فضایی برای آینده

اگر بگوییم جنگ در فضای سایبر، جنگ آینده است، سخن ناروایی گفته‌ایم و افکار بشریت را منحرف کرده‌ایم؛ زیرا هم اکنون که این مطلب را می‌خوانید، گزارشی را از خط مقدم جنگ می‌خوانید، اما صفیر گلوله‌های آن دیده و شنیده نمی‌شود! بلکه عواقب خسارت‌بار آن، آینده‌های خوب را ناممکن و دست‌نیافتنی می‌کند؛ در این جنگ که تسلیحات آن شبکه‌های اجتماعی هستند، هوش مصنوعی به جای فرماندهان و نخبگان نظامی در دست کسانی است که شاید جنگ کلاسیک را ندیده باشند یا شاید در دست کودکانی است که قبل از بازی در یک دعوای محلی در کوچه وارد یک جنگ جهانی سایبری شده‌اند و می‌توانند نبرد گسترده تمام‌ناشدنی را مدیریت کنند، بدون آنکه بدانند با چه کسی می‌جنگند و از چه چیزی دفاع می‌کنند و حتی برای چه کسی یا کشوری عرصه‌گشایی می‌کنند؟!
چند سالی است که کاربران اینترنت با واژه جدیدی به نام «شبکه ملی اطلاعات» مواجه شده‌اند؛ به جای اینکه مردم از این پروژه جدید خوشحال بشوند، نگرانی عجیبی در فضای مجازی ـ که بیشتر ناشی از تعریف نادرست یا عدم پیوست رسانه‌ای است ـ حاکم شده است. این در حالی است که موهبت شبکه ملی اطلاعات می‌تواند قدرت و امنیت و هویت ملی ما را در سطح برتری در منطقه و جهان قرار دهد و دستاوردهای ذیل را برای کشور به دنبال داشته باشد:
۱- ایجاد لایه‌های چهارگانه‌ فضای مجازی؛ «شبکه‌ زیرساختی»، «لایه‌ کاربر»، «لایه‌ محتوا» و «لایه‌ خدمات» موجب پیشرفت‌های گسترده‌ای در حوزه فضای مجازی، مانند عرصه هوافضا خواهد شد و می‌توانیم در عرصه‌های متعدد دیگر اعمال فناوری و قدرت فناورانه کنیم و وابستگی ما به خارج قطع شود.
۲- یکی از مهندسی‌های فضای مجازی، مهندسی افکار عمومی با توجه به داده کاوی‌هایی است که از طریق آن صورت می‌گیرد. اکنون بسیاری از شبکه‌های اجتماعی که در کشورهای گوناگون فعالیت می‌کنند، به مشخصات هویتی افراد آن کشورها دسترسی دارند و از این طریق ذائقه‌ها و افکار عمومی آنها را به دست آورده و آنها را از طریق شرکت‌های چند ملیتی و امپراتوری رسانه‌ای مدیریت می‌کنند. قدرت در این عرصه باعث امنیت هویتی و ذهنی جامعه و مصونیت همه ابعاد آن خواهد شد.
۳- تحولات فناوری اطلاعات در سطح ملی و جهانی می‌تواند آینده‌ انسان‌ها را تحت تأثیر خود قرار دهد. اگر امروز کسی در حوزه فناوری اطلاعات نتواند از خود دفاع کند، در آینده نیز نخواهد توانست با موشک و حتی پیشرفته‌ترین ابزار جنگ نظامی از خود دفاع کند؛ به این ترتیب کشور باید از قدرت به حوزه فناوری تغییر ریل بدهد؛ زیرا با همین ابزار هم می‌توان از بحران‌های اداری، فرهنگی، سیاسی، نظامی و حتی حوزه‌های سرزمینی و جغرافیایی به راحتی گذر کرد.
۴- حضور فعال ایران اسلامی سبب خواهد شد دشمن در زمینه فعالیت‌های خرابکارانه خود از این فضا تار و مار شود و تهدیدهایش علیه منافع ملی به حداقل برسد.
رهبر معظم انقلاب از مدت‌ها قبل که هنوز گوش و چشم بسیاری از کشورها با فضای مجازی و شبکه اطلاع‌رسانی اینترنتی آشنا نبود، از سال 1384 از فناورانه شدن امور حمایت کرده‌اند و از مسئولان خواسته‌اند که از این ظرفیت استفاده کنند. ایشان در این زمینه حتی قدرت گرفتن در فضای مجازی را حیاتی دانسته و می‌فرمایند: «امروز قوّت در فضای مجازی حیاتی است؛ امروز فضای مجازی حاکم بر زندگی انسان‌هاست در همه‌ دنیا؛ و یک عده‌ای همه‌ کارهای‌شان را از طریق فضای مجازی پیش می‌برند؛ قوت در این حیاتی است.»