پیدا و پنهان انحراف خواص

یکی از مهم‌ترین ثمره‌های تاریخ عبرت گرفتن از سرگذشت پیشینیان است. هر چند مطالعه تاریخ امری آسان و شیرین است؛ اما عاقل همواره با تیزبینی و دقت بخش‌های حساس تاریخ امت‌ها و اقوام پیشین را می‌خواند، علل پیروزی‌ها و رموز ناکامی‌های ایشان را ریشه‌یابی می‌کند، از آنها درس عبرت گرفته و از گذرگاه‌های زندگی به سلامت گذر می‌کند.
امروزه نیز شایسته است انقلاب به دریای معارف اسلامی و دینی پا بگذارد و با مطالعه و مداقه قرار دادن، علل انحراف خواص را بررسی و تحلیل کند تا از آن عبرت گرفته و مانع از تکرار دوباره تاریخ و انحراف از مسیر حق شود.
انحراف خواص عوامل متعددی دارد که هر یک از این عوامل در برهه‌های گوناگونی از زندگی به انسان رو می‌آورد. برای نمونه، مسئله حب ریاست هیچ گاه در مراحل ابتدایی شروع به کار سراغ انسان نمی‌آید. از همین‌رو غالباً دلیل اینکه عده‌ای در ابتدای راه به راحتی شروع به مذمت ریاست‌طلبی و حب و جاه و مقام می‌کنند، این‌ است که مسئولیتی ندارند و چون هنوز ریاستی به دست نگرفته‌اند و پشت میز قدرت ننشسته‌اند، مبارزه با آن را سهل و بعضا ممتنع می‌بینند. بنابراین تا کسی در میانه گود نباشد، از سختی و مشقت مبارزه با جاه و مقام خبری ندارد. این نکته هم در دل این متن خوابیده است که خود فعل قضاوت کردن دیگران در ابتدای راه یکی از عوامل انحراف خواص در طول تاریخ بوده است.
اموری که به انحراف خواص منجر می‌شود، تنها در این مثال نیست و نویسنده کتاب عوامل انحراف خواص و راهکارهای جلوگیری از آن(از دیدگاه قرآن کریم و نهج‌البلاغه) در فهرست آن به اموری همچون ریاست‌طلبی، ملاحظات خویشاوندی، بی‌بصیرتی و چرخش از موضع حق و داشتن روحیه پیمان‌شکنی اشاره می‌کند و توضیحات مفصلی در هر باب ارائه می‌دهد.
انسان به حکم فطرت به ترقی و تعالی و تکامل علاقه دارد و چون تعالی به حرکت وابسته است، در نتیجه هر کس بخواهد در مسیر رشد گام بردارد، باید راه صحیح را خوب بشناسد تا بتواند به رهسپاری خود اطمینان یابد و به اندازه‌ای به مسیر خود پایبند باشد و پشتکار داشته باشد که موانع او را از حرکت منصرف نکند.
به دلیل اهمیت موضوع، یعنی شناخت مسیر صحیح و پایبندی به آن و نیفتادن به بیراهه، نویسنده بر آن شده است که در این پژوهش دو منبع غنی، یعنی قرآن و نهج‌البلاغه را بررسی کرده و عوامل انحراف خواص را بیان می‌کند. از آنجا که رهبر معظم انقلاب نیز بارها بر نقش خواص در جامعه تأکید کرده‌اند، مرتضی ایزدی نویسنده کتاب نیز به این مهم توجه کرده و با توجه به منابع معتبر علمی و تخصصی به تفسیر دقیقی از عوامل انحراف دست پیدا کرده است.