مسئولیت پذیر نبودید! طلبکار هم نباشید!

اهل سیاست همیشه بر حافظه کوتاه افکار عمومی حساب ویژه باز می‌کنند! و فکر می‌کنند می‌شود با ابزار رسانه، هیاهو و تبلیغات واقعیت های روشن را از چشم‌ها پنهان کرد و روایت‌های غیرواقعی را جایگزین حقیقت کرد!  تلقی که تجربه هم نشان داده است چندان هم بی‌راه نیست و چه بسیار این اتفاق رخ داده!

یکی تازه ترین محاسبه‌هایی از این دست امروز پیش روی ماست و آن بازگشت هیاهو های اصلاح طلبان و رسانه های این جریان برای تخریب دولت سیزدهم است! اما به واقع افکار عمومی در کشور ما  کم حافظه شده است که دهه 90 شمسی را هم فراموش کند!

ایرانیان به خوبی سال های حضور دولت مورد حمایت اصلاح طلبان در پاستور را در خاطر دارند، روزهایی که آقای روحانی با شعار حل مشکلات کشور پا به میدان گذاشت، بر عملکرد نهم و دهم تاخت و وعده تحول داد اما از فردای انتخابات داد، اما  تا سال‌های طولانی، شاید هم تا واپسین روزهای حضور دولت اعتدال در پاستور سخنرانی دولتی‌ها و حامیان سرسخت آن یک فصل مشترک داشت و آن اینکه مقصر مشکلات کشور دولت قبل است و دولت امید در حال آور برداری است! اما هیچ وقت گفته نشد که این آوار برداری کی تمام خواهد شد!

 یکی از اظهارات شگفت انگیز در این میان متعلق به خانم« امانی» عضو شورای شهر اصلاح طلب تهران در پاسخ به این سوال که «نزدیک به ۷ سال از پایان کار دولت دهم گذشته و فکر نمی‌کنید شهروندان انتظار تغییراتی اساسی و نمودی روشن‌تر از حضور اصلاح‌طلبان درقدرت دارند؟» گفت:«زمانی که آقای روحانی و دولت تدبیر و امید که با حمایت تمام‌قد اصلاح‌طلبان در سال ۹۲ روی کار آمد، بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند که اگر همه‌چیز هم در دنیا و هم درکشور به‌صورت عادی پیش برود، دست‌کم ۱۶ سال زمان لازم است تا کشور به وضعیتی بازگردد که وقتی احمدی‌نژاد دولت را از خاتمی تحویل گرفت، حاکم بود»

اظهاراتی که البته باز تکرار  گفته‌های بزرگان اصلاحات بود، چنانچه  «بهزاد نبوی» در اظهاراتی گفته بود مشکلات فعلی تقصیر دولت احمدی نژاد است. بحران سیاست‌گذاری عمدتا از زمان آقای احمدی‌نژاد شروع شد که ترکش‌های آن به دولت آقای روحانی هم رسید و به نظر من بسیاری از مشکلات دولت امروز آقای روحانی معلول اثرات تداوم آن سیاست‌گذاری‌هاست.

مسئولیت نپذیر بودن دولت اعتدال و تکرار  ادعای «تقصیر دولت قبل است»  آنقدر عجیب شده بود که حتی صدای محمد عطریانفر، فعال سیاسی اصلاح طلب را هم بلند کرده  و گفته بود:  «جامعه وقتی پوست‌اندازی کرده و دولتی را تغییر می‌دهد، در مقطع زمانی کوتاهی مثلاً سه ماه تا ۶ ماه می‌پذیرد که دولت پیشین نقد شده و اشکالات آن مرتفع شود. با این حال نمی‌توان تا پایان دولت دوم با چنین رویه‌ای پیش رفت و دولت قبل را به صورت همیشگی به نقد کشید»

حالا نکته عجیب ماجراست که همین جریان که تا روزهای پایان دولت عتدال هم از تکرار این ادعا که « تقصیر دولت قبل» است دست نکشیدند، اکنون و در حالی که دولت سیزدهم کمتر از یک سال است که امور را در دست دارد انتظار معجزه داشته و توقع  حل یک شبه مشکلات را در جامعه ترویج می‌کنند! و عجیب تر از اینکه بر دستاوردها و تلاش های دولت مردم هم کاملا چشم می بندند و واقعیات را به سادگی انکار می‌کنند.

 واقعیاتی که وقتی از فضای رسانه ای و مجازی و هیاهوهای آن کمی فاصله بگیریم در میان گفته های برخی از چهره‌های نزدیک به اصلاح طلبان نیز می‌توان نشانه‌هایی از آن یافت؛ چنانکه سعید لیلاز تحلیگر مسائل اقتصادی با تاکید بر حرکت مثبت دولت آقای رئیسی می گوید: دولت سیزدهم با انضباط مالی که داشته، توانسته است رشد نقدینگی را کنترل و تورم را کاهشی کند، با این حال بی انضباطی مالی همچنان ادامه دارد و موتور رشد نقدینگی به سمت فساد شبکه بانکی همچنان با قدرت کار می کند. اما جدا از این اظهار شخصی برای درک وضعیت و آیا اینکه دولت در مسیر اصلاح شرایط گام برداشته است یا خیر، باید به آمار رجوع کرد.

