دنیا در حال توسعه و تغییر و تحول است و با پیشرفت و علم و دانش هر روز درهای بیشتری به روی بشر گشوده میشود. اقتصادی که بر پایه علم و دانش بنیان نهاده شود، به خوبی میتواند با شناخت زوایای گوناگون و کم و کاستی و عیب و ایرادات مشکلات را حل کرده و تولید بر مبنای آن را به تحول و انقلابی عظیم مبدل کند. رهبر معظم انقلاب بر اساس همین جهانبینی، تولید دانشبنیان را نقطه عطفی برای حل مشکلات اقتصادی و معیشتی عنوان میکنند.
کارشناسان حوزههای گوناگون هم به دغدغه رهبری واقف بوده و معتقدند، کشورهای پیشرفته دنیا به خوبی دریافتهاند که باید به سراغ اقتصاد دانشبنیان بروند و برای تحقق این مهم، صنایع آلاینده را به کشورهای جهان سوم منتقل کردهاند. در عصر جهانی شدن، کشورهای در حال توسعه با استقبال از استقرار صنایع بحرانزده نه تنها پاسخی منطقی و راهگشا برای مشکلات خود، مانند فقر و بیکاری نیافته؛ بلکه بیشتر جمعیت این کشورها در نتیجه آثار و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی عملکرد این صنایع، وضعیت وخیمتری پیدا کردهاند.
از دانش عملی تا توانمندسازی
تأکید بر اشتغالآفرینی با ارائه دانش و علوم عملی و توانمندسازی دانشآموختگان در عرصههای اقتصادی و توانمندسازی کارگران و مدیران صنایع، فضای جدیدی برای اشتغال، متناسب با تغییرات روز دنیا فراهم میکند. بر این اساس تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین به تغییر و تحولات عمیق و اساسی در حوزه آموزش؛ چه آموزش و پرورش، چه آموزش عالی و دانشگاهها اشاره دارد و لازم است سرفصلهای بسیاری حذف و سرفصلهای بسیاری گسترش یافته و عمیقتر به آنها پرداخته شود تا آنچه دغدغه رهبر معظم انقلاب در تولید دانشبنیان و اشتغالآفرین و به عبارتی رسیدن به توسعه ثروتساز است، محقق شود.
تولید دانشبنیان و اشتغالآفرین تنها یک شعار نیست؛ بلکه الزامی اساسی است که نیازمند اقدامات عملیاتی و راهبردی است. بنابراین، دانشگاهها باید در حوزههای آموزشی و پژوهشی تغییر و تحول جدی به وجود آورند؛ چراکه دانش فنی و دانش علمی تولید نیز به صورت معناداری موجب تولید دانشبنیان شده و در نهایت نیز از طریق تولید دانشبنیان میتوان به اهداف کلان اشتغالآفرینی دست پیدا کرد؛ امری که با تحقق درست آن میتوانیم شاهد جهشی بزرگ در اقتصاد خرد و کلان کشور باشیم.
زمینههای پیروزی
هموار کردن راه تولیدکنندگان از جانب مسئولان، تلاش تولیدکنندگان برای تحقق جهش تولید، سرمایهگذاری صاحبان ثروت در امر تولید، تلاش همه مردم برای حمایت از کالای ایرانی، طراحی و ساخت محصولات با کیفیت به دست دانشمندان و مهندسان تولید و مسئولیتپذیری کارگران و کادر تولید و تلاش همهجانبه برای تولید محصولات داخلی با کیفیتی هم تراز و در کلاس محصولات جهانی از راههای تحقق شعار پر محتوای سال 1401 رهبری بود. امری که باید برای میزان تحقق هر یک از آنها پژوهشهای دقیق و علمی صورت گرفته و کم و کاستی و ناهمواریهای مسیر به خوبی شناسایی و برطرف شود تا هر چه سریعتر به الگوی چیده شده در سالهای اخیر برای تحقق استقلال اقتصادی دست پیدا کنیم.
بر همین اساس، باید ناهمواریهای مسیر تولید و صنعت هموار و مشکلات و موانع برطرف شود. به عبارتی، صنعت ستیزی ایجاد شده در کشور که بر پایه تلاشهای آگاهانه و دشمنانه و دوستیهای خاله خرسه ناآگاهان کمسواد است، به صنعت دوستی و حمایت از صنایع به ویژه صنایع دانشبنیان تبدیل شود؛ چرا که براساس دغدغهها و منویات رهبری ما برای پیشرفت و رونق اقتصادی، باید تولید داخلی را براساس علم و دانش روز دنیا جدی بگیریم و این امر تنها با حمایت از صنایع محقق میشود.
تولید و صنعتی که بر پایه علم و دانش باشد، قطعاً با کم کردن هزینهها و تولید محصولات به روز و رقابتی موفق خواهد شد؛ اما یکی از مشکلات و موانع موجود که شاید سد راه اقتصاد و صنعت روز قرار دارد، تحریمهای دشمنان است که سبب وارد نشدن علم و فناوری روز در امر تولید و صنعت به کشور شده است. همان امری که رهبری هم نسبت به آن تأکید بسیاری داشته و عنوان کردهاند با به کارگیری اقتصاد دانشبنیان میتوانیم افزون بر رفع نقصهای موجود در صنعت کشور، فناوری بومی را با استفاده از دانش بومی گسترش داده و صنعتی بومی را شکل دهیم تا نه تنها تحریمها کوچکترین اثری بر اقتصاد و صنعت کشور نداشته باشد که همین صنعت و فناوری را صادر کنیم.