نشریه اخبار و تحلیل‌های سه‌شنبه، ۳۰ فروردین ماه

نشریه اخبار و تحلیل‌ها word

نشریه اخبار و تحلیل‌ها pdf

▼حرف روز                  

آمادگي براي تهاجم!

سال جديد در حالي آغاز شده است که در صدر دستگاه اجرايي کشور، آیت‌الله سید ابراهیم رئيسي قرار دارد. سال پيش در چنين روزهايي نامزد موردعلاقه اصلاح‌طلبان بر صندلي قدرت تکيه زده بود و اينک اصلاح‌طلبان از عرصه قدرت بيرون مانده چشم‌انتظار روزهاي بازگشت مجدد به قدرت هستند.

نکات تحليلي: 1- اصلاح‌طلبان از یک‌سو چشم‌انتظار ثبت خطا و ناکامي در عملکرد دولت‌اند تا آن را بستري براي همگرايي اردوگاهي خود فراهم آورند. به همين خاطر است که با صراحت اعلام مي‌دارند: «اگر دولت رئيسي به همين رويه ادامه دهد تا تقریباً 6 ماه آينده بدنه اجتماعي اصلاح‌طلبان منسجم مي‌شود، اما اگر دولت موفق شود، ترميم اين رابطه قدري عقب خواهد افتاد»؛ و در اين مسير اميدوارند که برنامه‌هاي تحولي– اصلاحي دولت رئيسي نتیجه‌بخش نباشد، تا در اثر اين عدم موفقيت، بار ديگر ميدان‌دار فضاي سياسي کشور شده و خود را به‌عنوان ناجي معرفي کنند. 2- ناکامي‌هاي سياسي در اين جريان، ميل بخشي از فعالين اين اردوگاه را به کناره‌گيري از قدرت رسمي و رفتن به سوي قدرت غيررسمي و فعاليت اجتماعي را افزايش داده است؛ اصلاحات جامعه‌محور مدنظر این طیف، تلاشي است براي بسيج نيروها و آغاز حرکتي اجتماعي و فشار آوردن از پایين براي ايجاد تغييرات اساسي در ساختار قدرت که البته در اين ميان، خوانش‌هاي مختلفي از اين تغييرات وجود دارد که طيفي از ايده‌ها از اصلاحات درون حاکميت و تقويت مردم‌سالاري تا سکولاريزاسيون کردن حاکميت را در بر می‌گیرد! 3- اصلاح‌طلبان در مسیر انسجام‌بخشی، در حال آماده‌سازی گروه‌های رسانه‌ای خود هستند و قلم‌به‌دستانشان را بار ديگر گردآورده‌اند. در همين راستا است که روزنامه هم‌ميهن به پشتيباني و زیر نظر غلامحسين کرباسچي و با حضور برخي اصلاح‌طلبان مثل عباس عبدي، احمد زيدآبادي، افشين اميرشاهي و جواد روح به‌عنوان اعضاي شوراي سردبيري، کار خود را به‌زودی آغاز خواهد نمود؛ اقدامي که بي‌ارتباط با انتخابات اسفندماه 1402 نيست. 4- تهاجم به دولت ازجمله اقداماتي است که سناريوي آن مدتي است کليد خورده است. در همين راستا است که تئوريسين مشهور اصلاح‌طلبان قلم‌به‌دست گرفته و دولت سيزدهم را "دولت آماتور" ناميده که ناتوان از حل مشکلات کشور است. اين در حالي است که آنچه اتفاق افتاده را بايد ذيل عنوان چرخش نخبگان ارزيابي کرد که اتفاقاً در عالم سياست يکي از مؤلفه‌های مهم توسعه سياسي است. اتهام آماتور بودن شگرد رسانه‌اي است که با هدف تخريب و تحقير دولت منتخب مردم زده مي‌شود. ضمن آنکه اذهان عمومي خاطرات تلخ هشت سال دولت حرفه‌اي موردحمایت اصلاح‌طلبان را از خاطرشان بيرون نکرده‌اند. (نویسنده: مهدي سعيدي)

▼گزارش روز                        

نقش سپاه در توافق وین

یکی از اقدامات آمریکا در مذاکرات وین، شانتاژ و پروپاگاندای خبری برای تأثیرگذاری بر مذاکرات است. یکی از کارکردهای این خبرسازی‌ها، ایجاد جو روانی برای پذیرش خواسته‌هاست که بخشی از دیپلماسی عمومی آمریکا محسوب می‌شود.

