از صلح ۲۴ ساعته تا جنگ دائمی!

مقامات پنتاگون و کاخ سفید با ارسال موشک‌های پاتریوت به اوکراین بار دیگر به محور اصلی منازعه نظامی میان ناتو و روسیه تبدیل شده‌اند. ترامپ به صورت مداوم از ناامیدی خود نسبت به روس‌ها سخن می‌گوید و متعاقبا تهدیداتی را در سطوح اقتصادی و نظامی علیه کاخ کرملین مخابره می‌کند. این در حالیست که ترامپ در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ آمریکا از آمادگی خاص خود جهت پایان دادن به جنگ اوکراین و روسیه در عرض ۲۴ ساعت خبر داده بود! از همان زمان مسجل بود که چنین ادعایی با واقعیات فرامتنی و متنی گذشته و جاری در صحنه جنگ سازگاری ندارد، اما حضور افرادی مانند ایلان ماسک در کنار ترامپ (که روابط مستمر و دوستانه‌ای با مقامات روسی داشته است) این گمانه زنی را در میان افکار عمومی ایالات متحده تقویت کرده بود. با حضور رسمی ترامپ در کاخ سفید همگان در انتظار تحقق وعده ایده آل گرایانه و انتزاعی ترامپ بودند، اما اکنون نه تنها سخنی از آتش بس دائمی یا حتی موقت در اوکراین به میان نمی‌آید، بلکه نشانه‌ها و نماد‌های بحران و گسترش دامنه جنگ یکی پس از دیگری ظهور و بروز پیدا می‌کند!

گزارش تکان‌دهنده فایننشال تایمز

روزنامه فایننشال تایمز روز سه‌شنبه گزارش داد که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در گفتگویی با همتای اوکراینی خود احتمال هدف قرار دادن مسکو را جویا شده است. خبرگزاری رویترز نیز با استناد به این گزارش اعلام کرده است که ترامپ در یک مکالمه خصوصی با ولادیمیر زلنسکی، اوکراین را تشویق کرده است تا حملات خود را در عمق خاک روسیه افزایش دهد. بنا به این گزارش، رئیس جمهوری آمریکا حتی از همتای اوکراینی خود پرسیده است که آیا نظامیان تحت امر کی‌یف در صورت دریافت سلاح‌های دوربرد آمریکایی قادرند مسکو را هدف قرار دهند؟

فایننشال تایمز به نقل از دو فرد آگاه که در جریان مکالمه روسای جمهوری آمریکا و اوکراین بوده است، اعلام کرد که ترامپ این تماس را روز ۴ ژوئیه، یک روز پس از مکالمه تلفنی با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، با همتای اوکراینی خود برقرار کرده است. دونالد ترامپ در آن زمان، پس از مکالمه تلفنی با رئیس جمهوری روسیه گفته بود که از تماس با پوتین ناامید شده است، زیرا به گفته او به نظر نمی‌رسد که رهبر روسیه به دنبال توقف جنگ علیه اوکراین باشد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که دونالد ترامپ روز دوشنبه از فرصت ۵۰ روزه به کرملین برای دستیابی به توافق صلح با اوکراین خبر داد و تاکید کرد که پس از این مهلت تحریم‌های سختی علیه روسیه و کشور‌هایی که به مسکو روابط تجاری دارند اعمال خواهد کرد. با این حال گزارش فایننشال تایمز در کنار صدور دستور رسمی ارسال موشک‌های پاتریوت به اوکراین نشان می‌دهد اقدامات احتمالی ترامپ صرفا ماهیتی اقتصادی و تجاری نخواهد داشت. در مقابل مقامات روسی تاکید کرده‌اند که برای تهدیدات ترامپ اعتبار و اصالتی قائل نبوده و تا زمانی که خطوط قرمز راهبردی و میدانی آنها در راستای پایان دادن به جنگ اوکراین و رسیدن به یک آتش بس دائمی و پایدار محقق نشود خبری از تن دادن آنها به مطالبات رئیس جمهور آمریکا نخواهد بود.

