آزتکها با اسطوره بسیار غنی، تمدّن آمریکای مرکزی را در مکزیک مرکزی شامل میشدند. آزتکاتل به زبان خود آزتکها، یعنی ناهواتل و در لغت به معنای افرادی است که از آزتلان (سرزمین افسانهای آزتکها) میآمدند. آزتکها خود را بیشتر مکزیکا صدا میکردند که امروزه نام کشور مکزیک از آن مشتق شده است. در سال ۱۸۱۰، طبیعتشناس پروسی «الکساندر فون هولمبولت»، برای اولین بار لفظ مدرن آزتک را برای این تمدّن و ملّت ابداع
کرد.
آزتکها پرستشگاهها و برجها و خانههای بسیاری را با مصالح سنگی ساخته بودند. در رشته نجوم، حقوق و حکومت، پیشرفت کرده بودند. در بسیاری از هنرها و پیشهها صاحب مهارت شده بودند و به موسیقی، رقص، نمایشنامه و ادبیات علاقه داشتند.
گذشته از اینها، آزتکها چندین باغ گیاهشناسی یا گیاهپروری داشتند که اروپاییها تا آن زمان با چنین چیزی آشنا نبودند. در سرزمین آزتکها شبکه بزرگی برای آبیاری زمینهای کشاورزی ایجاد شده و همچنین صنعت بافندگی شکل گرفته بود. در میان این مردم، تأسیساتی مانند تیمارستان با پزشکان و جرّاحان متخصص وجود داشت.
نویسنده کتاب «هولوکاست آمریکا: کلمب و فتح جهان نو» درباره تمدن آزتکها مینویسد: «بر خلاف بسیاری از شهرهای اروپایی آن زمان، پایتخت باشکوه آزتکها، آب آشامیدنی خود را از چشمهها تأمین میکردند... و سپس آن را با یک سیستم آبرسانی عظیم از طریق لوله به داخل شهر میفرستاد؛ مردم اسپانیا از دیدن این سیستم آبرسانی و نظم و پاکیزگی این شهر، انگشت به دهان مانده بودند. برای حفاظت از خیابانهای شهر و پاکیزه نگاه داشتن آن حداقل 1000 نفر استخدام شده بودند.»
در سال ۱۵۱۹ میلادی، یک ملوان اسپانیایی به نام «هرناندو کورتز» همراه با ارتشی کوچک، به آزتکها حمله کرد. او پس از نبردهای سخت و خونین توانست قدرت و حکومت آزتکها را سرنگون و نابود کند. آن گاه اسپانیاییها، مکزیک را جزئی از سرزمین امپراتوری اسپانیا به شمار آوردند.