تبدیل رشد اتصادی منفی به مثبت

بر اساس گزارش مرکز آمار، رشد اقتصادی کشور در پاییز ۱۴۰۰ که اولین فصل عملکرد دولت سیزدهم محسوب می‌شود، نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۳٫۵ برابر شده است. داده‌های مرکز آمار بیانگر آن است که در پاییز امسال نرخ رشد اقتصادی کشور به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰ به ۳٫۹ درصد افزایش یافته است، در حالی که در پاییز سال گذشته نرخ رشد اقتصادی کشور ۱٫۱ درصد بود. بدین ترتیب رشد اقتصادی کشور در پاییز امسال نسبت به پاییز سال قبل ۳٫۵ برابر شده است.

همچنین رشد اقتصادی کشور بدون نفت هم در پاییز ۱۴۰۰ به ۳٫۸ درصد رسیده در حالی که در پاییز سال ۱۳۹۹ رشد اقتصادی بدون نفت کشور فقط ۰٫۶ درصد بود. بر این اساس، رشد اقتصادی بدون نفت کشور در اولین فصل عملکرد دولت سیزدهم بیش از ۶ برابر نسبت به فصل مشابه دولت قبل رشد کرده است. این آمار نشان می‌دهد که رشد اقتصادی در دولت سیزدهم صرفاً ناشی از افزایش صادرات نفت نبوده و سایر بخش‌های اقتصادی هم رشدهای به مراتب بهتری نسبت به دولت قبل داشته‌اند...

بر اساس گزارش مرکز آمار، در ۹ ماهه سال ۱۴۰۰ تولید ناخالص داخلی (GDP) به قیمت ثابت سال ۱۳۹۰ به رقم ۵۴۹۷ هزار میلیارد ریال با نفت و ۴۷۲۰ هزار میلیارد ریال بدون احتساب نفت رسیده است، در حالی که رقم مذکور در مدت مشابه سال قبل با نفت ۵۲۳۱ هزار میلیارد ریال و بدون نفت ۴۵۴۶ هزار میلیارد ریال بوده که نشان از رشد ۵٫۱ درصدی تولید ناخالص داخلی با نفت و ۳٫۸ درصدی تولید ناخالص داخلی بدون نفت در ۹ ماهه سال ۱۴۰۰ دارد. این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل رشد اقتصادی با نفت منفی یک درصد و بدون نفت منفی ۰٫۸ درصد بود.

ترمز تورم

پس آغاز به کار دولت سیزدهم و سیاست های این دولت برای مهار تورم، آمار ها نشان می دهد که نرخ تورم نقطه‌ای در اسفند ماه ۹۹ به ٤٨,٧ درصد رسیده بود که در مرداد ماه سال گذشته عدد ٤٣,٢ درصد را ثبت کرد، اما این شاخص با اقدامات دولت سیزدهم نسبت به مرداد ماه ۱۴۰۰ با کاهش ۸.۵ درصدی در اسفندماه گذشته به ٣٤,٧ درصد رسید. نرخ تورم ماهانه اسفند ۹۹ نیز ١,٨ درصد بود که در مرداد ماه ۱۴۰۰ به ٣,٢ درصد رسید، اما در مدت ۷ ماه عملکرد دولت سیزدهم با ۱.۴ درصد کاهش عدد ١,٣ درصد را ثبت کرد. نرخ تورم سالانه اسفند ماه ١٣٩٩ هم برای خانوارهای کشور با روند افزایشی ٣٦,٤ درصد را ثبت کرده بود که در مرداد ماه سال گذشته به ٤٥,٢ درصد رسید، اما با روند نزولی در دولت سیزدهم در اسفند ماه ۱۴۰۰ به ٤٠,٢ درصد رسید که کاهش ۵ درصدی را نشان می‌دهد.

موضوع مهم درباره تورم این است که کاهش نرخ تورم به معنای ارزان شدن یا کاهش قیمت ها نیست بلکه به معنای  کنترل و کاهش سرعت رشد قیمت ها است.

کنترل نقدینگی

دولت سیزدهم کار خود را زمانی شروع کرد که حجم بالایی از نقدینگی در اقتصاد وجود داشت و رشد آن نیز شتابان بود. حجم نقدینگی در پایان مرداد ماه ۱۴۰۰، یعنی در آستانه شروع به کار دولت به رقم ۳۹۲ هزار میلیارد تومان رسید که در مقایسه با مرداد ۱۳۹۹ معادل ۳۹.۱ درصد رشد داشت. سال گذشته در ماه مرداد میزان نقدینگی حدود ۲۸۱ هزار میلیارد تومان بود.  

هرچند هنوز روند نقدینگی و پایه پولی افزایشی است اما نتیجه اقدامات دولت در زمینه جبران غیر تورمی کسری بودجه می‌تواند ترمزی بر رشد نقدینگی باشد.

نکته

آنچه در این میان مهم است اینکه دولت سیزدهم، مدیران و حامیان آن هم باید بر این امر دقت داشته باند که با وجود همه مشکلات که از دولت‌های پیشین خود به ارث برده اند و سختی کار را چندین برابر کرده است، اما رئیس جمهور و دولتمردان که با اعتماد مردم  به پاستور راه یافتن باید اکنون باید تمام هم و غم خود را برای حل مشکلات و نارسایی ها به کار بگیرند و مطالبات بر حق مردم را برآورده کند، پای گذاشتن در مسیر دولت پیش و توجیه برخی نارسایی ها و اشتباهات با شرایط ارث رسیده به دولت سیزدهم به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست