تایوان در دو راهی

«تسای اینگ ون» رئیس تایوان، هفته گذشته در سفر به ایالت کالیفرنیا، با رئیس مجلس نمایندگان آمریکا دیدار و گفت‌وگو کرد. این سفر و عواقب سیاسی ناشی از آن، باز هم در روابط ایالات متحده و چین تنش ایجاد کرد؛ اقدامی که یادآور سفر عجولانه و سراسر تبلیغاتی «نانسی پلوسی»، رئیس مجلس سابق نمایندگان آمریکا به تایوان بود.
تسای اینگ ون در حالی در حال رایزنی برای افزایش دادن میزان کمک‌های مالی و نظامی آمریکا به تایوان است که رئیس سابق این منطقه، به چین سفر کرده است تا با مقامات چینی درباره آینده روابط تایپه و پکن رایزنی داشته باشد. رسانه‌های آمریکایی همزمانی این سفرها را برای منافع آمریکا تهدیدآمیز دانسته و عنوان کرده‌اند، به نظر می‌رسد تایوان با توجه به هشدارها و تهدیدهای چین و همچنین تمایل نداشتن به جنگ با ارتش سرزمین مادری، به دنبال پیدا کردن راهی میانه برای حل بحران سیاسی‌اش با پکن است. راهی که به نظر می‌رسد موجب ایجاد تفرقه در میان تایوانی‌ها شده و دو حزب اصلی موجود در این منطقه را به سمت آمریکا یا چین هدایت می‌کند.
تسای اینگ ون در سفر خود به ایالات متحده خواستار نقش‌آفرینی بیشتر آمریکا در بحران چین‌ـ تایوان شده است و گفته است تایوان در خط مقدم جبهه دموکراسی علیه چین قرار دارد واگر قرار است تایپه همچنان این جبهه را حفظ کند، باید اطمینان حاصل کند که ایالات متحده محکم و قاطعانه پشت او ایستاده و از مردم منطقه محافظت می‌کند.
«ما اینگ جو» رئیس سابق تایوان دستور کار دیگری را در چین دنبال می‌کند. او که اولین رئیس سابق تایوان است که چنین سفری را به پکن انجام می‌دهد، مردم هر دو سوی تنگه تایوان را «چینی» می‌داند و معتقد است این مسئولیت سیاسی هر دو دولت است که به دنبال راهی برای صلح و کاهش تنش‌ها باشند.
این دو سفر سبب شده سؤالات درباره اینکه تایوان سرانجام در نظم جدید جهانی به سمت کدام ابرقدرت می‌رود، در رسانه‌ها به شدت مورد توجه قرار گیرد. از یک‌سو، تحلیلگران بین‌المللی معتقدند، تایوان به منزله بخشی از سرزمین چین، در نهایت باید با توجه به تهدیدات پکن و امکان در پیش‌رو بودن جنگ با سرزمین مادری، به سمت همراهی با دولت در پکن پیش رود و اجازه ندهد دوران سی ساله سراسر صلح در این منطقه، با دخالت‌های آمریکا به دورانی سراسر تنش و جنگ تبدیل شود و از سوی دیگر آمریکایی‌ها تلاش دارند مانع از این مسئله شوند. در داخل تایوان نیز مردم به همین منوال به دو دسته تقسیم شده‌اند، حزبی که حالا رئیسش در کالیفرنیا به دنبال خرید سلاح بیشتر و کمک‌های مالی از ایالات متحده برای رویارویی با چین است و حزب دیگری که به دنبال کاهش تنش‌ها با پکن برای حفظ صلح است.
به نظر می‌رسد، همانطور که بسیاری از کشورهای جهان در نظم جدید جهانی باید به دنبال تغییر سیاست‌های خود برای نزدیک شدن به یکی از دو قدرت اصلی در نظم جدید باشند، تایوان نیز بیش از همه با این پرسش بنیادی روبه‌روست که باید طرف ایالات متحده را گرفته و به گوشت قربانی در رقابت‌های دو ابرقدرت تبدیل شود‌ـ همان اتفاقی که برای اوکراین افتاد‌ـ یا اینکه راه خود را رفته و ضمن حفظ استقلال خود، به سمت تنش‌زدایی با پکن برود.