گزاره‌های خبری: دیروز خبری از سوی یک رسانه لبنانی مطرح شد مبنی بر آنکه دولت بایدن پذیرفته سپاه پاسداران را از لیست تروریسم بردارد، به شرط آنکه ایران تعهد دهد دست از انتقام عاملین شهادت حاج قاسم سلیمانی بردارد! همچنین خبری دیگر در برخی رسانه‌های خارجی منتشر شده است که دولت بایدن پیشنهاد داده، در صورت پذیرش ایران، آمریکا در عوض تحریم چند فرمانده عالی‌رتبه سپاه، حاضر به برداشتن نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی است. امکان انتشار این دست خبرسازی‌ها طی روزهای آتی نیز متصور است که خیلی قابل‌اعتنا نیست؛ اما دراین‌بین سؤال اصلی این است که سپاه چه نقشی در ساختار اقتصادی و متعاقباً توافق وین دارد که جمهوری اسلامی تأکید فراوانی روی برداشته شدن نام آن از فهرست کذایی دارد؟

گزاره‌های تحلیلی: اولین علت را باید در تقلیل تأثیر تحریم‌ها از سوی سپاه دانست؛ در دوره تحریم‌های حداکثری، سپاه تلاش کرد تا با استفاده از تجارب خود، اثر تحریم‌ها در زندگی و معیشت مردم را کاهش دهد؛ سپاه در تولید بنزین با تکمیل سه فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی در منطقه غرب آسیا، اثر مهمی در بی‌اثر کردن تحریم بنزین و کم اثر کردن تحریم فروش میعانات گازی داشته است. علت دوم این است که سپاه با اقداماتی مانند انتقال ارز به داخل کشور و انتقال تجهیزات صنایع مختلف، علاوه بر برداشتن آثار سوء تحریم‌ها، موجب کمک به نظام برای دور زدن تحریم‌ها شده است. بر همین اساس است که دولتمردان آمریکایی به دنبال جلوگیری از دور زدن تحریم‌ها توسط سپاه هستند تا بدین طریق معیشت مردم را در تنگنای بیشتری قرار دهند. راجر ویلیامز، یکی از نمایندگان آمریکا درباره لزوم تداوم اقدامات این کشور علیه سپاه می‌گوید: «حرف من این است که فشار را بر رهبران ایران و مؤسسات مالی حفظ کنید تا مطمئن شویم سپاه و مؤسسات مالی مرتبط با آن در تحریم‌ها رخنه ایجاد نکنند و آن را دور نزنند!». مارشال بیلینگزلی، رئیس و دستیار معاون خزانه‌داری آمریکا نیز می‌گوید: «یکی از کارهایی که آن‌ها (ایرانی‌ها) باید انجام دهند این است که باید یک چارچوب قانونی ایجاد کنند و برای توقف تأمین مالی تروریسم پاسخگو باشند و آن‌قدر اصرار می‌کنیم تا قوانین مقابله با پول‌شویی را تصویب و اجرا کنند. باید علیه بخش مالی آن‌ها اقدام مقابله‌ای انجام دهیم». این بیان بیلینگزلی از تأمین مالی تروریسم و یا پول‌شویی، برگردان‌شده همان واقعیت دور زدن تحریم‌ها توسط سپاه است که fatf قصد دارد با در اختیار گرفتن مبادلات پولی و مالی کشورمان، مانع تحقق این روند شود. به‌عنوان علت سوم، باید گفت که فراتر از این، آمریکایی‌ها به دنبال این هستند تا با نگه‌داشتن نام سپاه در لیست تروریسم، منفذی را برای برگشت دوباره تحریم‌های سایر اجزای نظام به بهانه همکاری با سپاه باز بگذارند؛ تجربه‌ای که در لبنان علیه حزب‌الله لبنان پیاده کردند و هر فرد یا نهادی به بهانه ارتباط با حزب‌الله تحریم شد؛ در صورت اجرای این سیاست آمریکایی در کشور نیز شاهد خودتحریمی در درون نظام خواهیم بود که علاوه بر تحریم‌های بیرونی، وزن عوامل داخلی در افزایش فشارهای اقتصادی بر مردم را افزایش خواهد داد.

نکته پایانی: آمریکایی‌ها می‌دانند که فشار حداکثری و تحریم‌ها نتوانسته منجر به تغییر نظام اسلامی ایران شود، بلکه مانند بومرنگ کمانه کرده و با مسائلی مانند افزایش قیمت انرژی، به خود آن‌ها ضربه زده؛ لذا مجبور به مذاکره و توافق هستند؛ اما با فرسایشی کردن مذاکرات و اقدامات جهت‌دار رسانه‌ای، تلاش دارند منافذی را برای بازگشت مجدد تحریم‌ها باز بگذارند که با تیزبینی دستگاه دیپلماسی و حاکمیت تا به امروز موفق نبوده‌اند. (نویسنده: اکبر کریمی)

▼ اخبار

پیام ایران به رژیم صهیونیستی: آرامتان نمی‌گذاریم!

