سرنوشت متن پیشنهادی اتحادیه اروپا!

جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین در پی آن بود تا دو هدف اساسی، نسبت معین و معناداری با واقعیت پیدا کند؛ نخست اینکه هیچ موضوعی نباید به‌عنوان‌ اهرم فشار در آینده علیه ایران باقی بماند؛ به‌عبارت‌دیگر مباحث پادمانی به‌صورت کامل تعیین تکلیف شود. دوم، رفع تحریم‌ها بایستی باثبات و پایدار باشد؛ به این معنا که شرکت‌ها و فعالان اقتصادی از روابط و انعقاد قرارداد با ایران اطمینان لازم را پیدا کنند.

عدم پذیرش خواست منطقی ایران مبنی بر حفظ پایداری رفع تحریم‌ها معنای دیگرش آن است که آمریکا به دنبال حفظ اثربخشی تحریم‌ها حتی پس از انعقاد توافق است.

ایران با قاطعیت چنین چیزی را نخواهد پذیرفت. طرف مقابل بایستی میان گذشته و آینده یکی را انتخاب کند

انتخاب ایران، آینده است؛ نمی‌توان از یکسو مدعی حل‌وفصل مسائل گذشته شد و ادعای حرکت به سمت آینده را داشت و از دیگر سو ادعاهایی واهی مربوط به گذشته را برای اعمال فشار در آینده علیه ایران باقی گذاشت.

به‌طور طبیعی هنوز زود است که بتوان قضاوت نهایی و قطعی درباره نتایج نشست وین ارائه کرد. درباره مذاکرات وین و متنی که از سوی هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا پیشنهاد شده است، دو رویکرد کلی قابل ارزیابی است؛ همه کشورهای طرف مذاکرات به غیر از ایران متن ارائه شده را متنی معرفی کرده‌اند که می‌توان حول آن توافق هسته‌ای را احیاء کرد.

نماینده روسیه درباره متن مذاکرات هسته‌ای مدعی شد متن بد نیست و یک سازش بسیار معقول است.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که دولتش آماده است تا به‌سرعت توافق احیای برجام بر اساس پیشنهادات ارائه شده توسط اتحادیه اروپا را امضا کند.

در این میان در جمهوری اسلامی ایران هیچ مقام مسئولی تاکنون درباره متن پیشنهادی به شکل سلبی و یا ایجابی اظهارنظر نکرده است. هرچند نمی‌توان منکر برخی پیشرفت‌ها در مذاکرات وین شد؛ اما منطقی است که ایران تا زمانی‌که سطح معقولی از انتظارات و توقعات مورد نظرش در متن پیشنهادی تحقق پیدا نکند، به‌طور قاطع اعلام نظر ننماید.

با همه آنچه از ارزیابی اولیه درباره متن پیشنهادی گفته شد؛ اما واقعیت آن است که هنوز نمی‌توان در دنیای سیال و پرنوسان سیاست و مذاکراتی که متغیرهای متنوع در آن دخالت دارد، از هیچ امر قطعی و یقین‌آور درباره حصول توافق سخن گفت؛ اما می‌توان به دو نکته با اطمینان بیشتری پرداخت؛

یکی آن‌که وین شاید آخرین ایستگاه مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای باشد.

دوم اینکه کشورهای طرف مذاکرات هیچ‌گاه به اندازه مقطع کنونی به احیای توافق نزدیک نبوده‌اند.

(نویسنده: عزیز غضنفری)