فصل جدید روابط تجاری

مهم‌ترین اتفاقی که در روابط تجاری و اقتصادی ایران با ترکمنستان طی یک سال اخیر رخ داده، حل و فصل برخی از مشکلات میان دو کشور در حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای است. از مردادماه سال 1395، یک سری مشکلات در حمل‌ونقل جاده‌ای به وجود آمد که یکی از آنها عوارض موجود برای سیر کامیون‌های ایرانی از محدوده ترکمنستان بود. در اسفند ماه سال 1398 نیز عملاً سیر واگن‌های جاده‌ای ایران با توقف مواجه شد و تا همین چند ماه پیش نیز ادامه داشت؛ اما با مذاکرات انجام شده، این مشکلات از مهرماه سال جاری حل شده است. ما با کشور ترکمنستان چهار معبر داریم: معبر ریلی‌ ـ جاده‌ای سرخس، معبر لطف‌آباد، اینچه برون و باجگیران است که در راستای کریدور شمال ـ جنوب چندین محموله از سمت روسیه و بلاروس از مرز سرخس و اینچه برون وارد کشور شد و موجب شد ترانزیت کشور تا حدودی با رونق مواجه شود. کشور ما همواره جزء پنج کشور اصلی تأمین‌کننده نیازهای کالایی ترکمنستان بوده و همیشه پس از روسیه، ترکیه و چین جزء کشورهای مهم در بازار این کشور به شمار رفته است. از طرفی ما با این کشور از مرز باجگیران 45 کیلومتر و از مرز لطف‌آباد 100 کیلومتر فاصله داریم؛ بنابراین، صادرات به این کشور و واردات از آن به لحاظ هزینه‌های لجستیکی و حمل‌ونقلی برای دو طرف بسیار به صرفه است. از طرفی کالاهای ایرانی که بازار خوبی در ترکمنستان دارند، عمدتاً کالاهای ساختمانی، انواع پروفیل‌ها، میلگردها، کاشی و سرامیک، رنگ رزین، محصولات پلیمری و... است که شاید یکی از دلایل آن را بتوان همین نزدیکی جغرافیایی دو کشور دانست؛ زیرا می‌توانیم کالاهایی را که از وزن بالایی برخوردار هستند، به راحتی به این کشور صادر کنیم که نمونه آن همین محصولات فولادی و مصالح ساختمانی است. افزون بر این محصولات، ما در سال‌های گذشته در یک قلم صادرات30 میلیون دلار سیب‌زمینی به این کشور صادر کردیم؛ چرا که سیب‌زمینی در کشورهای آسیای میانه محصول و کالای محبوب و پرمصرفی به شمار می‌رود. از سویی سیب‌زمینی ایران به دلیل کیفیت مناسبش به شدت در این کشور بازار مناسبی دارد؛ اما متأسفانه در سال جاری با توجه به عوارض وضع شده بر صادرات سیب‌زمینی، تقریباً می‌توان گفت، این بازار را از دست دادیم. رئیس‌جمهور جدید ترکمنستان که سومین رئیس‌جمهور این کشور بعد از استقلال ترکمنستان در دهه 70 به شمار می‌رود، دومین سفر خودش بعد از سفر به روسیه را به ایران انجام داد. خود این موضوع و وجود این نگاه، نشان‌دهنده اهمیت ایران برای این کشور همسایه است. در کنار این موضوع، رئیس‌جمهور ایران و تیم اقتصادی دولت نیز در همین یک سال اخیر چندین بار در قالب اجلاس اکو و سران کشورهای ساحلی خزر به عشق‌آباد سفر کرده‌اند که مجموعه این مبادلات و تبادل هیئت‌ها آن هم در رأس مقامات بلندپایه نشانه توجه دو جانبه این کشورها به افزایش مبادلات و تبادلات اقتصادی فی‌مابین است.