ثبات بازار ارز نیازمند هم‌افزایی همه دستگاه‌هاست

«ابوالقاسم حکیمی‌پور» کارشناس اقتصادی و استاد اقتصاد توسعه گفت: «ریچارد نفیو در کتاب خود به این موضوع به صورت مستقیم اشاره می‌کند که درباره ایران به این نتیجه رسیده‌ام که تنها گلوگاهی که می‌تواند اقتصاد ایران را دچار نوسانات شدیدی کند که به تبع آن بر مردم و اقتصاد ایران در بخش‌های مختلف فشار وارد شود، فقط گلوگاه ارز است.»
به گزارش صبح صادق، ابوالقاسم حکیمی‌پور، استاد دانشگاه و تحلیلگر اقتصادی درباره چرایی اهمیت حفظ مدیریت ارزی کشور و داشتن برنامه‌ها و راهکارهایی برای ایجاد ثبات اقتصادی که به ثبات ارزی بینجامد، سخن گفت و با توجه به آنچه زمینه‌ساز نوسان‌های بازار ارز طی سال‌های اخیر شده، به نقشه آمریکا برای بی‌ثباتی بازار و اقتصاد ایران اشاره کرد و در این باره گفت: «مسئله ثبات اقتصادی و ارزی از این نظر حائز اهمیت است؛ چرا که دشمن اتفاقاً روی این نقطه تأکید دارد و بی‌ثباتی اقتصادی و ارزی ایران را در برنامه‌ها و دسیسه‌های گوناگونی دنبال می‌کند.»
وی در این باره خاطرنشان کرد: «برای اینکه متوجه شویم دشمن چرا اقتصاد ایران را تحریم کرد و شکنندگی اقتصاد را بنا بر چه مواردی پیش برد و از کجا مطمئن بود که اقتصاد تحریمی ایران تحت فشار قرار می‌گیرد و از کدام دریچه باید فشار اقتصادی را بر ایران اعمال کرد، باید به یک نکته مهم اشاره کنم.»
ابوالقاسم حکیمی‌پور افزود: «یک نویسنده آمریکایی به نام «ریچارد نفیو» که به عنوان معاون خزانه‌داری وقت آمریکا به این کشور خدمت می‌کرد، کتابی با عنوان «هنر تحریم‌ها» دارد که این کتاب حدود شش سال پیش به فارسی نیز ترجمه شده است. آنچه در این کتاب به وضوح مورد اشاره قرار گرفته، پاشنه آشیل اقتصاد ایران است، به خصوص اینکه در زمان تحریم چگونه می‌توان با حمله به این پاشنه آشیل اقتصاد ایران را از جنبه‌های گوناگونی تحت فشار قرار داد.»
این استاد اقتصاد خاطر نشان کرد: «در این کتاب به موضوعات متفاوتی برای اعمال فشار به اقتصاد ایران اشاره شده و موارد مختلفی بررسی شده‌اند تا مشخص شود کدام موضوع می‌تواند فشار حداکثری را به اقتصاد ایران وارد کند. برای نمونه، نوسانات نرخ ارز یا بررسی موضوع افزایش نرخ بنزین بررسی شده‌اند.»
وی در این باره بیان داشت: «برای نمونه، نفیو در این کتاب به این موضوع اشاره می‌کند که وقتی واردات بنزین دچار محدودیت زیادی شود، این موضوع نمی‌تواند تأثیر آنچنانی روی اقتصاد کشور ایران به جا بگذارد، بلکه محدودیت واردات و تأمین نکردن درست بنزین روی اقتصاد ایران فقط 3 تا 5 درصد تورم ایجاد می‌کند. پس در این کتاب به این موضوع اشاره شده که باید به دنبال سایر گلوگاه‌هایی باشیم که فشار بیشتری به اقتصاد ایران تحمیل کند.»
این کارشناس و تحلیلگر اقتصادی در این باره معتقد است: «آقای ریچارد نفیو در کتاب خود به این موضوع اشاره مستقیم می‌کند که بنده درباره ایران به این بررسی رسیدم که تنها گلوگاهی که می‌تواند اقتصاد ایران را دچار نوسانات شدیدی کند و منجر به فشار بر مردم و اقتصاد در بخش‌های مختلف شود، فقط گلوگاه ارز است، لذا تأکید می‌کند تا آنجایی که امکان دارد درآمدهای ارزی باید تحت فشار قرار بگیرد و به واسطه تحریم‌ها درآمدهای ارزی محدود شود تا نوسانات ارزی اقتصاد ایران را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.»
