رخنه در نظام انگیزشی

در عصر نبرد اراده، هر طرفی كه اراده‌اش زودتر ضعیف شود، شكست خواهد خورد.در واقع، در جدال اراده‌ها، تفوق و برتری، موقعی حاصل می‌شود که تأثیر روانی معین و مشخصی بر روی دشمن محسوس شود و آن هنگام است که او متقاعد می‌شود شروع یا ادامه جنگ و ستیز بی‌فایده خواهد بود.(بوفِر، 1366: 31‌ـ33) از نظر رهبر معظم انقلاب، این اتفاق زمانی رخ خواهد داد که ایمان و انگیزه آن ملت فرو ریزد: «مهم‌ترین سنگر یک انسان، ایمان و انگیزه و عشق اوست. نباید اجازه دهید این سنگر را در دل‌ها فرو بریزند و از بین ببرند.»(1380/7/4) از مهم‌ترین آثار شکسته شدن اراده ملت هم این است که تنها راه حل وضعیت را در کنار گذاشتن اصول و ارزش‌های خود و هضم شدن در نظام سلطه ببیند. در واقع، از منظر رهبر معظم انقلاب، دشمن می‌خواهد: «ملّت ایران را به این نتیجه برساند که بن‌بست است، راه‌حل وجود ندارد مگر پناه بردن به آمریکا و زانو زدن در مقابل آمریکا.»(1397/6/15) هدف مهم دیگری که بازیگران نفوذ در پناه ناامیدسازی جامعه دنبال می‌کنند، شکاف انتظاراتی توأم با ناامیدی برای ایجاد بی‌ثبات‌سازی و تعمیق شکاف دولت‌ـ ملت است. این هدف برگرفته از نظریه جامعه‌شناختی «تد گر» است که می‌گوید: هرگاه بین آنچه افراد حق خود دانسته و انتظار دارند برآورده شود، با میزان توانایی آنها در برآوردن آن انتظارات، فاصله و شكاف افتد، انتظارات مردم تحت شرایطی به سمت اعتراض تمایل پیدا می‌كند.(تدگر، 1388: 47) بازیگران نفوذ با توسل به این یافته، تلاش می‌کنند حداقل سه کار اساسی برای آماده کردن بروز شکاف انتظاراتی تحمل‌ناپذیر را با توسل به ناامیدسازی انجام دهند تا مردم در برابر نظام سیاسی قرار گرفته و به نافرمانی مدنی روی آورند.
یک‌ـ آنها از طریق رسانه‌ها و تکنیک‌های عملیات روانی تلاش می‌کنند در شرایطی که توانایی‌های ارزشی حاکمیت(قدرت تأمین و ارضای نیازهای مادی معنوی جامعه) ثابت است، داشته‌های مردم را پایین نشان داده و انتظارات ارزشی را به قدری بالا ببرند که شکاف میان مردم‌ـ حاکمیت به صورت شدید فعال شود.
دوـ آنها از طریق عوامل مؤثر اطلاعاتی سعی می‌کنند در شرایطی که انتظارات با شیب ثابت و مثبت(ملایم) پیش می‌رود، توانایی حاکمیت در برآوردن ارزش‌ها را رو به اضمحلال نشان دهند.(الگوی محرومیت صعودی) و از این رهگذر به جنبش‌سازی و مدیریت نافرمانی مدنی نایل آیند.
سه‌ـ مهم‌تر از همه، خاموش کردن نور امید در شرایط مزبور است. جامعه زمانی دست به عصیان و اعتراض خیابانی می‌زند که هر نوع امید برای اصلاح وضع موجود و آینده بهتر از رهگذر نظام مستقر را از دست بدهد. رهبر معظم انقلاب در تحلیلی در سخنرانی اول سال حرم مطهر رضوی در سال 1386 به این موضوع به طور دقیق و مبسوط اشاره کرده‌اند.