شرطی شدن یا همان اعمال تحریم‌های اقتصادی بر روی ایران تأثیرات منفی چشمگیری در اقتصاد کشور داشته است. سیاست اشتباهی که در دوره کدخداباوران بر ایران اسلامی تحمیل شد و چالش‌های بسیاری را برای کشور به‌وجود آورد. برای نمونه، صادرات نفت که منبع عمده درآمدی برای ایران به شمار می‌آید، با اعمال تحریم‌های اقتصادی کاهش قابل توجهی پیدا کرد و این موجب کاهش درآمد دولت و پایین آمدن ارزش پول ملی شد. همچنین، تحریم‌ها فعالیت‌های تجاری و معاملات مالی بین ایران و سایر کشورها را کاهش داد. با توجه به اینکه صادرات و واردات کالاها و خدمات، از جمله راه‌های اصلی تجارت بین‌المللی هستند، کاهش تجارت و تعطیلی بسیاری از کسب‌وکارها در ایران را به دنبال داشته است.
همچنین، تحریم‌ها سبب افزایش هزینه‌های وارداتی کالاها شده است؛ بنابراین، مصرف‌کنندگان در بازار داخلی به هزینه‌های بالاتری برای کالاها و خدماتپرداخت می‌کنند. با این حال، ایران با اتخاذ برخی سیاست‌های اقتصادی و اجرای اصلاحات داخلی، تلاش می‌کند تا از تحریم‌های اقتصادی خارج شود و روند توسعه را ادامه دهد. به طور کلی، برای کاهش تأثیرات منفی تحریم‌ها بر اقتصاد ایران، لازم است برنامه‌های اقتصادی دقیق‌تر و جدی‌تری پیش روی ایران قرار گیرد و مسئولان با عبور از نگاه تنگ‌نظرانه دوره بزرگ‌پنداری بیش از حد آمریکا و متحدانش، بر توان داخلی و استفاده از ظرفیت‌های موجود در دیگر کشورها و گسترش روابط با همسایه‌های پرشمار ایران، کشور را از آسیب‌های حداکثری تحریم‌ها به سمت حداقل برده و سپس با مهار سیاست‌های ددمنشانه دشمنان در راستای تقویت اقتصاد کشور و بازگرداندن رنگ‌ها به سفره مردم و رونق به کسب‌و‌کارهای آنها بکوشند.
روابط خارجی و کاهش تورم
روابط خارجی ممکن است بر کاهش تورم تأثیر مستقیم نداشته باشد؛ اما به منزله یکی از عوامل مؤثر در اقتصاد جهانی و بازارهای بین‌المللی، می‌توانند بر شرایط تورمی کشورها تأثیر بگذارد.
برای نمونه، روابط تجاری با کشورهای دیگر می‌تواند موجب افزایش صادرات کشور شود و در نتیجه، بر فعالیت‌های اقتصادی و سطح اشتغال تأثیر مثبتی داشته باشد و منجر به کاهش تورم شود. همچنین، تعامل با بانک‌ها و سازمان‌های بین‌المللی می‌تواند به ایجاد شرایطی برای پایداری ارزی و کاهش نرخ تورم منجر شود.
در کل، روابط خارجی می‌تواند به منزله یکی از عوامل مؤثر در کاهش تورم در کشورها مطرح شود، اما برای بررسی دقیق‌تر این موضوع باید به وضعیت خاص هر کشور توجه کرد.
به همین منظور به برخی از مزایای کشورهای جهان در سه نقطه جغرافیایی کاملاً متفاوت نیم‌نگاهی خواهیم داشت؛ کشورهایی که برخی از آنها در همین طول عمر کوتاه دولت سیزدهم به درستی مورد توجه واقع شده و تلاش شده است تا اشتباه دولت‌های یازدهم و دوازدهم در کدخداباوری آمریکا به سمت دیگر کشورها رفته و از توان موجود در هر یک از آن کشورها به نفع اقتصاد کشور و منافع ملی گام‌هایی برداشته شود.
