رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) در مراسم دانش‌آموختگی دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح در سال 1399 برعقلانیت در اقتدار ملی اشاره کردند و فرمودند: «مبنای اقتدار در جمهوری اسلامی یک مبنای «عقلانیتی» است، یعنی ما اقتدار را بر اساس احساس و عواطف و توهمات و مانند اینها دنبال نمی‌کنیم» محاسبه اقتدار ملی یک محاسبه عقلانی است، به عبارت دیگر یک محاسبه درست و منطقی.
از آنجا که سرآغاز انقلاب اسلامی با طرح شعار حاکمیت اسلام بوده و محاسبات جمهوری اسلامی بر اساس منطق و عقلانیت بوده است، لذا مصادیقی چون گزینش مردم‌سالاری در نظام سیاسی کشور که ذیل تدوین قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام تجلی یافت، به منزله یکی از رخدادهای عقلانی جمهوری اسلامی قلمداد می‌شود.
در دیدار اخیر رهبر معظم انقلاب با دانشجویان ماه مبارک رمضان معظم‌له، در پاسخ به پرسشی درباره رفراندوم فرمودند: «حرف مردم را باید گوش بدهند. حرف مردم کجاست؟خب مردم در همه مسائل که حرف ندارند، ضمنا یک حرف ندارند، باید فکر کنند، مطالعه کنند. حرف مردم سازوکاری دارد. حرف مردم همین است که الان وجود دارد، یعنی یک نفر را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب می‌کنند، این حرف مردم است. یک عده‌ای را به عنوان نماینده مجلس انتخاب می‌کنند، این حرف مردم است. حرف مردم را این جوری می‌شود فهمید دیگر.
کجای دنیا این کار را می‌کنند؟ مگر مسائل گوناگون کشور قابل رفراندوم است؟ مگر همه مردمی که در رفراندوم باید شرکت کنند و شرکت می‌کنند، امکان تحلیل آن مسئله را دارند؟ چطور می‌شود رفراندوم کرد، در مسائلی که تبلیغات می‌شود کرد، از همه طرف حرف می‌شود زد؟ اصلا یک کشور را شش ماه درگیر بحث و جدل و گفت‌وگو و دوقطبی‌سازی می‌کنند برای اینکه یک مسئله‌ای رفراندوم بشود. در همه مسائل رفراندوم بکنیم؟»
این بیانات رهبری مورد بهره‌برداری منفی دشمنان و بدخواهان نظام قرار گرفت و معاندان تلاش کردن با ساختن روایت جعلی از بیانات معظم‌له، کلام رهبر انقلاب را تحریف و نظام اسلامی را تخریب کنند و آنها و با وارونه جلوه دادن حقیقت و تصویر سازی دروغین وانمود کردند که رهبر حکیم انقلاب مخالف رفراندوم و رجوع به آرای مردم هستند و نظام اسلامی مردم را شایسته اظهارنظر نمی‌دانند.
نکته قابل توجه اینکه در جمهوری اسلامی پس از پیروزی تاکنون سه بار رفراندوم برگزار شده است:
ـ در سال 1357 قبل از رسیدن به قدرت (در حالت گذار قدرت) رفراندوم برای تعیین نوع حکومت برگزار شد.
ـ در سال 1358 رفراندوم قانون اساسی مورد رأی عموم واقع شد.
ـ در سال 1368 اصلاحات قانون اساسی به رفراندوم گذاشته شد. آنچه امروز عده‌ای عامدانه و بعضی جاهلانه اظهار می‌کنند، مغایر با قانون اساسی است و مواردی مانند حقوق زنان، ساختار سیاسی کشور، حقوق اقلیت‌ها، شکل دولت، موضوعات امنیتی و سیاست‌های مالی و... تعرفه‌های قابل طرح برای رفراندوم نیستند و مانند سایر کشورهای جهان در جمهوری اسلامی سازوکار مشخص دارد؛ ضمن اینکه هیچ نظام سیاسی موجودیت و تداوم خود را در معرض رأی‌گیری مجدد قرار نمی‌دهد. مطابق اصل 59 قانون اساسی در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قانون قوه مقننه از راه همه‌پرسی و مراجعه مستقیم به آرا مردم صورت گیرد. درخواست مراجعه به آرای عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.