رئیس‌جمهور در سخنرانی دیروز خود در مراسم رژه ارتش، گفت: «پیام ما به رژیم صهیونیستی این است که اگر به دنبال عادی‌سازی در روابط با کشور‌های منطقه هستید، کوچک‌ترین حرکت شما از دید نیرو‌های امنیتی و مسلح ما پنهان نخواهد بود. بدانید در این حرکت، مقصد نیرو‌های مسلح ما مرکز رژیم صهیونیستی خواهد بود. کوچک‌ترین تحرکی از ناحیه دشمنان از چشمان تیزبین نیروهای مسلح ما هرگز مخفی نیست. شکست مفتضحانه سرنوشت کسانی است که می‌خواهند با نظام مقدس جمهوری اسلامی در بیفتند». رسانه‌های خارجی، این بخش از سخنان رئیسی را به طور گسترده بازتاب دادند؛ خبرگزاری فرانسه نوشت: «رئیس‌جمهوری ایران روز دوشنبه هشدار داد که نیروهای مسلح این کشور به دشمن اصلی ایران یعنی اسرائیل اجازه نخواهند داد که در صورت هرگونه اقدامی، آرام بگیرد». خبرگزاری رویترز نوشت: «رئیسی می‌گوید ایران قلب اسرائیل را هدف قرار می‌دهد، اگر اسرائیل اقدامی علیه ایران انجام دهد». خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز تیتر زد: «تهران به اسرائیل درباره کوچک‌ترین تحرکی علیه ایران هشدار داد. رئیسی گفت، قدرت نظامی ایران بازدارنده است».

وقتی تاریخ نوکری تمام می‌شود!

«وال‌استریت ژورنال» گزارش داد که عربستان سعودی منصور هادی، رئیس‌جمهور خودخوانده یمن را که مدتی پیش از سمت خود کناره‌گیری کرده بود، در خانه‌اش بازداشت و ارتباطات او را محدود کرده‌ است. این روزنامه به نقل از یک مقام سعودی مدعی شده که منصور هادی از زمان کناره‌گیری اجباری از مسئولیت، در بازداشت خانگی به سر برده و از دسترسی به تلفن نیز منع شده است. اوایل ماه جاری میلادی، منصور هادی با صدور تصمیمی مبنی بر انتقال قدرت به شورای رهبری، استعفای خود را اعلام کرد. البته این اقدام سعودی‌ها مسبوق به سابقه نیز هست در سال ۲۰۱۷، آل سعود سعد حریری نخست‌وزیر اسبق لبنان را در هنگام سفر به عربستان، در ریاض حبس و مجبور به استعفای از این سمت نمود. سفری که بعدها به سفر وحشت معروف شد و مشخص شد که پس از مراجعت حریری به لبنان، پسر و دختر او توسط سعودی‌ها گروگان گرفته شده بودند. این‌گونه برخوردها نشان می‌دهد که ظاهراً یک رویکرد مشابه در بین آمریکا و دنباله‌های به‌اصطلاح متحدش وجود دارد و آن‌هم این است که پس از اتمام تاریخ‌مصرف وابستگانشان، آن‌ها را به زباله‌دان می‌اندازند. مسئله‌ای که درباره محمدرضای پهلوی به‌عنوان یک مهره کاملاً وابسته به آمریکا رخ داد و آمریکایی‌ها پس از انقلاب اسلامی حتی حاضر به پذیرش و مداوای محمدرضا نشدند و او در غربت و بر اثر بیماری مرد.

نقش آمریکا در تحولات پاکستان

«سعدالله زارعی» کارشناس مسائل بین‌الملل درباره تحولات سیاسی در پاکستان و تغییر نخست‌وزیر در این کشور، اظهار داشت: «نخست‌وزیر در پاکستان قدرت دوم است و اگر چنانچه دستگاه اطلاعاتی این کشور جدای از ارتش فرض شود، نخست‌وزیر قدرت سوم در پاکستان محسوب می‌شود؛ لذا همیشه این قدرت در وضعیت مخاطره‌آمیز قرار دارد. آمریکایی‌ها نفوذ اساسی در پاکستان دارند و نفوذ آنان هم از طریق ارتش بوده و این موضوعی است که از قدیم بوده و چیز جدیدی هم نیست». بااین‌حال به نظر این کارشناس مسائل بین‌الملل، کنار گذاشته شدن عمران خان، بیش از آنکه او ادعا کرده، یک کودتای نرم آمریکایی باشد، ناشی از اختلافات در درون پارلمان این کشور و اختلاف ارتش با دولت خان بوده است؛ در قانون پاکستان، «فرماندهی نیروهای مسلح در اختیار نخست‌وزیر است اما به معنای این نیست که نخست‌وزیر بر ارتش این کشور تسلط دارد. ارتش قدرت خودش را دارد. به همین خاطر هم نخست‌وزیری که با سیاست‌های ارتش مخالفت کند، توسط ارتش به کنار زده می‌شود، حالا یا به‌وسیله کودتا یا به شکلی که مسالمت‌آمیز باشد». وی در پاسخ به این سؤال که آیا تغییر نخست‌وزیر در پاکستان می‌تواند خللی در روابط تهران و اسلام‌آباد ایجاد کند، توضیح داد: «دولت در پاکستان بیشتر تحت تأثیر فضاهای بین‌المللی و منطقه‌ای بوده و لذا بعید به نظر می‌رسد که تغییری در این موضوع داده شود. در دوره عمران خان هم شاهد یک روابط گرمی بین ایران و پاکستان نبودیم. پاکستانی‌ها همیشه در بازی بین ایران و عربستان، بین ایران و ترکیه و بین ایران و آمریکا یک وضعیت مردد داشتند و وضعیت باثباتی نداشتند».