آمریکای لاتین
کشورهای آمریکای لاتین مزیت‌های اقتصادی گوناگونی دارند که می‌توان به برخی از آنها اشاره کرد:
منابع طبیعی: کشورهای آمریکای لاتین با داشتن ذخایر فوق‌العاده در حوزه نفت، گاز، مس، طلا و سایر فلزات، محصولات کشاورزی و دامپروری، دارای قابلیت توسعه سرمایه‌گذاری‌های حوزه معدن، نفت و گاز و صادرات محصولات کشاورزی هستند.
جمعیت جوان: جمعیت کشورهای آمریکای لاتین به دلیل پایین بودن شاخص سنی، بازار خرید بزرگی را در برابر شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد می‌کند و این موجب تقویت اقتصاد و ایجاد فرصت‌های شغلی می‌شود.
موقعیت جغرافیایی: آمریکای لاتین پل بین آمریکای شمالی و جنوبی به شمار می‌آید و دارای گذرگاه‌های حمل‌ونقل مهمی، همچون کانال پاناما، حمل‌ونقل رودخانه آمازون و ترانزیت اطلسی است.
استفاده از فناوری: کشورهای آمریکای لاتین در برخی حوزه‌ها، مانند فناوری اطلاعات و ارتباطات، صنایع دفاعی و خودروسازی نیز پیشرفت بسیاری داشته‌اند.
قوانین سرمایه‌گذاری: در سال‌های اخیر، بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین قوانینی را تصویب کرده‌اند که موجب جذب سرمایه‌گذاری خارجی شده و سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در این مناطق انجام شده است.
بازارهای داخلی بزرگ: کشورهایی، مانند برزیل، مکزیک و آرژانتین بازارهای داخلی بسیار بزرگی دارند که برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی فرصت‌های عظیمی را به دنبال دارد.
با این حال، هر کشوری در مسیر توسعه و رشد با چالش‌هایی روبه‌روست و باید برای پیشرفت، اقدامات لازم را انجام دهد.با توجه به مزیت‌های فراوان نهفته در آمریکای لاتین و کشورهای این نقطه از کره خاکی، می‌طلبد تا سفیران کشورمان به ویژه در بخش تجارتی و اقتصادی بیشتر از قبل فعال شده و گام‌های مؤثری در این زمینه بردارند.
آفریقا
کشورهای آفریقایی مزیت‌های اقتصادی گوناگونی دارند؛ مزیت‌هایی که کشورهایی، مانند چین را از سال‌ها قبل به این قاره کشانده و سبب انقعاد ده‌ها قرارداد بزرگ بین کشورهای گوناگون آفریقایی و چین شده است.
منابع طبیعی بعضاً بی‌نظیر از جمله مزیت‌های قاره آفریقاست. کشورهای آفریقایی دارای ذخایر معدنی، نفت و گاز، سدهای آبی، خاک حاصلخیز برای کشاورزی، محصولات دریایی و جنگل‌های بلند قدرتمند هستند. مزیت‌هایی که هر یک از آنها می‌تواند منبع درآمدهای مناسبی برای طرفین قرارداد باشد.
جمعیت جوان و جویای کار: آفریقا جوان و پویایی دارد که با توجه به روند رشد جمعیتی، فرصت‌های شغلی را افزایش می‌دهد. جمعیتی که می‌توان از توان آنها برای سرمایه‌گذاری‌های هوشمندانه و مناسب، به نفع کشور سود برد.
بازار داخلی بزرگ: آفریقا بازار خرید بسیار بزرگی دارد که با توجه به روند رشد جمعیتی، قابلیت تقویت آن وجود دارد. آفریقا بازاری مناسب برای بسیاری از تولیدات داخل ایران است و می‌تواند هدف خوبی برای صادرات باشد.
موقعیت مناسب جغرافیایی: آفریقا با وجود مشکلات اجتماعی و سیاسی، به لحاظ قرارگیری در نقطه مناسب جغرافیایی اهمیت بسیاری دارد. آفریقا در پایین‌ترین نقطه زمین، با سواحل کشیده و دارای بیش از ۵۰ کشور است.