این استاد دانشگاه در ادامه بررسی‌های خود از چگونگی آسیب رساندن به اقتصاد ایران به این موضوع اشاره می‌کند که هر چه قدر نرخ ارز دچار نوسان بیشتری شود، این شوک منجر به شوک‌های تورمی بزرگ و پایدارتری در اقتصاد ایران می‌شود؛ به گونه‌ای که می‌تواند تورم‌های دو رقمی بزرگی را به اقتصاد ایران تحمیل کند.
ابوالقاسم حکیمی پور با اشاره به اینکه متأسفانه دولت گذشته به این مسائل و تهدیدها توجه نکرد، گفت: «با اینکه کتاب ریچارد نفیو در زمان دولت آقای روحانی به رشته نگارش درآمد؛ اما متأسفانه مسئولان وقت اقتصادی به این موضوع مهم و نکات مطرح شده در این کتاب از سوی دشمن برای به هم ریختن اقتصاد ایران توجه چندانی نشان ندادند، به گونه‌ای که از دولت دوم آقای روحانی اقتصاد و مردم ایران تحت پیامدهای فشار ارزی قرار گرفتند که نتیجه‌ای جز افزایش تورم نداشت.»
وی تأکید کرد: «متأسفانه دولتمردان ما در دوره دولت آقای روحانی در این زمینه فکر خاصی نکردند تا مانع نوسانات ارزی بر کلان اقتصاد شوند. مسئله به قدری مهم است که نه فقط بانک مرکزی؛ بلکه دولت و همه حاکمیت برای ایجاد ثبات ارزی و به تبع آن ثبات اقتصادی باید در میدان باشند تا بتوانیم آثار هجمه چند سال گذشته در اقتصاد را به تدریج از بین ببریم.»
این کارشناس و تحلیلگر اقتصادی در ادامه بحث خاطرنشان کرد: «اقتصاددانان اصولاً بر این موضوع تأکید می‌کنند که نباید انتظار داشته باشیم بانک مرکزی به تنهایی نرخ ارز را تعیین یا بر بازار ارز نظارت و مدیریت کند؛ چون بخش‌ها و افراد دیگری در تعیین نرخ ارز و ایجاد نوسان در نظام ارزی کشور مؤثر هستند که خارج از حیطه مدیریت و نظارت بانک مرکزی قرار دارند.»
وی تصریح کرد: «برای کنترل بازار ارز باید در وهله اول ببینیم چه نهادها و افراد دیگری در بازار ارز و تعیین نرخ ارز و بر نوسانات ارزی تأثیرگذار هستند و اینکه چه مؤلفه‌هایی تعیین‌کننده نرخ ارز در ایران به شمار می‌روند تا با شناسایی مؤلفه‌ها و تأثیرگذاران بر این بازار بتوانیم به تدریج گلوگاه‌های حساس را ببندیم و بانک مرکزی به تدریج امکان مدیریت و نظارت بیشتر برای عرضه ارز بیشتر در جامعه داشته باشد تا به واسطه کنترل‌ها و مدیریت درست در میان‌مدت بتواند نرخ ارز را تحت کنترل دربیاورد.»
این استاد اقتصاد توضیح داد: «مسئله حائز اهمیت این است که متأسفانه چه در دولت آقای روحانی و چه دولت آقای رئیسی هنوز نتوانسته‌ایم عواملی که بر نرخ ارز تأثیرگذارند و نرخ ارز را در اختیار خود می‌گیرند، به درستی شناسایی کنیم تا با اعمال محدودیت‌های لازم مانع اثرگذاری مؤلفه‌های گوناگون روی نوسانات نرخ ارز شویم.»
وی معتقد است: «بانک مرکزی عملکرد مطلوبی در راستای ثبات ارزی داشته است اما این عملکرد زمانی به قوت خود مطلوب باقی می‌ماند که نه تنها دولت، بلکه تمامی ارکان حاکمیت در کنار بانک مرکزی برای ثبات اقتصادی تلاش کنند؛ درغیر این صورت اگر سایر نهادها و وزارتخانه‌ها و حاکمیت برای این موضوع در کنار بانک مرکزی نباشند، با توجه به هجمه‌هایی که به این بازار می‌شود و طمع‌هایی که به بازار ارز برای نوسانی کردن اقتصاد ایران وجود دارد،احتمال موفقیت بانک مرکزی به شدت کاهش می‌یابد.»