تأملی در روابط اخیر ایران و بحرین
این همه تقلا برای چیست؟
حسین میزان
مقدمه:
ماجرا از زمانی شروع شد که بار دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس گرد هم آمدند و طبق معمول ادعای خود را در خصوص تعلق جزایر سه‌گانه ایران به امارات متحده عربی مطرح کردند. پس از طرح این ادعاها مدیر مسئول روزنامه کیهان در یادداشتی ضمن ارائه اسناد تعلق جزایر سه‌گانه به ایران، بحرین را بخشی از خاک جمهوری اسلامی دانست که در جریان یک زد و بند غیرقانونی میان شاه معدوم و دولت‌های آمریکا و انگلیس از ایران جدا شده است و گفت که امروزه اصلی‌ترین خواسته مردم بحرین بازگشت به سرزمین مادری‌شان یعنی ایران است.
این یادداشت کیهان با واکنش شدید سران بحرین مواجه شد. آنها اعلام کردند که چون مدیر مسئول کیهان نماینده عالی‌ترین مقام جمهوری اسلامی است، تا زمانی که ایران موضعی روشن در این باب اتخاذ نکند آن را موضع دولت تلقی خواهند کرد.
به دنبال این موضع‌گیری دولت بحرین، متکی به منامه رفت و با برخی از سران این کشور دیدار کرد و بعضی از سران هم به بهانه‌های واهی از دیدار با وزیر خارجه ایران اسلامی سر باز زدند. هر چند که در آن برهه اعلام شد که سفر متکی به منامه پیش از ایجاد تنش در روابط دو کشور برنامه‌ریزی شده بود اما ناخداگاه این شائبه در ذهن متبادر می شد که متکی برای به دست آوردن دل شیوخ بحرین و احیانا عذرخواهی به خاطر اظهار نظر مدیر مسئول یک روزنامه عازم بحرین شده است.
چندی بعد بحرین اعلام کرد که برای تقویت امور دفاعی خود یک سیستم رادار جدید برای حفاظت از این کشور در مقابل حملات موشکی احتمالی ایجاد خواهد کرد هرچند منامه ارتباط نصب این سامانه دفاعی با برنامه هسته‌ای ایران را تکذیب کرد اما به نظر می‌آید مهمترین توجیه شیوخ بحرین نزد اربابان آمریکایی، مسئله مقابله با برنامه هسته‌ای ایران بوده است.
چنانکه اظهارنظرهای بعدی سران بحرین در خصوص برنامه هسته‌ای ایران این مدعا را تأیید می کرد.
رد و پیشنهاد
چندی پیش هم بحرین که خواستار دستیابی به فن آوری صلح‌آمیز هسته‌ای شده بود پیشنهاد تهران را برای همکاری با منامه در جهت ایجاد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای رد کرد. حال آنکه به نظر می‌رسید رد پیشنهاد ایران توسط شیوخ بحرین ناشی از تنش چندی قبل در روابط دو کشور باشد.
در این میان تکاپوی دستگاه دیپلماسی کشور برای به دست آوردن دل شیوخ بحرین ادامه یافت.
کمتر از یک هفته از رد پیشنهاد اول تهران سپری نمی‌شد که ایران پیشنهاد دیگری را مبنی بر اعزام تعدادی کارشناس در حوزه‌های مختلف به بحرین جهت توسعه زیر ساخت‌های این کشور مطرح کرد که این پیشنهاد هم بلافاصله توسط سران بحرین رد شد. بر این پیشنهادها، تداوم مسافرت‌های سران دستگاه دیپلماسی کشور به بحرین را هم باید افزود.
اما سخنان چندی قبل ولیعهد بحرین اوج تخاصمات این کشور در مقابل جمهوری اسلامی بود.