توسعه زیرساخت‌ها: بسیاری از کشورهای آفریقایی در حال توسعه زیرساخت‌های خود هستند، از جمله شبکه حمل‌ونقل، راه‌ها و فضای سبز که با توجه به وجود فناوری‌های قابل قبول در کشورمان می‌توان از توان مهندسان و نیروهای نخبه ایرانی در این زمینه بهره فراوان برده و به اقتصاد کشور کمک کرد.
مواد اولیه: آفریقا تأمین‌کننده مواد اولیه برای صنایع مختلف دنیا به شمار می‌آید. برخی از مواد اولیه مهم آفریقا شامل طلا، دیامانت، آلومینیوم، نیکل، نفت، گاز، کاکائو، قهوه، برنج، ذرت و ... هستند.
تجارت با چین: چین یکی از بزرگ‌ترین بازارهای جهان به شمار می‌آید که با کشورهای آفریقایی تجارت بسیاری دارد. همچنین، چین به کشورهای آفریقایی همکاری در حوزه سرمایه‌گذاری و توسعه را پیشنهاد می‌دهد.
مزیت‌های اقتصادی همسایه‌های ایران
همسایه‌های ایران مزیت‌های اقتصادی متعددی دارند که می‌توان به برخی از آنها اشاره کرد:
تأمین نیازهای انرژی: کشورهای همسایه ایران به منزله تأمین‌کنندگان نفت و گاز، مزیت قابل توجهی دارند.
از دیگر مزایای کشورهای همسایه ایران وجود بازار خرید بزرگ است. همسایه‌های ایران از جمله ترکیه، پاکستان، عراق، افغانستان و آذربایجان به دلیل بازار خرید بسیار بزرگ، قابلیت توسعه را دارند.
جمعیت جوان حاضر در کشورهای همسایه ایران نیز از مزیت‌های مناسب این کشورها به شمار می‌آید. جمعیت در بسیاری از همسایه‌های ایران جوان و پویاست که با توجه به روند رشد جمعیتی، فرصت‌های شغلی را افزایش می‌دهد.
موقعیت جغرافیایی مهم: همسایه‌های ایران یک محور مهم در جاده‌های ارتباطی بین آسیا و اروپا هستند. برای نمونه، ترانزیت کالا از طریق ایران، سوچی در روسیه، بندرعباس و چابهار در ایران و بندر شهید رجایی در عمان، از جمله مسیرهای پرکاربرد به شمار می‌آیند.
بازار خدمات و مشاغل متنوع: همسایه‌های ایران بازار و مشاغل متنوعی با قابلیت توسعه دارند. برای نمونه، می‌توان به توریسم، فرهنگ و هنر، صنایع دستی، خدمات بهداشتی، خدمات فنی و مهندسی و...اشاره کرد.
وجود منابع طبیعی: همسایه‌های ایران نیز ذخایر معدنی، نفت و گاز، محصولات دریایی، خاک حاصلخیز برای کشاورزی و ... دارند که خود جاذبه‌های فراوانی برای سرمایه‌گذاری یا سودبردن از محصولات این کشورها دارد.
همکاری در حوزه صنعتی: ایران و همسایه‌های خود در حوزه صنعتی و تولیدات کالاهای مختلف، از جمله خودروسازی، ماشین‌آلات، نساجی و پوشاک، محصولات غذایی و گردشگری همکاری‌های متنوعی دارند. مزیتی که ایران می‌تواند با استفاده درست از آن سود سرشاری را نصیب کشور کند. با این حال، هر کشوری در مسیر توسعه و رشد با چالش‌هایی روبه‌روست و باید برای پیشرفت، اقدامات لازم را انجام دهد.
اقدامات دولت سید ابراهیم رئیسی تا امروز نشان‌دهنده گرفتن درس عبرت از اشتباهات کسانی را دارد که معتقد بودند زبان دنیا را می‌فهمند، حال آنکه دنیای آنها به کدخدا و چند کشور اروپایی محدود بود، نه جهانی که شامل تمام کشورهای موجود در آن می‌شد؛ بماند که زمان ثابت کرد فهمی از زبان همان چند کشور هم وجود نداشت و نه تنها گره‌ای از مشکلات کشور باز نشد که سرنوشت اقتصاد کشور را به برجامی گره زد که به جام زهر اقتصاد کشور تبدیل شد.
