علاوه بر خورداری از زیرساختهای خوبی را که از 10 سال پیش در بهداری نیروی زمینی سپاه به واسطه ارائه آموزشهای تخصصی به کارکنان سامانههای سیار ایجاد شده بود، تعداد 300 تیم پنج نفره بهداشت و درمان را هم سازماندهی کرده بودیم که از این تعداد 200 تیم بواسطه شیوع کرونا به استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، گلستان، اصفهان، خوزستان، اردبیل، خراسان رضوی و کردستان، اعزام شدند.
یکی از اقدامات بهداری نیروی زمینی سپاه ساخت و به کارگیری بیمارستانهای سیار ویژه بیماران حاد تنقسی بود؛ درباره فعالیت این نوع بیمارستانها توضیح بفرمایید.
از فروردین 1399 که باید سامانههای بیمارستانی سیار ویژه پذیرش بیماران حاد تنقسی را به کارگیری میکردیم در قرارگاه شفا نیروی زمینی سپاه ساخت این بیمارستانها تصویب شد؛ از این رو اولین بیمارستان سیار ویژه پذیرش بیماران حاد تنقسی با 128 تخت بستری تولید شد؛ این بیمارستان برای پذیرش بیماران نیاز به دستگاههایی مانند سیتیاسکن و اکسیژنساز سیار نیاز دارد که با فراهم شدن این امکانات، اکنون در حال پذیرش بیماران حاد تنفسی در کرمانشاه است. بیمارستانهای سیاری که داریم از نظر سازماندهی نیروی انسانی و تجهیزاتی و نیز کارایی و کارآمدی کادر پزشکی با بیمارستانهای ثابت هیچ تفاوتی ندارند و فقط تقاوت این بیمارستانها سیار بودن است البته این نوع بیمارستانها با بیمارستانهای صحرایی تفاوت دارند زیرا خدماتی که در بیمارستانهای صحرایی ارائه میشود به نسبت بیمارستانهای سیار، پایینتر است. بیمارستانهای سیار ویژگی که علاوه بر سیار بودن دارند، این است که در صورت استقرار در هر نقطهای میتوانند تا یک ماه بدون وابستگی به خدمات شهری، فعالیت کنند؛ به عبارت دیگر بیمارستانهای سیار به گونهای طراحی شدند تا از نظر تأمین برق، تغذیه، تجهیزات مصرفی پزشکی و غیره خودکفا باشند. الان نیروی زمینی سپاه در این زمینه به چنان توانمندی و قابلیتی دست یافته که مدعی است در افق 1404 جزو پنج کشور برتر دنیا خواهد بود؛ به نحوی که در به کارگیری و استفاده از این سامانهها میتوانیم با دیگران رقابت کنیم. لازم به ذکر است در حوادث مختلفی که روی میدهد سرعت عمل در به کارگیری چنین سامانههایی بسیار مهم است، به همین علت سامانهای که در حال استفاده است در کمتر از شش ساعت با فعال شدن تمام بخشهای آن میتواند بیماران را پذیرش کند. در کنار این نوع بیمارستان، بیمارستانهای 60 تحتخوابی را کمتر از یک ساعت و واحدهای جراحی تاکتیکی کمتر از 20 دقیقه فعال میشوند و اینها رکوردهایی است که در دنیا بینظیر است.این زمانهایی که برای استقرار بیمارستانهای مورد اشاره اعلام شد، شدنی هستند و سایر کشورها میتوانند فعال شدن آن را از نزدیک ببینند؛ موضوعی که در حال پیگیری انجام آن هستیم.
امروز چنانچه رزمندهای مجروح شود، شبکه امداد و انتقال بهداری رزمی این نیرو چگونه عمل میکند؟
در آموزش به گونهای عمل کردیم که برخی واحدهای رزمی این نیرو، بیش از 50 درصد آنها پزشک یار یا بهیار هستند و این موجب شده تا چنانچه حادثهای در واحدهای رزمی روی دهد و طی آن رزمنده ما در لحظه به شهادت نرسد و با هر سطح و درجهای دچار جراحت شود، شبکه امداد و انتقال میتواند تمام اقدامات اولیه و حیاتی را برای فرد مجروح به واسطه وجود نیروهای آموزش دیده انجام دهد و آن را به مراکز درمانی مجهز منتقل کند و بدین وسیله فرد مجروح زنده بماند؛ این هم کاری است که در یکی از واحدهای نیروی زمینی سپاه به واسطه کثرت مأموریتهایی که دارد طی هشت سال از 1392 تا 1400 با موفقیت تمرین شده است. اکنون در مرکز مطالعات بهداری نیروی زمینی سپاه در حال مطالعه برای ساماندهی نیروها برای مواجهه با بحرانهای مختلف هستیم تا قبل از وقوع بحران نیروها از قبل سازماندهی شده و تمرینهای لازم را انجام دهند، چون در غیر این صورت هر مقدار هم که تجهیزات داشته باشند نمیتوانند در صحنه عمل، به موقع اقدام کنند.
به عنوان سؤال آخر هم بفرمایید تاکنون چه تعداد بیمار کرونایی را پذیرش کردید و تعداد مراکز تزریق واکسن کرونا به چه عددی خواهد رسید؟
در بیمارستانهای ثابت که در 10نقطه کشور مستقر هستند، تا کنون بیش از 20 هزار بیمار کرونایی را پذیرش کردند، که این خدمات همچنان ادامه دارد؛ این در حالی است که در خصوص کمک به تزریق واکسن هم در نظر داریم تعداد مراکز واکسیناسیون نیروی زمینی سپاه را به 30 مرکز در سطح کشور افزایش دهیم.