در هفته های اخیر روند تحولات در سرزمین های اشغالی به گونه ای بوده که علی رغم تدابیر فوق العاده ای که ازسوی رژیم صهیونیستی برای تشدید کنترل اوضاع در قدس اتخاذ شده است، احتمال تشدید تنش ها و درگیری ها و حرکت به سمت شکل گیری یک انتفاضه دیگر و یا وقوع یک درگیری گسترده و حتی احتمال سقوط دولت رژیم صهیونیستی امری محتمل تلقی می شود.
از ماهها پیش هشدارهایی مبنی بر متشنج شدن اوضاع به دلیل مصادف شدن ماه رمضان با عید فصح یهودیان مطرح شده بود. به ویژه اینکه گروه های راستگرای صهیونیست به دنبال تشدید تنش در جهت تحقق اهداف خود بودند که به طور مشخص می توان به اقدام انها در جهت دعوت به ذبح قربانی در مسجد الاقصی اشاره کرد.
اسرائیلی ها پس از تجربه نبرد "سیف القدس" در ماه رمضان گذشته (مه 2021) و آنچه که منجر به ورود مقاومت به صف اول صحنه فلسطین شد، همچنین به وابسطه شکست و ناکامی که در پروژه های خود داشتند و روندعادی سازی روابط با کشورهای عربی هم طبق برنامه مورد نظر انها پیش نرفت، احساس می کنند هیچ حرکت روبه جلویی انجام نداده اند. این درحالی است که مجموعه کشورهایی که با اسرائیل عادی سازی روابط انجام داده اند و حتی ایالات متحده آمریکا نیز به دنبال این هستند تا ماه رمضان امسال بدون کشیده شدن به یک درگیری گسترده پایان یابد و اسرائیل در نوار غزه هم با گروه های مقاومت درگیری جدی پیدا نکند.
در چنین شرایطی و با توجه به موارد فوق و نیز با توجه به جنگ روسیه و اوکراین و پیامدهای احتمالی آن، چند نکته درخصوص تحولات این روزهای فلسطین قابل ذکر است:
1. برگزاری نشست سه جانبه بین نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، ومحمد بن زاید ولیعهد امارات، درتاریخ 22/3/2022 درحالی انجام شد که از سوی برگزار کنندگان گفته شد با هدف ایجاد یک ائتلاف دفاعی به منظور مقابله با ایران و پیامدهای جنگ روسیه و اوکراین در حوزه امنیت غذایی و انرژی برگزار شده است. درحالی که یکی از برجستهترین موضوعات، بحث درباره وضعیت امنیتی احتمالی قدس و دیگر مناطق فلسطین در ماه رمضان بود. و اینکه باید تلاش شود تا از وضعیت ثبات و آرامش نسبی که وجود دارد حفظ گردد.
چند روز بعد (26 تا 27 مارس 2022) نشستی در نقب (واقع در فلسطین اشغالی 1948) برگزار شد که در آن صهیونیست ها میزبان وزرای امور خارجه ایالات متحده، مصر، امارات، مراکش و بحرین بودند. دستور کار آنها بحث در مورد راه های برگزاری آرام مراسم عید پاک و ماه رمضان بود. به دنبال آن بنی گانتز وزیر دفاع اسرائیل از در 29 مارس از اردن دیدار کرد و سپس ملک عبدالله پادشاه اردن از رئیس جمهور رژیم صهیونیستی استقبال کرد که در تمام این ملاقات ها درباره موضوع مورد نظر گفتگو شد.
تشکیل نشستهای سران در این سطح نشاندهنده میزان نگرانی اسرائیل، غرب و برخی کشورهای عربی در مورد آنچه ممکن است در ماه رمضان رخ دهد بود اینکه باید تلاش هایی در جهت هماهنگی برای عبور از این مرحله صورت گیرد.
