صبح صادق >>  دیدگاه >> یادداشت
تاریخ انتشار : ۲۹ فروردين ۱۴۰۲ - ۱۲:۱۵  ، 
کد خبر : ۳۴۶۰۱۱

گناه‌شویی

پایگاه بصیرت / شاهرخ صالحی
کشورهای جهان دستورالعمل‌های گوناگونی را برای انتشار اخبار مربوط به خودکشی در رسانه‌ها تدوین و سال‌هاست که اجرایی کرده‌اند؛ اما در ایران، با وجود اینکه پیشنهادهای گوناگونی برای انتشار این اخبار وجود دارد، هر از چند گاهی، نحوه انتشار اخبار خودکشی اشخاص مشهور و حتی شیوع خودکشی در بین افراد عادی به مسئله‌ای جدید تبدیل می‌شود. 
حالا این سؤال مطرح می‌شود که چرا کنش‌گری رسانه‌ها در کشورهای توسعه‌یافته، چنین تفاوتی با برخی رسانه‌های داخلی در موضوعاتی، مانند خودکشی دارد؟ خودکشی در اسلام عملی حرام شمرده شده و در برخی روایات نیز آمده است که شخص خودکشی کننده بدون سؤال و جواب به عذاب جهنم گرفتار خواهد شد؛ اما با این حال، برخی‌ها، بدون توجه به این نگرش‌های اعتقادی ممکن است باز هم اقدام به خودکشی کنند. دلایل خودکشی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، از مسائل عاطفی و عاشقانه، تا بیماری‌های روانی و فشارهای اجتماعی و اقتصادی ممکن است در بروز خودکشی نقش داشته باشد؛ اما با این حال، موضوع مهم، این است که خودکشی اگرچه به زندگی یک فرد پایان می‌دهد، اما رفتار اطرافیان و کنشگری رسانه‌ها نباید موجب انتشار این آسیب به دیگر افراد جامعه شود.
  کشورهای دنیا، دستورالعمل‌های گوناگونی در ارتباط با نگرش رسانه‌ها به موضوع خودکشی دارند و بسیاری از دستورالعمل‌های قانونی یا رسانه‌ای که در کشورهای مختلف در خصوص انتشار اخبار مرتبط با خودکشی مدنظر قرار می‌گیرد، مبتنی بر این نکته است که خودکشی نباید به مثابه یک موضوع زیبا موجب تهییج سایر افراد به سمت خودکشی شود. این مسئله درباره خودکشی افراد مشهور با دقت و حساسیت بیشتری دنبال می‌شود. برای نمونه، نتایج یک تحقیق نشان داده است، پس از خودکشی بازیگر زن معروف هالیوود، «مریلین مونرو» در سال 1962، به نحو فزاینده‌ای خودکشی در آمریکا افزایش یافته بود و این موضوع بیش از همه، تحت تأثیر انتشار گسترده اخبار این خودکشی در صفحات اول روزنامه‌ها بود.
علاوه بر این، نتایج تحقیق دیگری نشان داده بود، هر بار که خبر یک خودکشی در رسانه‌ها منتشر می‌شود، بلافاصله، آمار خودکشی به نحو معناداری افزایش می‌یابد؛ به ویژه وقتی که رسانه‌ها درباره نحوه خودکشی اطلاع‌رسانی دقیق‌تر و با جزئیات‌تری را انجام می‌دهند، این نحو خودکشی افزایش می‌یابد.  
بر اساس دستورالعمل‌هایی که در کشورهای دنیا استفاده می‌شود و همچنین دستورالعملی که در سال 1386، دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد ایران با عنوان راهنمای انعکاس اخبار خودکشی در رسانه‌ها منتشر کرده، تأکید شده است که نباید با الفاظی، چون «مرگ زیبا»، «مرگ خودخواسته» و «مرگ عاشقانه»، اخبار خودکشی افراد را پوشش داد. همچنین، استفاده از الفاظی، مانند خودکشی موفق هم از جمله عباراتی است که بار معنایی خاصی بر افراد در معرض اقدام به خودکشی دارد. 
انتشار جزئیات یا تصاویر شخصی که خودکشی کرده، ممنوع است و نباید با انتشار آن، روش خودکشی را به دیگران آموزش داد.  حالا با همه این دستورالعمل‌ها، باز هم رسانه‌های داخلی در بزنگاه‌هایی که با اخبار خودکشی اشخاص مشهور یا حتی اشخاص عادی مواجه می‌شوند، چنان به دنبال زیبانمایی از خودکشی‌ها هستند که گویی خودکشی نه حرام است و نه عذاب اخروی در پی دارد. 
نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات