حاج احمد «شهید» یا «جاویدالاثر»؟

پس از فتح خرمشهر،‌ رژیم صهیونیستی به لبنان حمله کرد. مقامات لبنانی‌ از کشورهای اسلامی درخواست کمک کردند، لذا شورای‌عالی دفاع تصمیم گرفت نیروی نظامی به آن کشور اعزام کند.
در روز 21 خرداد سال 1361 یک یگان از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرماندهی «احمد متوسلیان» و یک یگان از ارتش جمهوری اسلامی ایران برای اعزام به سوریه انتخاب شد. ارتش رژیم صهیونیستی که با آغاز حمله به لبنان،‌ مناطقی از سوریه را زیر حملات توپخانه‌ای قرار داده بود،‌ با انتشار خبر حضور نیروهای ایرانی آتش‌بس یک‌طرفه اعلام می‌کند.
متوسلیان پس از بررسی اولیه شرایط میدانی لبنان و سوریه به ایران بازگشت تا گزارشی به مسئولان بدهد. پس از ارائه گزارش،‌ امام خمینی(ره) فرمود: «اقدام اسرائیل در حمله به لبنان دسیسه‌ای بود تا ایران را از مسئله اصلی‌اش، یعنی جنگ با صدام بازدارد.» پس از آن در سخنرانی 31 خرداد سال 1360 راهبرد «راه قدس از کربلا می‌گذرد» را مطرح و دستور بازگشت نیروهای ایرانی را صادر کردند.
تعداد زیادی از نیروهای تیپ 27 به ایران بازگشتند و تنها تعدادی از کادرها و فرماندهان باقی مانده بودند که متوسلیان در حال برنامه‌ریزی برای بازگشت آنها بود. اما حاج احمد ماند تا فرمان امام(ره) را اجرا کند. او به تیپ خودش گفته بود: «حضرت امام به من امر کرده‌اند گزارشی از وضعیت شیعیان جنوب بیروت برای ایشان تهیه کنم، بهتر است خودم این کار را انجام دهم.» سرانجام در ساعت 12 ظهر 14 تیرماه 1361 خودروی بنز سفارت ایران حامل فرمانده لشکر 27 محمد رسول‌الله(ص)، سیدمحسن موسوی (کاردار سفارت ایران)، تقی رستگارمقدم (کارمند سفارت) و کاظم اخوان (خبرنگار و عکاس ایرنا) از سوی نیروهای فالانژ طرفدار اسرائیل متوقف شد و سرنشینان آن ربوده شدند.
روایت‌هایی از شهادت حاج احمد
حمید داودآبادی، نویسنده دفاع مقدس می‌گوید: «بنده در اسفند 1397 در مراسمی خدمت سردار سلیمانی رسیدم و این اتفاق گره‌گشای پرونده حاج احمد بعد از 37 سال برای من بود، به حاج قاسم عرض کردم بنده 25 سال روی پرونده حاج احمد متوسلیان کار کردم. حاج قاسم فرمودند طی این تحقیقات به چه‌چیزی رسیدی؟ بنده عرض کردم که حاج احمد و همرزمانش همان روز شهید شدند. حاج قاسم نیز تأکید فرمودند بله، هر چهار نفر همان شب شهید شدند.» عباس برقی، از همرزمان احمد متوسلیان نیز معتقد است که وی شهید شده است.
با این حال، پس از گمانه‌زنی‌هایی که در پی سخنان سرلشکر سلامی صورت گرفت، سردار رمضان شریف، سخنگو و مسئول روابط عمومی کل سپاه اظهار داشت: «از سخنان فرمانده‌کل سپاه در تجلیل و تمجید از شخصیت جاویدالاثر حاج احمد متوسلیان و نقش پیشتازانه او در گشودن راه فتح قدس و مسیر آزادی قدس شریف و رهایی مردم مظلوم فلسطین از یوغ سلطه و ستم اشغالگران صهیونیست و حامیان آنها که در دیدار با خانواده معظم ایشان انجام پذیرفته است، برداشت ناصواب شده است و برخی اشخاص و رسانه‌ها تلقی شهادت قطعی حاج احمد متوسلیان را داشته‌اند.
عنوان جاویدالاثر یا شهید جاویدالاثر یک اصطلاح عرفی است و برای تکریم و تجلیل شماری از فرماندهان و رزمندگان اسلام در دفاع مقدس و جبهه مقاومت اسلامی به‌کار می‌رود که از سرنوشت قطعی آنها (شهادت یا زنده بودن) اطلاعات موثقی در دست نیست.»