رقابتی‌ترین انتخابات

انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی در حالی در اسفندماه 1358 برگزار شد که پیش از آن در کمتر از یک سال، مردم در دو همه‌پرسی و دو انتخابات پای صندوق‌های رأی حاضر شده بودند. رقابت برای ورود به اولین مجلس شورای اسلامی با حضور 1900 نامزد با گرایش‌های سیاسی متنوع شکل گرفت و همه مدعیان به صحنه آمده بودند تا بر صندلی قدرت تکیه زنند! در انتخاباتی که بدون نظارت شورای نگهبان در حال برگزاری بود (هنوز شورای نگهبان شکل نگرفته بود) و تنها سلطنت‌طلبان و منسوبان به ساواک در نظارت حداقلی کمیته انتخابات وزارت کشور از حضور در انتخابات منع شده بودند!
انتخابات در روز جمعه 24 اسفندماه 1358 برگزار شد و حزب جمهوری اسلامی و جامعه روحانیت پس از رایزنی‌های فراوان بر سر ارائه فهرست مشترک با هم به توافق رسیده و با بیانیه‌ای به امضای آیت‌الله «سیدعلی خامنه‌ای» از طرف حزب جمهوری اسلامی و «مهدی شاه‌آبادی» از سوی جامعه روحانیت مبارز، ائتلاف خود را با عنوان «ائتلاف بزرگ» اعلام کردند. در این ائتلاف افزون بر دو تشکل یاد شده، گروه‌هایی، نظیر «سازمان مجاهدین»، «سازمان فجر اسلام»، «نهضت زنان مسلمان»، «اتحادیه انجمن‌های اسلامی» و «بنیاد الهادی» نیز شرکت کردند. گروه‌های دیگر همچون «دفتر هماهنگی مردم با رئیس‌جمهور» (ابوالحسن بنی‌صدر)، «نهضت آزادی» و گروه‌های اقماری آن نیز فهرست‌های جداگانه‌ای ارائه کردند. نهضت آزادی با وجود استعفای دولت موقت و جریان اشغال سفارت آمریکا فهرست انتخاباتی خود را ذیل عنوان «کاندیداهای همگام» منتشر کرد. منافقین (مجاهدین خلق) نیز که از روزهای نخستین انقلاب مسیر سهم‌خواهی از قدرت را می‌پیمودند، در این دور از انتخابات حاضر شدند.
در مرحله اول انتخابات تنها 97 نماینده توانستند به مجلس راه یابند و انتخاب بقیه نمایندگان به دور دوم موكول شد. در دور اول انتخابات، در مجموع كل كشور تعداد 10 میلیون و 874 هزار و 470 نفر در مرحله اول (معادل 52/14 درصد) و تعداد شش میلیون و 47هزار و 834 نفر در مرحله دوم شركت كردند. دور دوم انتخابات در 19 اردیبهشت 1359 برگزار و 137 نفر از سراسر كشور انتخاب شدند. در نهایت فهرست مورد حمایت حزب جمهوری اسلامی پیروز انتخابات شد! در 14 فروردین 1359 نتایج اولیه انتخابات به صورت رسمی اعلام شد و 18نفر در تهران اكثریت مطلق را به دست آوردند: «فخرالدین حجازی، حسن حبیبی، سیدعلی خامنه‌ای، معینی‌فر، محمدجواد حجتی كرمانی، محمدجواد باهنر، مهدی بازرگان، حسن آیت، محمدعلی رجایی، علی گلزاده، مصطفی چمران، هادی غفاری، سیدمحمد خوئینی‌ها، اكبر هاشمی‌رفسنجانی، ابراهیم یزدی، عزت‌الله سحابی و اعظم طالقانی.» پس از برگزاری انتخابات تعدادی از گروه‌هایی كه نمایندگان‌شان به مجلس راه نیافته بودند، به نحوه برگزاری انتخابات اعتراض كردند و تقاضای تجدید انتخابات، به ویژه در تهران و چند شهرستان دیگر را داشتند. مسعود رجوی و اعوان و انصارش در سازمان مجاهدین خلق و دیگر جریان‌های چپ، ناکامان پرادعای این انتخابات باشکوه بودند.