فراز و نشیب بازار سرمایه

بازار بورس تهران بعد از یک دوره کوتاه صعود در تیر و اوایل مرداد، وارد فاز جدیدی از نزول شده است. اگرچه جبران زیان سهامداران و بهبود وضعیت بورس از وعده‌های دولت منتخب بوده؛ اما روند خروج پول از این بازار همچنان ادامه دارد و باوجود شرایط بنیادین مناسب بازار سرمایه، آینده دلار، انتظارات تورمی و گزارش مناسب شرکت‌ها، همچنان بازار دچار کرختی و عدم تعادل است!

نکات تحلیلی: 1- بورس تهران از حیث قوانین معاملاتی به‌شدت نیازمند اصلاح است. شرایط فعلی دست حقوقی‌ها، صندوق‌ها، بازارگردان‌ها و سهامداران بزرگ را باز گذاشته تا در سایه ضعف قوانین، به ایجاد صف‌های کاذب فروش یا خرید بپردازند و یا اینکه از طریق عملیات‌های کد به کد یا نوسان گیری، منافع حداکثری خود را تأمین و سرمایه سهامداران خرد را به یغما ببرند؛ امری که در تابلوی سهام برخی شرکت‌ها به‌ویژه در گروه خودرویی و پالایشی کاملاً مشهود است. مصیبت بیشتر آنجا است که صندوق‌های بازارگردان و صندوق توسعه بازار نیز به وظیفه ذاتی خود در رونق دادن به معاملات و جلوگیری از ایجاد صف‌های سنگین عمل نمی‌کنند. 2- برای تحلیل درست وضعیت کنونی بورس، ابهامات بنیادین در اقتصاد مثل تعیین تکلیف ارز ترجیحی، وضعیت کسری بودجه امسال و گمانه‌زنی‌ها در خصوص نرخ‌های دستوری در بازار را نیز نباید نادیده گرفت. ضمن اینکه تغییر در مدیریت سازمان بورس نیز مزید علت شده و جهت‌گیری کارشناسی و منطقی لازم بر سازمان تثبیت نشده است. 3- بی‌اعتمادی متأثر از ریزش سال ۹۹ به این راحتی از بازار دل بر نمی‌کند؛ سهامداران ‌همچنان ترجیح می‌دهند با ریسک‌پذیری کمتر، در مقاومت‌ها بیشتر نقد شوند و نگاه کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری را دنبال کنند که این موضوع سبب می‌شود تا بازار برای برگشت به حالت تعادل، چند ماهی زمان ببرد. 4- عرضه زیاد اوراق دولتی در بازار نیز مزید علت شده تا معاملات سهام شرکت‌ها از رونق خارج شوند؛ رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این خصوص از دولت گلایه کرده‌اند.

نکته پایانی: امروزه بورس جزئی از زندگی مردم شده است و با احتساب سهام عدالت، قریب به ۵۰ میلیون سهام‌دار در کشور وجود دارد. لذا هرگونه فراز و نشیب در این بازار، مستقیماً بر وجهه نظام و اعتماد مردم به کارگزاران دولت تأثیرگذار است. دولت می‌بایست از طریق اصلاح قوانین بازار سرمایه و نظارت بر ارکان آن، شرایطی را فراهم کند تا قطار بورس بر ریل اصلی خود قرار گیرد که در این صورت منافع اقتصادی زیادی را متوجه دولت و مردم خواهد نمود.