2. مشغول شدن جهان به جنگ روسیه با اوکراین، تلاش ایالات متحده و متحدان اروپایی آن برای حمایت کامل از اوکراین و بسیج جامعه بین المللی علیه روسیه درحالی است که جهان هم تمایلی ندارد در این برهه حساس دوباره بر مساله فلسطین متمرکز شود. ضمن اینکه غرب نشان داده است که استانداردهای دوگانه ای در خصوص برخورد با اشغالگری دارد و درحالی که سخت ترین تحریم ها را علیه حمله یا اشغال روسیه اعمال می کند نسبت به اقدامات رژیم صهیونیستی بی توجه است. این نکته را هم باید در نظر داشت که اروپاییها و آمریکاییها به منابع انرژی جایگزین برای گاز و نفت روسیه نیاز دارند و برای تحقق این خواسته آنها باید شرایط در جهان عرب آرام و دلخواه آنها باشد.
3. چهار عملیات ویژه ای که نیروهای مقاومت در "بئر السبع"، " الخضیره"، "بنی براک" و " تل آویو" انجام دادند (که سه مورد از آنها چند روز قبل از ماه مبارک رمضان بود) امنیت اسرائیل را به لرزه درآورد. این درحالی بود که چهارمین، و البته قویترین و شدیدترین عملیات، در اولین هفته ماه مبارک رمضان انجام شد و دولت و سیستم امنیتی اسرائیل را در وضعیت آشفته ای قرار داده و همزمان آنها را وارد مسائل پیچیده ای کرد.
عملیات هایی که انجام شد (اگرچه عاملان آنها افرادی مذهبی بودند)، اما به شکل فردی انجام شده بودند و هیچ یک از گروه ها مستقیماً مسئولیت آنها را بر عهده نداشتند. وضعیتی که باعث شد تا روند انتقام گیری را برای رژیم صهیونیستی به یک روند دشوار تبدیل شود. از سوی دیگر دولت اسرائیل هم متوجه است که تشدید تنش با نوار عدم کنترل شهرک نشینان در قدس و کرانه باختری ممکن است نتایج فاجعه باری برای آن به همراه داشته باشد.
4. اسرائیلی ها در عین حال متوجه این موضوع نیز هستند که در صورتی که خود را در هیبت یک حکومت نانوان و عاجز نشان دهند، احتمال فروپاشی دولت دست راستی این رژیم قابل تصور خواهد بود. از سوی دیگر، وارد شدن جنگ در غزه یا دخالت در برنامه های یهودی سازی مسجد الاقصی به خروج حزب عربی شرکت کننده در ائتلاف دولتی منجر خواهد شد و پس از آن دولت هم سقوط می کند. مجموعه این عوامل باعث شده است تا دولت اسرائیل در وضعیت بغرنجی قرار گیرد
5. استعفای "عیدیدت سلیمان" عضو حزب "یمینا" به رهبری نفتالی بنت از ائتلاف با دولت و فعالیت به عنوان عضوی از اپوزیسیون، باعث شد تا دولت اسرائیل اکثریت پارلمانی خود را از دست بدهد و هر لحظه در معرض ساقط شدن قرار گیرد. این درحالی است که یکی ادیگر از اعضای کنست (نیر اورباخ) ضمن ابراز نرگانی و تهدید به خروج از حزب یمینا، باعث شده است تا دولت بیش از هر زمان دیگری در معرض فروپاشی باشد.
به طور کلی شرکای اصلی در دولت اسرائیلی تمایلی به فروپاشی دولت ندارند و تلاش خود را هم برای این امر به کار می گیرند. به ویژه اینکه آنها کنار هم جمع شده اند تا فردی همچون نتانیاهو نتواند به عنوان نخست وزیر به قدرت بازگردد. اما ترکیب متنوع نیروهایی که کنار هم جمع شده اند، باعث می شود تا هر لحظه امکان شکست و ناکامی دولت وجود داشته باشد.
6. در مورد آن دسته از کشورهای عربی که از در عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی وارد شده اند نیز لازم به ذکر است که این کشورها به شدت نگران این هستند که تنش های جاری در سرزمین های اشغالی به یک رویارویی گسترده تبدیل شود؛ برای اینکه عادی سازی که آنها انجام داده اند امری سطحی و خلاف اراده ملت ها در این کشورها است و در نتیجه هر گونه تشدید اقدامات مقاومت در فلسطین، به معنای از دست رفتن پروژه عادی سازی و تحت فشار قرارگرفتن عاملان آن و نیز شکست برنامه های صهیونیستی، آمریکایی و غربی در سطح منطقه می شود.