دوری از گناه و غفلت با صلوات بر محمد و آل محمد(ص)

صلوات بر نبی مکرم اسلام(ص) و اهل بیت مطهر ایشان(ع)، یکی از مهم‌ترین دعاها و خواسته‌های مؤمنان است و هیچ دعایی نیست که اینقدر بر آن تأکید شده باشد. آنقدر مفاهیم، معانی و کارکردهای متعددی درباره صلوات آمده است که به جرئت می‌توانیم بگوییم بالاتر از صلوات دعایی نیامده است. این استدلال از آنجا آمده که خداوند در قرآن می‌فرماید: «إِنَّ اللّهَ وَ مَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیمًا»؛ خدا و فرشتگانش بر پیامبر صلوات مى‌فرستند. اى كسانى‌كه ایمان آورده‌اید، بر او صلوات فرستید و سلام كنید، سلامى نیكو.(احزاب/٥٦) امام موسی كاظم(ع) هم می‌فرمایند: «ما فِی الْمیزانِ شَییءٌ أثْقَلُ مِنَ الصَّلاةِ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمّد.» در میزان الهی عمل و چیزی سنگین‌تر از ذكر صلوات بر محمّد(ص) و اهل بیتش(ع) نیست.(الكافی، ج2، ص494) با توجه به معنای آیه ذکر شده، اولاً تنها کسانی می‌توانند بر پیامبر اکرم(ص) صلوات بفرستند که به ایشان ایمان آورده‌اند و دستوراتش را با جان و دل پذیرفته‌اند و به‌دنبال تفسیر به رأی خودشان در بیانات ایشان نیستند. ثانیاً این صلوات باید نیکو باشد. نیکویی صلوات را باید در زیبایی آن و تکامل آن ببینیم. هنگامی‌که دستورات رسول الله(ص) را درباره محبت اهل بیت پاکش(ع) می‌بینیم، باید علاقه خودمان را هم به پیامبر(ص) و اهل بیتش(ع) نشان دهیم و صلوات را کامل بفرستیم. رسول خدا(ص) می‌فرمایند: «صلوات ناقص و بدون دنباله بر من نفرستید.» اصحاب پرسیدند: «صلوات ناقص و بدون دنباله چیست؟» پیامبر فرمودند: «نگویید (اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ) و سكوت كنید، بلكه بگویید: (الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ).»(وسائل الشیعه، ج7، ص207) طبیعتاً کسی‌که خود خداوند بر او صلوات می‌فرستد، از هر آلودگی منزه و پاک است و ما باید به این پاکی ایشان هم اقرار کنیم و هم افتخار کنیم. «إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنْکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَ یطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا»(احزاب/٣٣) صلوات فرستادن، یعنی ما هم از پاک بودن رسول خدا(ص) خوشحالیم و هم علاقه داریم خودمان در راه ایشان قدم برداشته و به سمت پاک شدن از هر نوع آلودگی کوچک و بزرگ برویم. به‌ همین دلیل است که اگر خطایی از ما سر زد، باید با ذکر بالاتر از استغفار از خداوند طلب آمرزش داشته باشیم. حضرت علی‌بن موسی‌الرضا(ع) می‌فرمایند: «مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَی مَا یُکَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ فَلْیُکْثِرْ مِنَ الصَّلاةِ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، فَاِنَّهَا تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً»؛ اگر کسی توانایی ندارد کاری انجام دهد که کفاره گناهانش باشد، بر پیامبر(ص) و فرزندان ایشان(ع) بسیار صلوات فرستد، کثرت صلوات گناه را از اساس از بین می‌برد.(عیون أخبارالرضا(ع)، ج‏1، ص294) صلوات عبادتی است که به تقدیس و تحمید خداوند برمی‌گردد و از عظمت و قدرت خداوند یاد می‌کند. امام محمد باقر(ع) می‌فرمایند: «ما مِنْ شَیْءٍ یعْبَدُ اللهُ بِهِ یوْمَ الجُمُعَةِ أحَبُّ إلَی مِنَ الصَّلاةِ عَلَی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ.» نزد من هیچ عبادتی در روز جمعه دوست ‌داشتنی‌تر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست.(وسائل الشیعه، ج7، ص388) البته در روزهای دیگر هفته و در هر لحظه از زندگی این عبادت بالاترین اجر را دارد؛ اما در روز جمعه ویژگی خاصی وجود دارد که این عبادت را جزء بالاترین عبادات قرار می‌دهد. کسی‌ که صلوات کامل می‌فرستد، نمی‌تواند عامل به دستورات پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نباشد و باید ظاهر و باطن خودش را منطبق با دستورات ایشان قرار دهد. پس از نفاق هم دور می‌شود و سعی می‌کند همان‌طور که در زبانش به پاکی و عشق پیامبر(ص) و فرزندان ایشان(ع) اقرار می‌کند، در عملش هم همین‌طور اقرار داشته باشد. به این حالت اقرار عملی، ایمان علمی، ارادت عملی و... می‌گویند. شخص رسول‌الله(ص) می‌فرمایند: «الصلاةُ علی و عَلی أهلِ بیتی تَذهبُ بالنفاقِ»؛ درود بر من و اهل بیتم، نفاق را می‌برد.(الكافی، ج2، ص492) نفاق مانند گرد و غباری است که نمی‌توان در آن حقیقت را دید. اینکه رسول خدا(ص) می‌فرمایند گرد و غبار نفاق را می‌نشاند و حقیقت را برملا می‌کند، خود گواه بر این است که صلوات حق نمایان است. عظمتی دارد که با آن می‌توان از هر شک و شبهه‌ای خارج شد و راه درست را به‌راحتی پیدا کرد. ضمن آنکه با صلوات خودمان را آماده هدایت معرفی می‌کنیم؛ زیرا ما نیازمند آن هستیم که پیامبر خدا(ص) دست یک یک ما را گرفته و به سمت خداوند ببرند. همان‌طور که رسول خدا(ص) مشتاق هدایت بندگان خدا هستند؛ «لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ»؛ همانا رسولی از جنس شما برای هدایت شما آمد که فقر و پریشانی و جهل و فلاکت شما بر او سخت می‌آید و بر آسایش و نجات شما بسیار حریص و به مؤمنان رئوف و مهربان است.(توبه/128) ما نیز باید اشتیاق خودمان را برای هدایت شدن نشان دهیم. در هدایت اشتیاق و علاقه‌مندی لازم است و اگر این شوق و علاقه وجود نداشته باشد، هدایت امکان‌پذیر نیست. ما باید با صلوات هم گناهان‌مان را از بین ببریم و هم از غفلت‌های‌مان خارج شویم و هر لحظه به نور الهی متصل باشیم.