جنگ نرم اگرچه در نگاه اول عبارتی جدید به نظر میرسد، اما با تفکر در مفهوم این جنگ، مشخص میشود؛ قدمت این جنگ به تاریخ جنگهای بشری در طول تاریخ برمیگردد. هر زمان گروهها و حاکمان و ابرقدرتهای جهانی نتوانند به اهداف خود از طریق جنگ نظامی و سخت دست یابند به جنگ نرم متوسل میشوند.
بنابراین هر گونه تقابل میان کشورها یا گروهها که با یکدیگر رقابت یا دشمنی دارند و در آن از ابزارهای رسانهای، ابزارهای سایبری و نرمافزاری استفاده میشود در دنیا به عنوان جنگ نرم تلقی میشود. در فضای جنگ نرم صحبت از موشک و اسلحه و تانک، کشتی و هواپیما نیست؛ بلکه صحبت از ماهواره، رسانه، مؤسسات آموزشی، مهد کودکها، دبیرستانها و دانشگاهها است.
در دوران معاصر ما قدرتهای نظامی چون آمریکا هر گاه نتوانستند با استفاده از جنگ نظامی به اهداف خود برسند با استفاده از ابزارهای جنگ نرم سعی در تحقق اهداف خود داشتهاند.
در چند دهه اخیر آمریکاییها بیش از هر زمان دیگری برای حفظ تسلط و هیمنه خود بر کشورهای مختلف بویژه محور مقاومت و کشورهای اسلامی از ابزارها و ظرفیتهای گسترده جنگ نرم بهره بردند.
حزب الله لبنان به عنوان مهمترین گروه سیاسی و نظامی در جهان در دهههای اخیر بسیاری از تحولات منطقهای و بین المللی را با اتکا به تفکر انقلاب اسلامی ایران تحت الشعاع قرار داده و همواره به عنوان یک مانع بزرگ بر سر راه رژیم جعلی صهیونیستی و اهداف سلطه جویانه آمریکا در منطقه به حساب آمده است.
پس از عقب نشینی رژیم صهیونیستی از مناطق اشغالی لبنان در سال ۲۰۰۰ و شکست مفتضحانه این رژیم از حزب الله در جنگ ۳۳ روزه در سال ۲۰۰۶ با وجود مجهز بودن به گنبد آهنین و حمایتهای تسلیحاتی عظیم آمریکا از این رژیم، آمریکاییها به عنوان مهمترین حامی رژیم صهیونیستی بیش از هر زمان دیگری شروع به برنامه ریزیهای دقیق برای تقویت جنگ نرم علیه حزب الله لبنان نمودند.
البته جنگ نرم نه تنها علیه لبنان و حزب الله بلکه در حال حاضر به عنوان مهمترین برنامه آمریکاییها و غربیها در جریان است که این جنگ علیه تمامی کشورهای حامی مقاومت و یا مسلمان ادامه دارد و تأثیرات آن به مراتب از جنگ نظامی بیشتر است. چرا که در جنگ نظامی دشمن و ابزارها و هدفگذاری آن مشخص است، اما در جنگ نرم جداسازی دوست و دشمن و حملات و هدف گذاریها در پردهای از ابهام قرار دارد و تنها با کمک نخبگان و فرهیختگان جوامع و با بصیرت و آگاهی میتوان پرده از روی توطئههای جنگ نرم برداشت.
جنگ نرم روزنه امید آمریکاییها برای غلبه بر حزب الله
مدرسه مطالعات عالی نیروهای دریایی آمریکا از دانشگاههای آمریکایی و متعلق به نیروی دریایی این کشور در کالیفرنیا پیش از این اعلام کرده بود؛ حزب الله لبنان در هرجنگ نظامی و مستقیم در آینده پیروز خواهد شد، اما احتمال خسارت و ضرر رسیدن به حزب الله با تکیه بر برنامهها، عملیاتها، تلاشهای رسانهای، روانی، فکری، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که در قالب یک برنامه تدریجی (زمان بندی شده) نرم و غیر مستقیم، در جنگها و مبارزات غیر نظامی وجود دارد.
