بمب کثیف اوکراین

در طول چند هفته گذشته، نگرانی بزرگ کشورهای غربی، احتمال استفاده روسیه از بمب اتم در جنگ با اوکراین بود. آمریکا و سران کشورهای اروپایی، با استفاده از انواع و اقسام ترفندهای رسانه‌ای، بارها روسیه را به تمایل شدید برای استفاده از سلاح اتمی در اوکراین متهم کردند. آنها می‌گفتند در صورتی که روسیه از سلاح اتمی در اوکراین استفاده کند، آنها نیز نیروهای نظامی خود را به اوکراین فرستاده و به احتمال زیاد دنیا باید شاهد جنگ جهانی سوم و البته آغاز جنگ اتمی باشد. با این حال، خبرها یکباره در هفته گذشته تغییر کرد و حالا نگرانی عمده درباره این مسئله است که اوکراین به استفاده از سلاح‌های شبه اتمی یا به اصطلاح «بمب‌های کثیف» در این جنگ رو بیاورد.
نماینده دائم روسیه در سازمان ملل طی نامه‌ای به «آنتونیو گوترش» گفت: «مسکو حمله احتمالی اوکراین از طریق «بمب کثیف» را به عنوان «تروریسم هسته‌ای» تلقی خواهد کرد. روسیه معتقد است اوکراین به دلیل از دست دادن سرزمین‌های خود، به دنبال استفاده از این بمب برای بازگرداندن اعتماد به نفس خود در مقابله با مسکو است.» خبرگزاری ریانووستی روسیه پیشتر از نام دو محل نسبت به وجود این بمب‌ها گزارشی تهیه کرد که یکی از آنها کارخانه غنی‌سازی مواد معدنی در منطقه «دنیپروپتروفسک مرکزی» و دیگری مؤسسه تحقیقات هسته‌ای در کی‌یف است.
بمب کثیف، بمبی است که در آن از یک انفجار غیرهسته‌ای برای پراکندن مواد پرتوزا و آلایش هسته‌ای محیط استفاده می‌شود. اگر چه در بمب کثیف از انفجار هسته‌ای استفاده نمی‌شود، اما به دلیل آلوده کردن محیط به مواد رادیواکتیو آنها را جزء سلاح‌های هسته‌ای به شمار می‌آورند.
بمب اتمی هم آلودگی رادیواکتیو ایجاد می‌کند، اما پس از انفجار مهیب هسته‌ای که قدرت ویرانگری‌اش به شرح و بسط نیازی ندارد. از آنجا که در بمب کثیف خبری از این انفجار عظیم نیست، انتظار کشتاری همچون بمب هسته‌ای هم از آن نمی‌رود؛ اما این بمب اخلال بزرگی در میدان نبرد ایجاد خواهد کرد و اثرات روانی گسترده‌ای دارد.
گاهی در دکترین نظامی از بمب‌های کثیف به منزله سلاحی دفاعی یاد می‌شود که با ایجاد منطقه ممنوعه جلوی ورود نیروهای دشمن به یک ناحیه را می‌گیرد. بمب کثیف در رده سلاح‌های کشتار جمعی دسته‌بندی نشده است؛ اما نمی‌توان اثرات عمیق روانی و اقتصادی آن را نادیده گرفت. استفاده از این بمب وحشت گسترده و هزینه بسیار پاکسازی محیط آلوده شده و درمان قربانیان را در پی خواهد داشت.
«واسیلی نبنزیا» نماینده دائم روسیه در سازمان ملل در نامه‌ای از آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد و شورای امنیت این سازمان خواست تا هر آنچه ممکن است برای «جلوگیری از وقوع چنین جنایت فجیعی» انجام دهند.
این درحالی ست که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین چنین ادعاهایی را رد می‌کند و خود انگشت اتهام را به سوی روسیه نشانه می‌گیرد. او در ویدئوی شبانه خود مدعی شد: «اگر روسیه بگوید که اوکراین در حال آماده‌سازی چنین چیزی است، این بدین معناست که روسیه خود آن را از پیش آماده کرده است.» همزمان با هشدار کاخ سفید به مسکو، «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اظهار کرد: «ما با روسیه نسبت به پیامدهای جدی درخصوص استفاده از تسلیحات هسته‌ای، بسیار صریح بوده‌ایم. اگر روسیه چه از بمب کثیف و چه از بمب هسته‌ای استفاده کند، پیامدهایی را در پی خواهد داشت.»
پس از ادعاهای مطرح‌شده از سوی روسیه، سازمان نظارت هسته‌ای سازمان ملل اعلام کرد، به درخواست اوکراین در حال آماده‌سازی اعزام ناظرانش به اوکراین طی روزهای آتی است. این سازمان تأکید کرد، هر دو طرف تحت بازرسی هستند.