«سواد رسانه‌ای» نوعی درک متکی بر مهارت است که بر اساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد. سازمان‌هایی که در زمینه سواد رسانه‌ای فعالیت می‌کنند؛ مانند یونسکو، کمیسیون اروپایی و پارلمان اروپایی، درباره مهارت‌های مورد نیاز سواد رسانه‌ای توافق دارند که شامل توانایی در چهار زمینه «دسترسی»، «تحلیل»، «ارزیابی» و «تولید خلاق» می‌شود. همه این مهارت‌ها، پیشرفت جنبه‌های شخصی توانایی‌های خودآگاهی، تفکر انتقادی و توانایی حل مشکل را تقویت می‌کنند.
سواد رسانه‌ای، فنی است که ما از طریق آن قادر می‌شویم در نقش مخاطبی فعال و پویا، با پیام‌های رسانه‌ای مواجه شویم و در برابر آنها، قدرت تمیز داشته باشیم. هدف سواد رسانه‌ای، ایجاد توانایی در افراد برای مدیریت برنامه‌ریزی رسانه‌ای است. برای آغاز به کار در موضوع سواد رسانه‌ای به این دو نکته کلیدی باید توجه داشت:
1ـ طراحی رژیم مصرف رسانه‌ای: به اینکه چه میزان اطلاعات‌مان را از کدام رسانه می‌گیریم، حساس باشیم. کسانی که سواد رسانه‌ای دارند، رژیم مصرف متعادلی دارند و از منابع و رسانه‌های گوناگون به میزان مشخصی اطلاعات می‌گیرند. آنها رنگین کمان رسانه‌ای دارند. اگر رژیم مصرف رسانه‌ای به درستی طراحی نشود، در فضای اشباع رسانه‌ای و بمباران اطلاعاتی خفه خواهیم شد.
2ـ از مخاطب منفعل به مخاطب منتقد: اگر باور کنیم که هیچ یک از رسانه‌ها، هدف‌شان حقیقت نیست، بلکه خدمت به گروه، اندیشه و طبقه خاصی است، راهبرد مطالعه و تماشای انتقادی را در پیش خواهیم گرفت. برای تبدیل شدن به خواننده/ تماشاگر منتقد همیشه این سه سؤال را از خود بپرسید:
الف ـ چه کسی این پیام را خلق کرده و چرا این پیام ارسال شده است؟
ب ـ چه ارزش‌ها و دیدگاه‌هایی را در این پیام به صورت پنهان جاسازی و تبلیغ کرده‌اند؟
ج ـ احتمالاً چه بخش‌هایی از واقعیت حذف شده و چه بخش‌هایی از واقعیت برجسته‌سازی شده است؟