در این جنگ تمرکز اصلی بر روی محیط حامی حزب الله لبنان است و باید توجه داشت که این محیط فقط شامل جنوب این کشور نیست، بلکه شرق، شمال لبنان و مناطقی چون بقاع را در بر میگیرد.
نقش سفارتخانه آمریکا در پیشبرد جنگ نرم علیه حزب الله
اگر چه جنگ نرم از دههها پیش علیه لبنان آغاز شده، اما در سالهای اخیر سفارت آمریکا در توسعه و پشتیبانی از این جنگ بسیار بوده است. نشر دروغ در شبکههای مجازی و برخی شبکههای تلویزیونی عربی و غربی به منظور ایجاد ترس و ناامنی روانی در کل جامعه لبنان و جامعه حزب الله صورت گرفته است. سفارت آمریکا در کنار سایر سفارتهای کشورهای غربی و عربی در لبنان و در کنار فشار اقتصادی و سیاسی و فرهنگی نقش زیادی در اثر گذاری این جنگ نرم همه جانبه بر روی جامعه لبنان اعم از حزب الله و یا غیر از آن داشتند.
یکی از وظایف سفارتخانه آمریکا در لبنان ایجاد تنش و اختلاف در بین لبنانیها بویژه در شرایط خاص چون برگزاری انتخابات در لبنان است. وظیفهای که هرگز به عنوان عرف دیپلماتیک در منشور بین المللی سفارتخانهها ذکر نشده است.
حدود دوسال پیش و در آستانه انتخابات پارلمانی لبنان شیخ نعیم قاسم معاون دبیرکل حزبالله لبنان با اشاره به دخالتهای آشکار آمریکا در امور داخلی لبنان گفت: سفارت آمریکا در لبنان به طور ویژه نقش گستردهای در لبنان دارد. این سفارتخانه گروههای به اصطلاح جامعه مدنی را برای ایجاد آشوب و خرابی سازماندهی و رهبری میکند. این گروهها همچنین مأمور به ترویج افکار و عقاید منحرف و ایجاد فساد در نسل جدید هستند.
استفاده از سازمانهای غیر دولتی در پیشبرد جنگ نرم علیه حزب الله
بر اساس تحقیقات گردآوری شده در کتابی با نام «حرب الناعمه علی حزب الله؛ جنگ نرم آمریکا علیه حزب الله» مراکز فرهنگی، اجتماعی سیاسی و رسانهای در کنار ابزار اقتصادی و تحریم تجار لبنانی وابسته به حزب الله برای اجرای جنگ نرم در داخل و خارج لبنان برای تضعیف حزب الله در نظر گرفته شده است. همچنین مؤسسات غیر دولتی لبنان در قالب دفاع از حقوق زنان و مؤسسات حامی محیط زیست وابسته به سازمان ملل در زمینه فعالیتهای آموزشی به جوانان و زنان لبنانی بسیار فعال بودند.
جمعیت لبنانی " هیا بنا" نمونهای از سازمانهای غیر دولتی است که ریاست آن بر عهده " لقمان سلیم" شخصیت شیعی بود که از سوی دولت آمریکا به طور آشکار حمایت و تأمین مالی میشد. در حالی که اهداف اعلام شده آنها در سایت کاملاً شریف، غیر نظامی و غیر فرقهای به نظر میرسید، حقیقت هویت و مأموریتهای واقعی آن در تلگرافهای صادر شده از سفارت آمریکا در بیروت مشخص میشود.
لقمان سلیم از شخصیتهای منتقد حزب الله لبنان بود اما او نیز قربانی سیاست ترور آمریکا قرار گرفت و حدود سه سال پیش توسط جریانی ناشناس به قتل رسید که از همان ساعات اولیه این ترور بدون هیچ گونه شواهدی رسانههای حامی آمریکا این قتل را به حزب الله نسبت دادند، اما حزب الله طی بیانیهای این اقدام کور و تفرقهافکنانه را محکوم کرد.
