مصائب جنبش دانشجویی

رهبر معظم انقلاب دانشگاه سیاسی را دانشگاهی می‌دانند که قدرت فهم و تحلیل سیاسی و به عبارتی «بصیرت» سیاسی داشته باشد؛ اما دشمنان، دگراندیشان و کسانی که سر در آخور بیگانگان دارند، دانشگاه سیاسی را دانشگاهی رادیکال می‌دانند که دانشجو آشوب‌طلب است و رفتار سیاسی، هیجانی و تخریب‌گر دارد. در واقع، تفاوت اصلی جنبش دانشجویی در ایران اسلامی، به‌ویژه پس از انقلاب با کشورهای دیگر که نظام‌های سرمایه‌داری لیبرال دموکراسی و کمونیستی دارند، در این است که چون جنبش دانشجویی ما در پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس نظام اسلامی سهیم بوده است، خود را جدا از آرمان‌های اصیل انقلاب نمی‌داند و همیشه حرکت در مسیر انقلاب اسلامی را نه‌تنها پیروی کردن از بدنه انقلاب، بلکه مؤثر بودن، پیشرو بودن و ایجادکننده فضاهای جدید بودن می‌داند.
در بررسی آسیب‌های جنبش دانشجویی به عوامل متعددی می‌توان اشاره کرد؛ اما اصلی‌ترین آنها چشم داشتن به زندگی و پیشرفت شغلی است؛ زیرا توجه به منافع مادی، شخصی، آینده شغلی و ورود به مباحث اقتصادی بر نوع نگاه دانشجو و آرمان‌هایش تأثیر می‌گذارد، اما این تنها عامل فاصله گرفتن حرکت دانشجویی از آرمان‌هایش نیست؛ بلکه عواملی همچون احساساتی عمل کردن بدنه دانشجویی، بی‌بصیرتی، ناپختگی، تمایل به در دست گرفتن مسئولیت سیاسی در حاکمیت و... نیز می‌توانند سبب شوند آسیب‌هایی به جنبش دانشجویی وارد شود.

اقدامات مخرب به بهانه انقلابی عمل کردن
با توجه به عملکرد جنبش دانشجویی می‌توان گفت، سیاست زده شدن و عملکرد حزبی با مناسباتی که بر فضای احزاب سیاسی حاکم است، از آفت‌های مهم این جنبش به شمار می‌آید. همچنین کارشناسان سیاسی معتقدند، بی‌بصیرتی و تحلیل نکردن درست مسائل یکی دیگر از آسیب‌هاست که سبب می‌شود دانشجویان در تصمیم‌گیری‌های خود دچار اشتباه شوند و جنبش را به انحراف بکشانند.
همچنین استفاده ابزاری احزاب بیرون از دانشگاه، گروه‌ها و جناح‌های سیاسی از جنبش دانشجویی و تبدیل ‌شدن جنبش به شاخه دانشجویی احزاب در دانشگاه یکی دیگر از آسیب‌های مهم این جریان است که بیش از همه با آن مواجه بوده‌ایم. البته در این میان نباید از آسیب رادیکالیسم نیز غافل بود؛ چراکه اقدامات غیرمنطقی به بهانه انقلابی عمل کردن یکی از آسیب‌هایی است که متأسفانه با انقلابی عمل کردن همسان قلمداد می‌شود.

راز ماندگاری جنبش دانشجویی
جریان‎ها و اتفاقات سیاسی که در دهه‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم، موجب شده است در وهله نخست، جنبش دانشجویی از آرمان‌های اصیل خود، مانند استکبارستیزی، عدالت‌طلبی و آزادی فاصله بگیرد. این در حالی است که فاصله گرفتن از مردم، باورها و اعتقادات مردمی و در اختیار قشر خاصی از جامعه قرار گرفتن از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دلایلی است که همواره جنبش دانشجویی را با مشکلات متعدد روبه‌رو کرده است.
سابقه حرکت‌هایی، مانند جنبش دانشجویی نشان داده است که میزان تأثیرگذاری آنها با میزان خلوص‌شان ارتباط مستقیمی دارد؛ به‌عبارت ‌دیگر وقتی این حرکت‌ها خالصانه و به‌ دور از آلودگی‌های جناحی و حزبی بوده، توانسته به حرکت‌های تأثیرگذارتر و ماندگارتری تبدیل شود. در واقع، راز ماندگاری حرکت‌های دانشجویی همین «آرمان‌گرایی» و «خلوص» است.

صدور انقلاب به دست دانشجویان پس از تسخیر لانه جاسوسی
دانشجویان ایران اسلامی پس از تسخیر لانه جاسوسی، نخستین قشر جامعه بودند که از صدور انقلاب و پیگیری آرمان‌های مستضعفان جهان سخن گفتند و با برپایی همایش‌ها و نشست‌ها و دعوت از فعالان انقلاب‌های جهانی به تهران، نشان دادند که به دنبال یک انقلاب آرمانی جهانی برای اصلاح بشریت هستند؛ اما در سال‌های بعد درگیری‌های درونی کوچک و جزئی سبب شد آن کلان‎‌نگری و بزرگ‌نگری دانشجویان فراموش شود.
بنابراین، اگر جنبش دانشجویی آن کل‌نگری و بزرگ‌اندیشی‌اش را فراموش کند و رویکردهایش حزبی، گروهی و حداقلی شود، افول خواهد کرد. اگر در دهه 1370 از جنبش دانشجویی سلب اعتماد شد، به دلیل فاصله گرفتن دانشجویان از همین آرمان‌ها بود. بنابراین، نباید فراموش کرد که جنبش دانشجویی اصیل انقلاب اسلامی، جنبشی است که چندین گام جلوتر از دولت حرکت می‌کند و افق‌ها و سرمنشأهای بلندتری را می‌بیند که انقلاب اسلامی برای رسیدن به آنها باید برنامه‌ریزی کند.