در سالگرد خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان، به نظر میرسد آمریکاییها درسی از 20 سال حضور و فعالیت در افغانستان نگرفتهاند[...]
در سالگرد خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان، به نظر میرسد آمریکاییها درسی از 20 سال حضور و فعالیت در افغانستان نگرفتهاند و دقیقاً در حال تکرار همان اشتباهاتی در اوکراین هستند که پیش از این در افغانستان مرتکب شده بودند. 20 سال حضور نظامی آمریکا در افغانستان و تلاش برای شکل دادن به سیستم حکومتی جدید در این کشور، سبب صرف میلیاردها دلار از جیب مالیاتدهندگان آمریکایی به سازمانها و مؤسساتی شد که مشخص نیست آیا این منابع مالی را واقعاً صرف آموزشهای سیاسی و نظامی به افغانستان کردهاند یا نه. میزان فساد گسترده مالی در ارتش آمریکا در زمان حضور در افغانستان به حدی بود که حتی سازمانی که وظیفه نظارت بر فعالیتهای مالی ارتش را داشت نیز خود در منجلاب فساد اقتصادی گرفتار شد!
پایگاه خبری «نیوزویک» هفته گذشته در گزارشی نگرانیها درباره کمکهای نظامی و مالی آمریکا به اوکراین را بررسی و خاطر نشان کرد نگرانیهای جدید از این مسئله است که به احتمال زیاد اشتباهات در افغانستان، حالا قرار است در اوکراین نیز ادامه یابد. بر این اساس، نیوزویک گزارش کرده است، «آمریکا دستکم ۱۳۴ میلیارد دلار برای تقویت دولت وقت افغانستان صرف کرد و گزارشی دفتر بازرس ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) در سال ۲۰۲۰ نشان داد که حدود ۱۹ میلیارد دلار از ۶۳ میلیارد بودجه بررسی شده، صرف فساد و سوءاستفاده شده است. بودجه دیگری هم وقتی طالبان در سال ۲۰۲۱ روی کار آمد، گم شد. امروز بسیاری از کارشناسان هشدار دادهاند که اگر نظارت دقیقی در کار نباشد، ممکن است کمکهای آمریکا به اوکراین هم سرنوشت مشابهی داشته باشند.»
بایدن به تازگی بسته کمکی جدیدی با ارزش یک میلیارد دلار را تصویب کرد. این بخشی از بودجه ۴۰ میلیارد دلاری آمریکا برای کمک به اوکراین است که در ماه مه در کنگره این کشور تصویب شد. به نظر میرسد، دولت بایدن در تلاش است تا بودجه 40 میلیارد دلاری دیگر را نیز از مجلس برای اوکراین طلب کند. با این حال، بنا بر برخی اسناد و گزارشها، تاکنون تنها یک سوم از این کمکهای مالی به دست اوکراین رسیده و بقیه آنها در مکانی نامعلوم هزینه شده یا گم شده است.
دولت آمریکا مانند اقدامی که در افغانستان انجام داد، از همان ابتدا، نهادهای نظارتی را برای نظارت بر چگونگی هزینهکرد این منابع خبر نکرد و حالا با گذشت چند ماه از آغاز جنگ و ارسال کمکهای مالی و تسلیحاتی به اوکراین، به نظر میرسد بیش از هر زمان دیگری، آمریکا نیازمند ارسال ناظران و بازرسان به اوکراین است که مشخص کنند این منابع در چه زمینههایی هزینه شدهاند.
نیروهای نظامی آمریکا با بهانههای مرتبط به امنیت اطلاعات، از دادن اطلاعات به سازمانهای نظارتی در آمریکا خودداری میکنند و همین مسئله بر پیچیدگی فعالیتها و فسادهای اقتصادی موجود در ارتش ایالات متحده افزوده است.
آمریکا همچنین تا به حال هیچ بازرس ویژهای را برای بررسی اقدامات نیروهای نظامی در اوکراین تعیین نکرده و این بر گمانهها در مورد شکل گرفتن حلقه فساد جدید در ارتش این کشور افزوده است.
تحلیلگران آمریکایی هشدار میدهند، نظارت نکردن صحیح بر هزینهکرد بودجههای اوکراین میتواند یادآور خاطرات در افغانستان و حتی سوریه باشد: «این تجربه افغانستان است، جایی که طالبان بخش زیادی از تسلیحات آمریکا را در اختیار گرفت و در عراق و سوریه که سلاحهای فراوانی که قرار بود به دست شرکای آمریکا در میدان نبرد برسد، سر از انبارهای تسلیحاتی داعش درآورد.» اوکراین نیز به نظر میرسد چندان تمایلی به بازرسی از این بودجهها ندارد. دولت اوکراین با گزارشهایی مبنی بر سوءاستفاده از بودجههای کمکی آمریکا به شدت مخالفت میکند. به تازگی شبکه سیبیاس گزارش داد که تنها ۳۰ درصد از کمکهای آمریکا به خطوط مقدم جنگ اوکراین میرسد. دیمیتری کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین در واکنش به این گزارش خواستار انجام تحقیقات درباره مسئولان انتشار آن شد.
اوکراین در ردهبندی «شاخص ادراک فساد» سازمان شفافیت بینالملل، با ۳۲ امتیاز از ۱۰۰ امتیاز، در جایگاه ۱۲۲ قرار دارد. این کشور که در سال ۱۹۹۱ از اتحاد جماهیر شوروی اعلام استقلال کرد، از دیرباز با فساد درگیر بوده و حمله روسیه در ۲۴ فوریه سال جاری، این مشکل را تشدید کرده است.