دانشگاه آمریکایی بیروت بستری برای پیشبرد جنگ نرم علیه حزب الله
یکی از بسترهای علمی و فرهنگی موجود که در اختیار آمریکاییها برای پیشبرد جنگ نرم علیه حزب الله قرار دارد، تأسیس دانشگاه آمریکایی بیروت است. اگر چه قدمت این دانشگاه به سال ۱۸۶۶ میلادی یعنی سالها قبل از تأسیس حزب الله باز میگردد، اما تحقق اهداف استعماری دولت آمریکا برای لبنان توسط این دانشگاه پیگیری میشد.
"جوزف نای" نظریه پرداز قدرت نرم با ایدهها و افکارش که در برنامهها و سیاستهای دولت آمریکا جریان دارد، این دانشگاه را در جایگاه مقدم محورهای مبارزه و جنگ نرمی میداند که جهان شاهد آن است. در حالی که کشورها به دنبال ارتقا و تقویت ظرفیتهای جاذبه خود هستند، هر دانشجو و فارغ التحصیل دانشگاه آمریکایی میتواند قدرت نرم آمریکا برای نفوذ باشد.
جنگ رسانهای نا برابر و اتهامات بی اساس علیه حزب الله
یکی از بسترهای جنگ نرم علیه حزب الله لبنان در سالهای اخیر جنگ رسانهای عظیم و نابرابرعلیه حزب الله لبنان است. در شرایطی که حزب الله لبنان با وجود تحریمهای اقتصادی تنها چند شبکه و رسانه محدود حامی مقاومت چون رادیو النور و شبکه المنار و شبکه المیادین در اختیار دارد که بارها مورد تحریم قرار گرفتند، محور آمریکایی- غربی و صهیونیستی از طریق رسانههای چند زبانه خود و با کمک شبکههای اجتماعی تحت کنترلشان به دنبال تخریب چهره مردمی دبیر کل حزب الله هستند. از اتهام به قاچاق مواد مخدر و پولشویی گرفته تا معرفی حزب الله به عنوان دوست ایران و دشمن مردم لبنان.
رسانههای آمریکایی- عربی و غربی وابسته به سیاستهای آمریکا در سالهای اخیر در اقداماتی هماهنگ برای تضعیف ملتها و دولتها و گروههای سیاسی حامی مقاومت از طریق خط رسانهای تفرقه و اختلاف افکنی را به شدت دنبال میکنند. از سویی مردم در کشورهای اسلامی حامی مقاومت به دلیل تحریمهای ظالمانه آمریکا با انواع مشکلات اقتصادی و معیشتی دست و پنجه نرم میکنند، اما غولهای رسانهای غربی - آمریکایی مسبب مشکلات اقتصادی را دولتهای حامی مقاومت معرفی میکنند.
به طور نمونه؛ لبنان در تاریخ چهارم اوت سال ۲۰۲۰ شاهد انفجاری عظیم در بندر بیروت بود که ۱۹۰ کشته به جای گذاشت. این انفجار موجب بحران سوخت در لبنان شد تا جایی که برخی منابع خبری از قطعی برق در بخشهای جنوبی لبنان خبر دادند.
در این میان جمهوری اسلامی ایران به عنوان همپیمان راهبردی حزب الله لبنان در اقدامی بشردوستانه اقدام به انتقال سوخت به لبنان کرد و خبر خرید سوخت از ایران را سید حسن نصرالله طی یک سخنرانی رسانهای نمود و کشتیهای حامل سوخت از ایران به سمت لبنان، رهسپار شدند.
این اقدام انسانی و بشر دوستانه در کنار بسیاری از کمکهای اقتصادی ایران به لبنان که در قالب خرید و فروش و صادرات صورت میگیرد، در رسانههای معاند خط مقاومت تعبیر به هدر رفت منابع ایران به کشورهای همسایه با وجود مشکلات اقتصادی مردم ایران تلقی میشود و از سوی دیگر جنگهای تحمیلی و تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی به لبنان را به دلیل هم پیمانی حزب الله با جمهوری اسلامی نسبت میدهند.