رجزخوانی‌های ترامپ علیه مسکو

در این میان رجزخوانی‌های ترامپ علیه روسیه روز به روز نماد‌ها و مصادیق تازه‌ای پیدا می‌کند. ترامپ تاکید کرده که قرار است کشورش سامانه‌های پیشرفته پدافندی، موشک و مهمات به اعضای اروپایی ناتو بفروشد تا آنها این سلاح‌ها را در اختیار اوکراین قرار دهند. کرملین در واکنش به این اظهارات هشدار داد که تعهد دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به ارسال سلاح‌های بیشتر به کی‌یف و تهدید به تحریم شرکای تجاری روسیه می‌تواند اوکراین را جسورتر کند و موانع بیشتری در مسیر متوقف شده تلاش‌های صلح قرار دهد. موانعی از جمله پیچیدگی‌های ژئوپلیتیکی و بین‌المللی و دخیل بودن ۳۲ عضو پیمان آتلانتیک شمالی در متن و حاشیه جنگ اوکراین تاکنون مانع از ایجاد زمینه‌های لازم جهت شکل گیری یک آتش بس واقعی شده است. مقامات روسی نسبت به مداخله گرایی ناتو در محیط پیرامونی خود ملاحظاتی دارند که لازم است بر اساس آنها تضمین‌هایی از سوی آتلانتیکی‌ها به مسکو ارائه گردد. ترامپ از یک سو قصد دارد مانع از ارائه این تضمین‌ها شود و از سوی دیگر روسیه را بابت انعقاد توافقی ناقص و تفسیر پذیر (که ممکن است در آینده مولد نبردی دیگر میان روس‌ها و ناتو باشد) تحت فشار قرار دهد. پوتین این بازی ترامپ را نپذیرفته و قویا از فقدان تضمین‌های راهبردی در طرح‌های ارائه شده از سوی کاخ سفید که با هدف پایان جنگ اوکراین تدوین شده انتقاد نموده است.

یکی دیگر از موضوعاتی که در این خصوص باید مورد توجه قرار گیرد معطوف به اختلافات عمیق بین روسیه و اوکراین است. جنگ اوکراین ریشه در مسائل پیچیده‌ای دارد، از جمله تمامیت ارضی، نفوذ منطقه‌ای، و مسائل امنیتی. این اختلافات عمیق، دستیابی به توافق صلح پایدار را دشوار می‌کند. فراتر از آن ما اکنون با یک معادله دوطرفه (میان روسیه و اوکراین) مواجه نیستیم! حمایت ناتو و کشور‌های غربی از اوکراین، این جنگ را به یک مسئله بین‌المللی تبدیل کرده است. منافع متضاد بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی در روند پایان دادن به جنگ نیز در این خصوص محرز است. کشور‌های مختلف منافع متفاوتی در این جنگ دارند. این تضاد منافع، تلاش‌ها برای میانجی‌گری و ایجاد آتش‌بس را پیچیده‌تر می‌کند. ترامپ از روس‌ها می‌خواهد تا این ملاحظات راهبردی و محاسباتی را در نظر نگرفته و صرفا بر روی یک "آتش بس تصنعی"متمرکز شوند!

ادعای کاخ سفید باطل است

کاخ سفید در پیام‌های آشکار و پنهانی که به روس‌ها مخابره نموده از وجود موانعی چندگانه و چندلایه در این خصوص سخن به میان می‌آورد. ترامپ مدعی شده که رئیس‌جمهور آمریکا، حتی با اختیارات گسترده، با محدودیت‌های قانونی و سیاسی مواجه است. هرگونه توافق صلح نیاز به حمایت کنگره و نهاد‌های دیگر دارد. در داخل آمریکا، دیدگاه‌های مختلفی در مورد نحوه برخورد با جنگ اوکراین وجود دارد. این اختلافات سیاسی می‌تواند مانع از اتخاذ یک رویکرد یکپارچه شود. با این حال سوال اصلی اینجاست که اگر چنین موانعی واقعا وجود دارد، چرا ترامپ در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری و در بیان ادعا‌های خود مبنی بر قدرت مطلقش در پایان دادن به جنگ اوکراین آنها را نادیده انگاشته است؟!