ولیعهد بحرین شیخ سلمان بن حمد آل خلیفه در گفت‌وگو با دیلی تگراف و تایمز ایران را به دروغگویی متهم کرد و مدعی شد: تهران درصدد دستیابی به سلاح هسته‌ای است. در حالی که اندکی قبل سران بحرین به دنبال یادداشت یک روزنامه ایرانی به شدت علیه جمهوری اسلامی جوسازی کرده بودند، اظهار نظر یک مقام رسمی بحرین با پاسخ درخوری از سوی مسئولان سیاست خارجی کشور مواجه نشد حال آنکه این‌گونه رفتار در عرصه سیاست خارجی به هیچ‌وجه با شعارهای دولت نهم مبنی بر اخذ موضعی تهاجمی در سیاست خارجی همخوانی نداشت.
کرنش دستگاه دیپلماسی ایران در مقابل شیوخ بحرین در حالی صورت می‌گیرد که غالب جمعیت این کشور را شیعیانی تشکیل می‌دهند که سالهاست از تمامی عرصه‌های قدرت به دورند و اقلیت اهل تسنن همواره قدرت را در دست داشته‌اند تنها چندی پیش شیعیان پس از سالها مبارزه بالاخره موفق شدند چند تن از نمایندگان خود را به پارلمان این کشور بفرستند. این در حالی است که دولت کنونی از هیچ‌گونه پشتوانه‌ای در داخل برخوردار نیست و مخالفان داخلی خود را با استفاه از ترور حذف می‌کند. حتی بعد از اظهارات ولیعهد این کشور در خصوص برنامه هسته‌ای ایران بسیاری از ساکنان بحرین در دفاع از جمهوری اسلامی به خیابان‌ها ریختند و پرچم بحرین را در حمایت از ایران به آتش کشیدند.
از سوی دیگر بحرین در حال حاضر به یکی از پایگاه‌های مطمئن ایالات متحده در خلیج فارس تبدیل شده است و اکنون این کشور میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا است.
اجزای دیپلماسی
اما عجیب‌ترین خبر، به نقل از یکی از سران بحرین مخابره شد. وی اعلام کرد: محمود احمدی‌نژاد پس از شرکت در اجلاس سران کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که هفدهم و هجدهم نوامبر در ریاض عربستان برگزار می‌شود، به بحرین سفر می‌کند. به راحتی می‌شود سفر رئیس‌جمهور به منامه را هم در راستای سیاست‌های تدافعی قبلی در قبال بحرین ارزیابی کرد.
در اینجا این سوال مطرح می شود که دلیل این همه تقلای دستگاه دیپلماسی کشور برای برقراری رابطه با بحرین و به دست آوردن دل شیوخ این کشور چیست؟!
اسفناک‌تر آنکه کرنش‌های مکرر وزارت خارجه در شرایطی رخ می‌دهد که بحرین و دیگر اعراب، بارها مسئله غیرواقعی تعلق جزایر سه‌گانه به امارات را مطرح کرده و مکررا بر این ادعای واهی تأکید کرده‌اند. این کشورهای با مطرح کردن عنوان مجعول خلیج عربی بارها احساسات ملی ایرانیان را به بازی گرفته‌اند. رسانه‌های دولت ساخته این کشورها هم در جوسازی علیه جمهوری اسلامی ایران از هیچ تلاشی فروگزاری نکرده‌اند و بارها به چاپ مقالات و کاریکاتورهای متعدد علیه ایران و مسئولان جمهوری اسلامی اقدام کرده‌اند، رفتارهایی که حتی اعتراضات داخلی را هم در این کشورها سبب شده است. اما شاید در پایان بد نباشد به سران سیاست خارجی کشور تأکید کنیم که در روابط بین‌الملل برای دیپلماسی ابزارهای متعددی شمرده‌اند که تنها مذاکره را شامل نمی‌شود و باید تهدید و تطمیع را هم به عنوان ابزارهای مهم دیپلماسی مورد توجه قرار داد.
<
>
آخرین مطلب
پربیننده ترین
پربیننده ترین
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