اخبار کوتاه

◄ توافق بلندمدت ایران با روسیه برای تأمین کالاهای اساسی/ رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: «پیش‌بینی می‌کنیم جنگ روسیه طولانی شده و تحریم‌های دامنه‌داری در این حوزه تحمیل خواهد شد. در این رابطه، بحث امنیت غذایی، تأمین روغن، گندم و جو اولویت‌بندی شد و در این راستا توافق بلندمدتی برای تأمین این اقلام در دستور کار قرار گرفت و از این لحاظ اقدامات لازم در هماهنگی با طرف روس انجام شده است».

◄ جایگاه ایران در بدهی خارجی!/ بدهی خارجی ایران در پایان بهمن‌ماه سال گذشته، ‌به رقم ۸ میلیارد و ۸۸۵ میلیون دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۹ معادل 1.4 درصد کم شده است. کشورمان با ثبت این میزان بدهی خارجی، در جایگاه صد و دهمین کشور بدهکار جهان قرار گرفته است. رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر مسئولان نظام با معظم له ایراد شد، فرمودند: «بدهی ما صفر نیست، امّا نزدیک صفر است». به لحاظ میزان بدهی (8.885 میلیارد دلار) و نسبت بدهی خارجی به تولید ناخالص داخلی که یک درصد برآورد می‌شود، در مقایسه با دیگر کشورها، بدهی کشورمان تقریباً هیچ محسوب می‌شود.

◄ خط تولید سیگار خارجی که روحانی افتتاح کرد!/ سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: «طبق گزارش مدیر عامل شرکت دخانیات، سهم این شرکت از بازار ایران از  85 درصد به حدود 10 درصد کاهش یافته و تعداد کارگران این شرکت از 10 هزار نفر به 4 هزار نفر تقلیل یافته است. علاوه بر این، سطح زیر کشت توتون در کشور ا‌‌‌‌‌‌‌‌ز 9 هزار هکتار به هزار هکتار کاهش یافته است. مهم‌ترین علت این وضعیت، ورود سیگارهای خارجی به بازار ایران است. همچنین بر اساس این گزارش، رئیس‌جمهور سابق برای راه‌اندازی خط تولید سیگار خارجی ارز ۴۲۰۰ تخصیص داده و بعد خودش این خط تولید را افتتاح کرد».

◄ پوتین: از فلسطین حمایت می‌کنیم!/ رئیس‌جمهور روسیه در تماس تلفنی با رئیس تشکیلات خودگردان گفت: «روسیه از مسئله فلسطین در همه محافل بین‌المللی حمایت سیاسی می‌کند. اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی مانع از دسترسی آزادانه نمازگزاران به مسجدالاقصی می‌شود و لزوم احترام به جایگاه تاریخی موجود بیت‌المقدس الزامیست». رژیم صهیونیستی در ماجرای بحران اوکراین، حمایت سرسختانه‌ای از سیاست‌های زلنسکی داشته و گفته می‌شود هدف قرار گرفتن ناو روسی طی روزهای اخیر نیز به‌وسیله موشک‌های صهیونیستی انجام گرفته است. به نظر می‌رسد این نوع رفتارهای رژیم صهیونیستی، سیاست‌های دولت روسیه در قبال آن را کاملاً دچار تغییر کند.

◄ هشدار ایران به بحرین/ کشور بحرین دو پایگاه شیخ عیسی و الجفیر را در اختیار ارتش تروریستی رژیم صهیونیستی برای جاسوسی و اقدامات ضد امنیت ملی جمهوری اسلامی در نزدیکی مرزهای آبی ایران قرار داده است. ایران صریحاً اعلام کرده است که در جهت حفظ امنیت ملی داخلی و خارجی خود، هیچ‌گونه تهدید خارجی را بالأخص در خاک همسایه تحمل نخواهد کرد.