برای انسان در طول حیاتش نعمتها و ثروتهای فراوانی وجود دارد که گاهی کم و زیاد شده و گاهی قابل جایگزینی و جبران هستند؛ اما در این میان وقت و فرصت عمر از بزرگترین سرمایههای انسان است که بنا به فرمایش امیرالمؤمنین(ع) چون ابر میگذرد و جایگزینی ندارد.
در فایده مدیریت زمان و برنامهریزی بسیار گفته شده، نکته مهم دیگر در این موضوع، وقتشناسی، یعنی تشخیص بزنگاهها و انتخاب به موقع و عمل صحیح در لحظه است. سؤال اصلی این است که آیا هر کار خوبی را در هر وقتی میتوان انجام داد و از آن نتیجه گرفت؟ چه بسیار اقدامات خوب در طول تاریخ بشر که چون در زمان درست خود اتفاق نیفتاده، اثر خود را از دست داده است.
امیرالمؤمنین(ع) در نامه 31 نهجالبلاغه به فرزند خود امام حسن(ع) میفرماید: «دل جوان همچون زمین ناکشته است، هرچه در آن افکنند بپذیرد، پس به ادب آموختنت پرداختم، پیش از آنکه دلت سخت شود و خردت هوایی دیگر گیرد.»
بنابراین هدفمندی، اولویتبندی، تعیین زمان مناسب برای کار و اقدام به موقع، در کنار هم برآیند لازم را داشته و اثرگذار خواهد بود.
آنچه در انسان مایه تلاشزایی و امید به آینده است، دیدن نتیجه اقدامات و اعمال اوست. اگر تلاش فرد بدون نتیجه باشد، انگیزه و امید را در او خاموش کرده و شوق ادامه مسیر را از وی میگیرد. حال آنکه اقدام به موقع و اثربخش قطعاً در ایجاد نگاه امیدوارانه برای ساختن فردایی بهتر نقشی اساسی دارد.