«امروز ۹۹ درصد از داروهای مورد نیازمان را در کشور تولید میکنیم»، این سخنان رئیس سازمان غذا و دارو است، این موفقیت در حالی رخ داده است که قبل از انقلاب این صنعت در اختیار شرکتهای چند ملیتی بود. بیش از ۹۰ درصد داروی مصرفی مملکت از خارج وارد میشد. تعداد انگشت شماری کارخانه ایرانی هم در کشور وجود داشت اما بقیه شعبه کارخانههای چند ملیتی بودند که داروهای پایهای و استراتژیک را به صورت ساخته شده وارد میکردند و تنها داروهای معمولی را در داخل تحت لیسانس شرکت مادر تولید میکردند.
کارخانههای ایرانی نیز بیشتر داروهایشان را تحت لیسانس شرکت مادر تولید میکردند و نام تجاری آنها نیز همان نامهای اصلی و بینالمللی بود. تنها یکی دو کارخانه صددرصد ایرانی وجود داشت که آنها هم داروهایشان نقش چندانی در بازار دارویی نداشت. در یک کلام صنعت داروسازی قبل از انقلاب، صنعتی کاملاً وابسته و در اختیار شرکتهای چند ملیتی بود.
بعد از پیروزی انقلاب، تمامی کارخانههای داروسازی تحت پوشش سازمان صنایع ملی قرار گرفتند و صنعت داروسازی تمرین روی پای خود ایستادن را شروع کرد. در حال حاضر بسیاری از داروهای اساسی و استراتژیک در داخل مملکت تولید میشود. حتی بسیاری از مواد اولیه و مواد بستهبندی دارو نیز در داخل فراهم میشود. در یک کلام میتوان گفت یکی از صنایعی که بعد از انقلاب اسلامی بیشترین پیشرفت را کرد و امروز کمترین وابستگی را دارد صنعت داروسازی است.
محصولات سلامت محوری که به امارات هدیه داده شد
پیشرفت صنعت داروسازی و بروز بودن داروها باعث شده است که روز گذشته محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در دیدار محمد بن زاید آل نهیان حاکم کشور امارات متحده عربی با افتخار دو نوع داروی ایرانی را به وی هدیه بدهد که یکی از آنها، داروی سلولی «ریکالرسل» است که به همت دانشمندان ایرانی برای درمان بیماری صعبالعلاج «ویتیلیگو» ساخته شده و مجوز درمان دریافت کرده است. این نکته نیز قابل توجه است که ایران دوازدهمین کشور سازنده داروی سلولی «ریکالرسل» در جهان است.
دیگر دارویی که رئیس مجلس به حاکم کشور امارات متحده عربی هدیه داد واکسن آنفلوآنزای فصلی بود که این واکسن به همت دانشمندان ایرانی و براساس فن آوری نوترکیب در سال ۲۰۲۰ در کشور ساخته و عرضه شده است این واکسن نیز نمادی از قدرت علمی کشور و از جمله کالاهای راهبردی سلامتمحوراست. ایران دومین کشور سازنده این نوع واکسنهای ۴ فصل آنفلوآنزا است. حاکم دولت امارات از این داروها، استقبال کرد و قرار است امارات بررسی لازم را برای سرمایهگذاری در تولید این داروهای ایرانی در ابوظبی انجام دهد.
تولید واکسنی با جدیدترین تغییر و تحولات سویههای خطرناک آنفلوآنزا
فرزانه شمشیرگران داروساز درخصوص واکسن اهدایی توضیح داد: واکسن آنفلوآنزای ایرانی یا فلوگارد به دلیل اینکه نوترکیب است حتما باید به افراد بالای ۱۸ سال تزریق شود و سه تا چهار هفته بعد تزریق واکسن ایمنی مناسب ایجاد میشود. فاز سوم کلینیکال ترایال این واکسن به تازگی تمام شده است که در آن به مقایسه اثربخشی این واکسن و واکسی گریپ تترا هم پرداخته شده است.
وی با بیان اینکه واکسن های آنفلوآنزایی که در ایران موجود میشوند انواعی دارند، افزود: واکسی گریپ فرانسوی که برپایه تخم مرغ و دو مدل سه و چهار ظرفیتی دارد، اینفلووک هلندی که بر پایه تخم مرغ و ویروس کشت شده است و دو مدل سه و چهار ظرفیتی دارد و فلوگارد ایرانی که نوترکیب است و چهار ظرفیتی هم است، از این انواع هستند.
شمشیرگران در پاسخ به این سوال که واکسن سه یا چهار ظرفیتی چیست، اظهار کرد: ویروس آنفلوآنزا هم مانند ویروس کرونا دائم در حال تغییر و جهش است و برای همین است که روی جلد واکسنها هم ۲۰۲۱/۲۰۲۰ یا ۲۰۲۰/۲۰۱۹ درج شده است؛ یعنی این واکسنی که امسال قرار است استفاده کنید بر اساس آخرین و جدیدترین تغییر و تحولات سویههای خطرناک تر ویروس آنفلوآنزا در همین سالهای ذکر شده از شما محافظت میکند. واکسن سه ظرفیتی علیه سه نوع ویروس و چهار ظرفیتی علیه چهارنوع ویروس آنفلوآنزا محافظت ایجاد میکند که طبعا بهتر است.
بهبود ۶۵ درصدی بیماری با داروی ایرانی
محمدحسین زیرک ساز مدیرعامل شرکت دانش بنیانی که به موفقیت ساخت داروی دست یافته «ریکالرسل»، گفت: پیسی یا ویتیلیگو وضعیتی است که در آن سلولهایی که مسئول ایجاد رنگ پوست هستند (ملانوسیت) نابود شده و دیگر رنگدانه (ملانین) تولید نمی کنند. هزینه بالای این روش ها و پاسخ ندادن مناسب بدن بیمار، دوره درمان طولانی و همچنین بازگشت پذیر بودن لکها سبب شد دانشمندان به دنبال روش درمانی نوینی برای درمان این بیماری باشند. سلول درمانی روشی است که به کمک پزشکی نوین امیدهای تازه ای را برای درمان این بیماران ایجاد کرده است. در جریان تحقیق، ۳۰۰ بیماری که به سایر درمان ها پاسخ نداده بودند، تحت درمان با این دارو قرار گرفتند و ۶۵ درصد بهبودی را رقم زدند.
این فناور تصریح کرد: این دارو بعد از سه مرحله مطالعه بالینی، با تایید معاونت غذا و دارو در فهرست دارویی کشور قرار گرفت که می توان گفت اولین محصول سلولی است که وارد فهرست دارویی کشور شده است. این محصول حاوی سلول زنده خودی (اتولوگ) مشتق شده از لایه اپیدرم پوست است که با تزریق داخل اپیدرمال پوست، موجب درمان بیماری ویتیلیگو می شود. این دارو که دارای گواهی GMP است، با تکمیل مطالعات بالینی فرآورده، در فهرست دارویی ایران ثبت شده است.