در اینجا به ذهن مخاطب این سؤال می‌رسد که آیا برای هر مسئله‌ای می‌توان به آرای عمومی رجوع کرد؟
با اندکی تأمل مشخص می‌شود در صورت وجود پاسخ مثبت به پرسش مذکور باید به صورت مکرر انتخابات و رفراندوم برگزار کرد و در این صورت نقش رئیس‌جمهور و قوه مقننه بی‌اثر خواهد بود.
چنانکه در قانون اساسی ایالات متحده آمریکا که داعیه لیبرال دموکراسی و آزادی را دارد، به موضوع رفراندوم ملی اشاره نشده است یا در بریتانیا پس از برگزاری رفراندوم برای خروج از اتحادیه اروپا و ماجرای برگزیت این کشور با بحران‌هایی نظیر سقوط ارزش پوند،استعفای دیوید کامرون و تقاضای جدایی ایرلند شمالی از انگلستان مواجه شد و اکنون بسیاری از احزاب این کشور خواستار برگزاری مجدد رفراندوم برای بازگشت به اتحادیه اروپا هستند.
همچنین بنا بر سخنان رهبر معظم انقلاب، چرا در فرانسه بعد از ماه‌ها اعتراض درباره سن بازنشستگی، هنوز رفراندوم برگزار نشده است؟
ذکر این موضوع نیز حائز اهمیت است که افرادی که زمانی بر مسند ریاست‌جمهوری بوده‌اند، امروز به دلایل تبلیغاتی و جولان سیاسی بر طبل مسئله رفراندوم می‌کوبند؛ چرا که در زمان قدرت با وجود سازوکار تعریف شده، هیچ گاه نتوانسته‌اند درخواست رفراندوم را ارائه دهند؟
همچنین فرموده‌اند: «مگر همه مردمی که در رفراندوم باید شرکت کنند و شرکت می‌کنند، امکان تحلیل آن مسئله را دارند؟» در پاسخ تلقی نادرست از کلام رهبری اینگونه استدلال می‌شود که در فضایی که هجمه‌های گسترده رسانه‌ای دشمن به صورت مداوم در جهت ایجاد دوقطبی در جامعه و روایت‌سازی نادرست و تحریف، تلاش مضاعف دارد و به نوعی حق و باطل مشتبه است، تصور کنید برای هر موضوعی بخواهد یک رفراندوم برگزار شود، به طور قطع افرادی هم که قدرت تحلیل مطلوب دارند، با چالش و خطای محاسباتی مواجه خواهند شد و امکان تحلیل منطبق با واقعیت را از دست خواهند داد. بنابراین، هر انتخاباتی به دوقطبی‌های توهمی مبدل می‌شود. افزون بر آنچه گفته شد اکثریت مردم از تمایز بین مردم‌سالاری و توده‌گرایی غافل هستند. به عبارت دیگر، «مردم‌سالاری» عبارت است از حق انتخاب آگاهانه که مصالح مردم در آن لحاظ شده است و توده‌گرایی، یعنی انتخاب نسنجیده و ناآگاهانه که منافع کاذب را به همراه دارد.
جمع‌بندی
بیانات رهبر معظم انقلاب مؤید نفی اصل رفراندوم نیست و معظم‌له ضمن بیان مواعظ مدبرانه برگرفته از قانون و سیره عملی انقلاب اسلامی، همگان را بر این مهم تذکر می‌دهند که برگزاری رفراندوم برای هر مسئله‌ای اساساً ناممکن و فاقد عقلانیت و منطق است. در ضمن هیچ گاه ایشان قدرت تشخیص مردم را هم نفی نمی‌کنند؛ بلکه با توجه به اهداف دشمن که در پی ایجاد دوقطبی در جامعه است، در صورتی که هر موضوعی بخواهد به آرای عمومی برسد، امکان خطا حتی برای افرادی هم که قدرت تحلیل بالایی دارند، وجود دارد.