برخورد حزب الله با جنگ نرم آمریکا
حزب الله لبنان از همان سالهای اول تأسیس خود با الهام گیری از فرهنگ مقاومت اسلامی نشأت گرفته از انقلاب اسلامی ایران و اقتدای آگاهانه به رهبران بزرگ جمهوری اسلامی ایران به خوبی دریافته است که جنگ با رژیم صهیونیستی و دولت حامی آن آمریکا تنها به بعد نظامی خلاصه نخواهد شد و باید همواره حامیان حزب الله لبنان و رهبران سیاسی و فرهنگی این حزب در جبهههای مختلف از جمله جنگ نرم آماده رویارویی با دشمنان باشند.
از این رو حزب الله لبنان در طول این ۴ دهه اقدام به طراحی و اجرای طرحهای ابتکاری در برابر هجمه سنگین تبلیغاتی و رسانهای آمریکا و ایادی آنها نموده و بر تقویت باورهای دینی و اسلامی همراه با شناخت عمیق از مبانی تفکرات شیعه تاکید کرده است.
ارتقای علمی بانوان حزب الله یکی از اقدامات این حزب در مقابله با جنگ نرم آمریکا است. امروز حزب الله لبنان ۲۰ مدرسه دارد، که در سراسر کشور از شمال تا جنوب فعال هستند و خوشبختانه ۲۰ هزار دانش آموز در سال در این مدارس تحصیل میکنند و یک دانشگاه نیز در رشتههای متنوع مهندسی، رسانهای، علوم تربیتی، ادیان وعلوم انسانی… تأسیس کرده که زنان لبنانی جایگاه خاصی در این مدارس و دانشگاهها دارند.
از سال ۱۹۹۰ میلادی به بعد کمیته تعلیم دینی اسلامی در لبنان، مدارس المصطفی (ص)، مدارس المبرات و مدارس المهدی (عج) پشت سر هم تأسیس شدند و یکی از اهداف این مدارس و برنامههایشان برگزاری جشن تکلیف است. این جشن برای دخترهایی است که به سن ۹ سال رسیدند و باید طبق احکام شرعی رفتار نمایند.
تأسیس کارخانه توسط حزب الله
یکی از اقدامات حزب الله در راستای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در مقابل هجمه تبلیغاتی دشمنان برای دور کردن زنان لبنانی از حجاب اسلامی، تأسیس کارخانه است. در مراحل اولیه کار فرهنگی حزب الله در مسأله حجاب، تأسیس کارخانه صنعت لباس حجاب زن محجبه کارخانه الرسول (ص)، کارخانه الکوثر و کارخانه الرضا (ع) و در مراحل بعدی کارخانههایی را برای صنعت لباس دختران محجبه (الصراط، ربی و…) تأسیس کردند.
یکی از مؤسسات برجسته حزبالله که نقش اساسی در تأمین نیازهای مردم و کمک به آنها به ویژه در مناطق محروم دارد، سازمان پیشاهنگان امام مهدی (عج) یا جمعیّة کشّافة الإمام المهدی (عجل الله فرجه) است که در سال ۱۹۸۵ میلادی شروع به فعالیت کرد. مراکز و محافل صهیونیستی توجه ویژهای به آن دارند و نگران گسترش فرهنگ مقاومت در میان نسل جوان لبنان هستند.
سخن پایانی
با توجه به اظهارات برخی از مردم لبنان و جامعه پیرامونی حزب الله در برخی موارد جنگ نرم آمریکایی علیه حزب الله به صورت محدود تأثیراتی در تفکرات و سبک زندگی محیط پیرامونی حزب الله گذاشته است، اما با توجه به صرف بودجههای میلیارد دلاری آمریکایی و سعودی این مقدار موفقیت بسیار ناچیز است و هرگز خواسته آنها را به طور کامل برآورده نکرده است و نشانه این شکست بزرگ در جنگ نرم؛ سبقت گرفتن جوانان لبنانی از یکدیگر برای پیوستن به گردانهای نظامی حزب الله است.