هفته گذشته محمدحسن نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور اعلام کرد، ماهواره «آیات» در آینده نزدیک با حضور رئیسجمهور به فضا پرتاب میشود[...]
هفته گذشته محمدحسن نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور اعلام کرد، ماهواره «آیات» در آینده نزدیک با حضور رئیسجمهور به فضا پرتاب میشود. او درباره اهمیت پرتاب این ماهواره گفت: «این ماهواره قرار است در مدار زمین قرار بگیرد و در ارتباط با حوادثی از جمله سیل، زلزله و رانش زمین اطلاعات را در اختیار ما قرار دهد.» اهمیت پرتاب ماهواره آیات از آن روست که قرار است حوادثی از جمله سیل، زلزله و رانش زمین را رصد کند و از سویی دیگر با توجه به پرتاب ماهواره خیام به منزله ماهواره سنجشی از سوی سازمان فضایی کشور به نظر میرسد تصاویر ارسالی از این ماهواره هم قرار است به تکمیل اطلاعات «خیام» کمک کند.
عزم جدی ایران در پرتاب ماهوارههای سنجشی نشان میدهد، جمهوری اسلامی قصد دارد در دریافت دادههای محیطی و پایش آنها به یک چرخه کاملاً در اختیار خود برسد و دادههای خام را از مبدأ به دست آورد و از دادههای اشتراکی کمتر استفاده شود. رئیس سازمان فضایی ایران اوایل مرداد اشاره کرده بود که سه ماهواره سنجشی ایران آماده پرتاب است. حوزههای علوم فضایی با توجه به مداری که ماهوارهها در آن قرار میگیرند، کاربردهای بسیار متنوعی دارند و ماهوارههایی که در مدارهای پایین قرار میگیرند، کاربردهای سنجشی آنها بسیار حائز اهمیت است. کاربردهای سنجشی ماهوارهها عمدتاً به بحثهای پایش زمین از فضا مربوط میشود و با توجه به اینکه سرعت گردش ماهواره در مدار بسیار بالاست و تقریباً در ارتفاع پایین (حدود ۵۰۰ کیلومتر) قرار میگیرند، این ماهواره طی هر ۶۰ تا ۱۰۰ دقیقه، زمین را یک بار پیمایش میکند. میتوانیم با کمک این ماهواره، تصاویر بسیار به روز، دقیق و در لحظهای را از سطح زمین داشته باشیم.
امروزه علوم داده و پایش کلاندادهها به یک بحث داغ در علم فناوری تبدیل شده است و با استفاده از دادههایی که از ماهوارههای سنجشی به دست میآید، میتوان بسیاری از فرآیندها را نه تنها بهبود بخشید؛ بلکه متحول کرد. در واقع علوم فضایی کاربردهای مختلفی در حوزههای متفاوت، از جمله پایش مخاطرات طبیعی، برآورد سطح زیر کشت محصولات کشاورزی، پایش مرزها، ترافیک جادهای، دریاها و بنادر، پایش منابع آبی، اکتشافات معدنی و... دارد که این کاربردها برای این کلاس از ماهوارهها متصور است. برای تصور مکانی که این ماهوارهها قرار میگیرند، باید گفت در مدارهای با ارتفاع بالاتر از ماهوارههای سنجشی، ماهوارههای ناوبری قرار میگیرند که معمولاً برای تعیین موقعیت و زمانیابی دقیق استفاده میشود که فناوری خاص خودش را دارد. در مدارهای با ارتفاع ۳۶ هزار کیلومتری هم ماهوارههای مخابراتی قرار میگیرند که خدمات رادیو تلویزیونی، ارتباطی و اینترنت ماهوارهای را ارائه میکند.
در یک سال گذشته با روی کار آمدن سیزدهم، نگاه ویژهتری به برنامههای فضایی ایران شکل گرفته است که نتیجه آن را در برنامهریزی برای پرتاب ماهوارههایی میبینیم که برخی از آنها پروژههای معطل مانده چند سال گذشته بودهاند. کشورمان ایران قصد دارد در یک برنامه فضایی 10 ساله تا سال 1410 به دانش ویژهای در ساخت و پرتاب و خودکفایی در ماهواره برسد و دانش بومی را در این زمینه توسعه دهد. صنعت ماهواره یکی از مهمترین صنایعی است که پشتیبانی شرکتهای دانشبنیان از آن بازکننده گرههای بسیاری خواهد بود؛ برای نمونه، هنوز ماهواره مخابراتی که بتواند در مدار ژئو قرار بگیرد و در آن مدار به ما خدمت دهد، نداریم که با کمک شرکتهای دانشبنیان و نگاه ویژه به جوانان، در آینده این هدف هم قابل دسترس شده است.
اما با توجه به اینکه ماهوارهها در آینده ایران نقش پررنگتری از گذشته خواهند داشت و از پرتابهای موفقیتآمیز آنها بیشتر خواهیم شنید، رسانههای خبرپراکن و دشمنان نظام جمهوری اسلامی با هر پرتاب ماهوارهای برچسبی مبنی بر استفاده نظامی به آن خواهند زد! تا جایی که حتی ماهواره خیام را که چندی پیش پرتاب شده بود، ماهوارهای کاملا جاسوسی میدانستند! ترسی که بر دل این دشمنان افتاده، یادآور حالتی است که سنگ را بلند کنی، سگ حساب کار دستش میآید و با پرتاب ماهوارههای ایرانی روز به روز حساب کار بیشتر دست دشمنانی، مانند عاریهنشینان صهیونیستی خواهد آمد. هدفی که با پرتاب این ماهوارهها دنبال میشود، کاملا شفاف است، مدیریت مسائل مرتبط با کشاورزی، شناسایی گستره جنگلها، خشکسالیها، تشخیص و وضعیت گیاهان یک منطقه، مدیریت حوادث غیرمترقبه؛ درواقع هنگامی که حوادثی، مانند سیل رخ میدهد اگر بخواهیم برای تشخیص صدمات این حوادث از مناطق آسیبدیده بازدید کنیم قطعاً دقت لازم را نخواهیم داشت، اما با استفاده از ماهوارههای سنجشی میتوانیم این مسائل را با دقتی ویژه مدیریت کنیم، بررسی وضعیت معادن و مدیریت مرزهای کشور و دهها کاربرد دیگر که همه به رشد و شکوفایی کشور کمک خواهند کرد؛ اما سؤال اینجاست در حالی که جمهوری اسلامی یک ماهواره کاملاً انساندوستانه برای مردم خود و حتی مردم منطقه به فضا میفرستد که نتیجه آن رشد و بهرهبرداری بهتر از منابع و فرصتهاست، دشمنان نظام چه کارهای ضدانسانی در کنار مرزها و همسایگی ما علیه مردم تدارک میبینند و دیدهاند که نگران لو رفتن آن هستند؟ اینکه بیشترین پایگاههای تروریستهای آمریکایی در خارج از آمریکا، اطراف کشور ماست یا بیشترین هزینه برای تجهیز گروههای تجزیهطلب و جاسوس در اطراف مرزهای ایران به وسیله صهیونیستها انجام میشود و شاید چنین ماهوارههای دست دشمنان را رو کند، مشکل ماست یا دشمنان ما؟ این نگرانی که رسانهها از برنامه فضایی ایران دارند یک اقرار به گناه بدون بازجویی است و شاید این دشمنان از ترس لو رفتن، مجبور شوند اندکی جلوپلاسشان را جمع کرده و دورتر شوند!